İRAN PARÇALANIR MI?

Nur Batur

Ayda Rostami doktordu.

Hemedan’da, protestoculara evinde gizlice sağlık hizmeti veriyordu.

Hastaneden evine dönerken kayboldu.

Bir gün sonra cenazesini alması için ailesine haber verdiler...

Kemikleri kırılmış, vücudunda ağır şiddet ve işkence izleri vardı.

38 yaşındaki Terane Alidosti ise ünlü bir oyuncu...

Uluslararası sinema dünyasında "Satıcı" filmiyle aldığı ödülle üne kavuştu...

O da susmadı...

Sosyal medya hesabında başörtüsünü çıkarıp fotoğrafını yayınladı...

Hemen tutuklandı...

Siyasi mahkumların kaldığı Tahran’daki Evin Hapishanesi'nde…

Bir başka ünlü oyuncu Hamid Faruknezhad de İran’dan kaçtı...

İran dini lideri Ayetullah Hameney’in diktatör olduğunu dünyaya ilan etti...

Tarihe kara leke olarak geçen, Stalin, Franco ve Mussolini gibi...

Dünyaca ünlü İranlı oyuncular, ünlü film yönetmenleri, doktorlar gençler...

43 yıllık mollalar rejimine karşı için direnmeye devam ediyorlar...

Bedeli idam bile olsa!

100 gündür, İran’ın dört bir yanında yüz binlerce genç kadın ve erkek sokaklarda...

İran’in dini lideri Ayetullah Hamaney’in yeğeni insan hakları aktivisti Feride Murdhani bile katıldı protestolara...

3 yıl hapis cezasına çarptırıldı...

21. yüzyılda İran’dan gelen haberler insanlık adına utanç verici!

Hastanelerin yaralıları kabul etmesi de yasaklandı.

Yaralıları doğruca hapishaneye götürüyorlar.

Hâlâ sokaklar "Kadın, hayat, özgürlük", "Diktatöre ölüm" sloganlarıyla inliyor...

Molla rejimi ise her geçen gün baskıyı arttırıyor...

Ancak nafile!

Ahlak polisi genç kadınları sokaklarda sopalarla dövse de!

Devrim muhafızları gençlere ateş açsa da!

Yüzlerce genç ölse, binlerce genç yaralanıp tutuklansa da!

Şimdiye kadar açık meydanlarda, halkın gözlerinin önünde vinçlere asılarak iki gösterici idam edilse de!

İran’da korku duvarları yıkıldı artık.

İran İnsan Hakları Eylemcileri Haber Ajansı'na (HRANA) göre, protestolar sırasında 69’u çocuk olmak üzere en az 500 kişi öldürüldü.

İki gösterici idam edildi. 26 kişi daha idam edilmeyi bekliyor.

Humeyni rejimi de sallanmaya devam ediyor.

REJİM DEVRİLİR Mİ? İRAN PARÇALANIR MI?

Üç önemli soru çoktan tartışılmaya başlandı bile...

1- Rejimine karşı protestolar ilk olmadığı halde neden bu kez İran’ı sardı?

2- İslam rejimi devrilir mi?

3- İran parçalanır mı?

Gerçek olan şu ki İran’da 1979'den beri halk, en az, dört kez sokaklara döküldü...

Hatta, 2019’daki gösterileri rejim, öyle acımazsızca bastırdı ki 1.500 kişi öldü.

Ancak bu kez gösterilerin tüm İran’a yayılmasında hem siyasi ve ekonomik hem de toplumsal nedenler rol oynadı.

Mahsa Amini’nin öldürülmesi bardağı taşıran son damla oldu gibi...

İLK VE TEK KÜRT DEVLETİ NASIL YIKILDI?

İlk kıvılcımın Kürt bölgesinde çakması önemliydi...

Nedeni ise başörtüsü takmadığı için ahlak polisi tarafından gözaltına alındıktan sonra işkenceyle öldürülen Mahsa Amini’nın Kürt olmasıydı.

Ancak, protestoların ülkeye yayılmasında birleştirici rol oynayan “Kadın, özgürlük, yaşam” sloganı oldu.

Özgürlük özlemi öyle güçlüydü ki, hangi etnik kökenden olursa olsun kadınlarla gençler birleşti.

Bu arada, gösteriler yayılınca, gözler zaten kaynayan Kürt ve Beluçistan gibi bölgelere çevrildi..

İran’ın en fakir bölgesi olduğu söylenen Beluçistan’da halkın sokaklara dökülmesinde enflasyonun rol oynadığı söyleniyor...

Kürt bölgesine gelince, unutmayalım ki ilk bağımsız Kürt devlet 74 yıl önce İran’da ilan edildi...

Kürt devletini ilan eden, Mesut Barzani’nin babası Molla Mustafa Barzani’ydi...

Molla Barzani, 1943’te Irak’ta başlattığı isyan başarısız olunca, aşiretiyle birlikte İran’a geçip, Sovyetlerin desteğiyle, Mahabad kentinde Kürt Devleti'ni ilan etmişti...

Ancak devletin ilanından 4 ay sonra, Sovyet ordusu İran’dan çekilince, Kürtler İran ordusuyla karşı karşıya kaldılar...

Molla Mustafa Barzani, 500 silahlı adamıyla birlikte Sovyetler Birliği'ne kaçtı.

Mahabad Cumhuriyeti’nin ilk Cumhurbaşkanı, Başbakanı ve Savunma Bakanı ise devleti ilan ettikleri Çarçıra Meydanı'nda asıldı.

Böylece tarihteki ilk ve tek Kürt devleti yıkılmış oldu.

IRAK’TA KÜRT DEVLETİ NEDEN İLAN EDİLEMEDİ?

Sonrasına gelince, Irak’ta Kürt isyanları bitmedi.

Saddam Hüseyin’in devrilmesinden sonra, ABD’nin desteğiyle Kuzey Irak’ta Kürt özerk yönetimi kuruldu.

Hatta, Celal Talabani de ilk Irak Cumhurbaşkanı oldu.

Talabani’yle 2009’da Süleymaniye’de uzun bir görüşme yaptım...

Daha sonra da Erbil’e gidip Mesut Barzani’yle görüştüm...

Orta Doğu’daki kanlı satrancı anlattığım, "Ortadoğu’nun Şahları Vezirleri ve Piyonları" kitabımda geniş yer ayırdığım söyleşilerde, Talabani, yönetime katıldıkları için bağımsızlığa gerek olmadığı kanısındaydı.

Ayrıca Türkiye, İran ve Suriye arasında sıkışan Kürt devletinin yaşayamayacağına inanıyordu.

Mesut Barzani’ye gelince, büyük güçlerin babasını sırtından bıçakladığını düşünüyordu...

Babasının vasiyeti olarak gördüğü için de Kürt devleti hayalinden vazgeçmemişti.

Nitekim, 25 Eylül 2017 Kürdistan Bölgesel Yönetimi referandumla bağımsızlık ilan etti.

Ancak ne ABD ne Rusya ne de Avrupa Birliği, Kürt Devleti'ni tanıdı.

Başka bir deyişle, 74 yıl önce Molla Barzani’yi Sovyetler nasıl yalnız bıraktıysa, Saddam’ı deviren ABD de Mesut Barzani’yi bağımsızlıkta desteklemedi.

Bunda, bölgenin en güçlü ülkesi olan Türkiye’nin de büyük rolü oldu.

ABD İRAN’DAKİ REJİMİN DEVRİLMESİNİ İSTER AMA!

Kuşkusuz ABD, Humeyni rejiminin devrilip, Batı yanlısı demokratik bir yönetimin gelmesini isteyecektir...

İran’da özgürlük ateşi yanmış olsa da rejimin kısa sürede devrilmesi yine de zor olacak.

“İkinci Mahabad Cumhuriyetine” gelince, 9 milyon Kürt’ü temsil ettiği varsayılan siyasi partiler, hedeflerinin bağımsızlık değil, “özerkliğe dayanan demokratik İran” olduğunu söylüyorlar.

Bu arada, ABD’nin de Irak ve Suriye’de Kürt özerk bölgelerinin kurulmasını desteklese bile, Irak’ta ilan edilen, Kürt devletine yeşil ışık yakmadığını unutmayalım...

Kısacası, Osmanlı İmparatorluğu’nun yıkılmasından sonra Orta Doğu’da başlayan kanlı satranç daha uzun yıllar devam edecek gibi...