Terör Varsa Siyaset Yok

Armağan Öztürk

13 Kasım 2022 tarihinde Türkiye siyasetinin gündemi bir kez daha değişti. Taksim’de medyana gelen bombalı terör saldırısında 6 kişi hayatını kaybetti. 81 vatandaşımız yaralandı. Yaralıların büyük bir kısmı taburcu edildi. Ama hâlâ hastanede olan kişiler var. Üzgünüz. Öfkeliyiz.

Saldırı kim tarafından hangi amaçla yapıldı? Saldırganların arkasında hangi iç ve dış güçler var? Umarım bu soruların yanıtı en kısa zamanda kamuoyuyla paylaşılır. Terör korku yaratmayı amaçlar. İnsanların korkmaması içinse onlara zamanında ve doğru bilgi vermek gerekir. Bu bakımından saldırının hemen sonrasında sosyal medya mecraları için uygulamaya konulan bant daraltma tedbirinin çok da isabetli olmadığını söylemek gerekli. Bu tür ortamlarda, yani ülkenin birliğini ve vatandaşlarının canını hedef alan olaylarda kaotik bir iklim oluşuyor. Medya ve sosyal medya mecralarındaki bilgi kirliliği çok daha üst bir düzeye çıkabiliyor. Ayrıca vatandaşlar istemeseler de yorum ve değerlendirmeleriyle korkunun bulaşmasına yardımcı olabilmekte. İnsanların korku eşiğinin düşmesi terör saldırısını başarılı hale getiriyor. Bu istenmeyen sonuçlardan kaçınmak için iyi bir kamu diplomasisine ihtiyaç var. Ekranları ve dijital mecraları karartmak yerine yetkili otoriteler tarafından sürekli bir şekilde daha fazla bilgi verilmeli. Devletin siyasi iktidarı, siyasi iktidarın ise Meclis'i ve muhalefeti bilgilendirmesi de en az basın ayağı kadar önemli. Terör karşısında toplumdaki farklı kesimler ne kadar güçlü bir şekilde birlik mesajı verir ve gerçekten de birlik içinde hareket ederse toplum o kadar rahatlar. Şüphesiz ki adli birimler ve kolluk güçleri medyayı terör propagandası için kullananlar karşısında teyakkuz halinde olmalı. Ama bir özgürlüğün kötüye kullanılma ihtimali o özgürlüğün yasaklanması için makul bir gerekçe olamaz. Bu bakımından 13 Kasım’da doğru yol, sosyal medyaya fiili bir karatma uygulamak yerine ona daha fazla bilgi vererek toplumsal asabiyeyi güçlendirmek şeklinde olmalıydı.

Şiddeti politik bir enstrüman olarak kullanan ideolojiler oldu. Marksizm, anarşizm, faşizm, İslamcılık ve milliyetçilik politik etkinlikte şiddet kullanılmasına kategorik olarak karşı değil. Ancak şurası açık. Şiddet, söz söylemeyi imkansız hale getiriyor. Silahların konuştuğu yerde insanların konuşması, aralarındaki anlaşmazlıkları müzakere etmesi imkansız hale gelmekte. Dahası demokrasinin nihai amacı, şiddet olmaksızın iktidarın devri. Politik çatışmaları kan dökmeden sonuçlandırmak demokratik siyasetin başlıca meşruiyet nedeni. Bu nedenle şiddetle demokrasiyi birlikte yürütmek, bir elle insanları öldürürken diğer elle onlarla tokalaşmak mümkün değil. Kaldı ki terör şiddetin oldukça özellikli bir biçimi. Terör, herhangi bir şiddet biçiminden farklı olarak doğrudan doğruya sivil unsurları ve sivil alanı kendisine hedef almakta.

Terör faaliyetlerinde yoğunlaşma, güvenlik kaygısını derinleştiriyor. Güvenlik kaygısı artan insanlar, özgürlükleri kısıtlayan çözümlere daha fazla itibar etmekte. 70’li yıllarda sol-sağ çatışması ve 80’lerden bugüne devam eden PKK terörü, Türkiye demokrasisine çok zarar verdi. Ayrıca bu sorun sadece bize özgü de değil. 11 Eylül saldırısından sonra başta ABD olmak üzere dünyanın köklü demokrasilerinde neler olduğunu hep beraber gördük. Canları tehlike altında olan insanlar, devletin özgürlükleri askıya almasına çok kolay bir şekilde rıza gösterdi.

Bir diğer sorun yaklaşan seçimler. Şüphesiz ki demokrasi seçimden ibaret değil. Ama siyasi akım ve partiler arası yarışın belli aralıkla tespiti siyasal çatışmaların barışçıl bir şekilde çözümlenmesi için zorunlu bir unsuru ifade ediyor. Yani demokrasi seçim değil, ama seçim olmazsa demokrasi de olmaz. Türkiye siyasi harareti yüksek bir seçim sürecinden geçmekte. Bu ortamda terör biçimini almış şiddet, sadece vatandaşların hayatını değil, Türk demokrasinin geleceğini de tehlike altına atıyor. Terör eylemleri seçim süreci için olmazsa olmaz olan koşulları, yani barışçıl söz söyleme ve eylem yapma imkanını ortadan kaldırmakta. Terörün olduğu veya yoğunlaştığı bir ortamda seçim güvenliğini sağlamak ve rasyonel tercih kullanımını için vatandaşlara zihinsel bir konfor sağlamak da imkansız.

 Ezcümle, kardeşliğimizi kimsenin bozmasına izin vermemeliyiz. Demokrasiyi korumak da en az barış ve birliği korumak kadar değerli.