Su akacak yolu mutlaka bulur

Adalet Hazar

Merhaba,

Yeni bir yıl, yeni beklentiler, umutlar...

Sağlıklı, mutlu, huzurlu, insanlık için, dünya için, ülkemiz için gelecek güzel yılların habercisi bir yıl olması dileğiyle...

Yeni yılın açılışını her ne kadar en içten gelen dileklerimle yapmaya çalışsam da bu hafta ne yazacağım sorusunun yanıtını belirleyen, 2 Ocak tarihli Merkez Bankası’nın kararı oldu. Kararda genel olarak yurt dışına gönderilecek 50 bin dolar ve üzeri tutarlar için gerekçelendirme belgesi istenilmekte. Aslında benzer düzenlemeler son yıllarda özellikle 2022’de çok sık yapıldı. Bu haftaki karar da eskilerin deyimiyle önceki düzenlemelerin üzerine “kuş kondurdu”.

Önce hayatın geneli üzerinden bakalım. Çocuğunuz var. Hem disiplin hem de çeşitli kaygılarla dışarı çıkmasını kısıtlamaktasınız, gittiği yerleri takip etmektesiniz, sık sık telefonla arayarak/aramasını isteyerek kontrol ettiğinizi zannetmektesiniz. Eğer çocuk bir konuda inanmış ve kararlı ise siz istediğiniz kadar önlem alın, size rağmen, hatta bazen sizin ruhunuz bile duymadan istediğini yapacak, bildiğini okuyacaktır. Anne, babalar ancak kendilerini kandırabilirler. "Bu durumu önlemenin yolu ne?" sorusunun yanıtı, evladınızı ikna etmektir. Başka yolu yok. Çevremizde bu konuda çok sayıda yaşanmış örneğe şahit olmuşuzdur, hatta halen yaşanmakta olanlar da vardır.

Konuyu yazımızla bağlayalım. Özellikle geçtiğimiz yıl çeşitli nedenlerle çoğu da bankalar üzerinden olmak üzere piyasaya terbiye verilmeye çalışılıyor (örneğimizdeki anne babanın yaptığı gibi). Ancak her düzenlemenin hemen arkasından piyasa oyuncuları tarafından bu düzenlemeyi bypass edecek ara yollar geliştiriliyor. Peki neden böyle oluyor? Piyasaların istediği, beklediği, iç dinamiklerine ve tabii ki bilimsel kurallara göre hareket etmek istediği yönler var. Eğer bunun aksine sınırlar koyup, piyasa aktörleri istemediği ve bilimsel gerçeklere aykırı bir yola çekilmeye çalışılırsa, er ya da geç başarısız olma durumu ile karşılaşılır. Yaşanmış çok örnekleri var.

En güncel örneği vereyim. Dövize ilişkin çeşitli beklentilerle uygulamaya konulan KKMH uygulamasında dövizden vazgeçmiş gibi görünüp TL’ye dönen müşteri, başka bir sözleşme (opsiyon sözleşmesi) ile vade sonunda eline geçecek TL’yi yine belirli bir kurdan dövize dönme garantisini sağladı. Adına da “opsiyonlu döviz dönüşümlü kur korumalı mevduat hesabı” denildi. Geçtiğimiz günlerde otorite KKMH’a bağlı türev sözleşmeleri yasakladı. Ancak, benzer olanağı piyasa oyuncularına sağlayacak opsiyon dışında başka finansal ürün yok mu? Çooook. Olmasa da üretilir. Finansal piyasalar o kadar dinamik ki her gün yeni ürünler ortaya çıkıyor. Teknolojik gelişmeler de bu ürünlerin uygulanmasını önemli ölçüde kolaylaştırıyor ve hızlandırıyor.

2 Ocak gecesi yurt dışına döviz çıkışlarını ilave kurallara bağlayan düzenlemeler getirildi. Çare mi? Kuşkusuz değil. Ne yapılmalı? Piyasa oyuncuları ikna edilmeli, hasım olarak değil partner olarak görülmeli, karşı karşıya değil, yan yana olunmalı. Zor mu, değil. Emek gerekir, güven gerekir, belki biraz da bedel ödemek gerekebilir.

Aç koyma arsız edersin, çok söyleme yüzsüz edersin.

Anonim