"Suriye'de yanlıştan dönülüyor"

Kardelen Eda Demirkıran

ANKARA- Maltepe Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Ünal, Türkiye'nin Suriye politikasındaki değişime ilişkin, "Bir politika değişikliği her iki ülke için de zorunlu. Yanlıştan dönülüyor olması erdemdir. Önce Suudi Arabistan, Mısır ve İsrail ile sonra da BAE ile ilişkiler çok hızlı bir biçimde toparlandı. Böylece Yunanistan'ın bedavadan elde ettiği müttefikleri yanından alınmış oldu. Bu sürecin tamamlanabilmesi ve gerçek manada taçlandırılabilmesi için de Suriye ile barışa ihtiyaç var" diye konuştu.

Prof. Dr. Hasan Ünal, Türkiye'nin Suriye politikasındaki dönüşümü GAZETE DURUM'a değerlendirdi:

"Suriye yanlışı, tüm Türk dış politikasını yerle bir etti"

Türkiye'nin Suriye politikasındaki hızlı ve keskin dönüşün en önemli nedeninin, "baştan beri yanlış politika izlenmesi ve bunun sürdürülemez hale gelmesi" olduğunu belirten Prof. Dr. Ünal, "Aşırı derecede maliyetli olan bu yanlış Suriye politikasını genel bir dış politika yanlışıyla birlikte değerlendirmek lazım. 2009'da başlayan İsrail ile ilişkilerin bozulmasını eklersek Türkiye'nin 12 yıl boyunca izlediği dış politika tümden yanlış. Aynı anda İsrail ile sonra Suriye ile bozuşmanın hiçbir anlamı yok. Azerbaycan kadar yakın ve kardeşçe ilişkiler içinde olduğumuz bir devletle tek gecede bozuşmanın mantığı yok. Suriye politikasındaki yanlışın sebebi olan ideolojik ve duygusal yaklaşımlar, tüm Türk dış politikasını yerle bir etti" dedi.

Maltepe Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Ünal

"Barışa ihtiyaç var"

Suriye politikasındaki dönüşün doğru bir adım olduğunu ifade eden Prof. Dr. Ünal, şöyle devam etti:

"2020 yılında Türkiye önce İdlib'de Rusya-Suriye'yle, 2020 yazında Libya'da Mısır'la, sonra da Yunanistan'la aynı yıl içinde silahlı çatışmanın eşiğinden döndü. Türkiye dış politikası ve ulusal çıkarlar açısından tek anlaşılır olanı, Yunanistan ile ilgiliydi. Diğerleriyle aramızda toprak, ada, deniz yetki alanları anlamında bir mesele yok. 2020 yılında Türkiye, özellikle Yunanistan'la yaşanan kriz sırasında İsrail'in, Mısır'ın, Suudi Arabistan'ın, Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) ve hatta Fransa'nın aktif olarak askeri manada Yunanistan'ın yanında yer alabileceğini gördü ve bunun sürdürülemez olduğuna kanaat getirdi. Bu süreçten itibaren de bir dönüş başladı. Bence bu dönüş ve geri adımlar, doğru. Çünkü yanlıştan dönülüyor. Önce Suudi Arabistan, Mısır ve İsrail ile sonra da BAE ile ilişkiler çok hızlı bir biçimde toparlandı. Böylece Yunanistan'ın bedavadan elde ettiği müttefikleri yanından alınmış oldu. Bu sürecin tamamlanabilmesi ve gerçek manada taçlandırılabilmesi için de Suriye ile barışa ihtiyaç var." 

"Soçi Zirvesi'nde her konuda uzlaşıldı"

Prof. Dr. Ünal, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in 29 Eylül 2021 tarihinde Soçi'de genel bir vizyon konusunda uzlaştığını kaydederek, "Bu uzlaşmadan Suriye konusunda bir barış da çıkmış olabilir. Ancak daha sonra Ukrayna Savaşı'nda Rusya'nın bir anda çökeceği, Suriye'deki birliklerini çekeceği böylece Esad'ı devirmenin mümkün olacağı gibi düşünceler bir dönem Türk dış politikasını bu konuda adım atmaktan alıkoymuş olabilir. Ama daha sonra akıl üstün geldi ve ulusal çıkar devreye girdi. Türkiye zannediyorum ki 5 Ağustos 2022 tarihinde Rusya'daki Soçi Zirvesi'nde her konuda anlaşıp uzlaştı. Bunun içinde Suriye'de var" ifadelerini kullandı.

"Erdoğan ve Esad görüşürse süreç hızlanır"

Erdoğan ve Esad görüşürlerse Suriye ile olan uzlaşma sürecinin daha hızlı ilerleyeceğini belirten Prof. Dr. Ünal, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Suriye ile üç amaç doğrultusunda ilişkiler düzeltilmeli. Birincisi, sığınmacılar geri gönderilmeli. İkinci olarak, Suriye ile Adana mutabakatına geri dönülmeli, PKK/PYD'ye karşı ortak mücadeleye başlanmalı. Üçüncü olarak da Suriye'yi Türkiye'nin kontrol ettiği topraklarda egemen hale getirirken Şam'ın KKTC'yi tanıması sağlanmalı. Ayrıca Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, 'Muhaliflerle rejimi anlaştırmamız lazım. Suriye'nin yeni bir anayasaya ihtiyacı var' gibi açıklamalara son vermeli. Bunlar sürece yardımcı olmayan, yanlış konuşmalardır. Karşı tarafa rejim derseniz o da size 'Erdoğan rejimi' der. Böylece birbirinizi iğnelemeye devam etmiş olursunuz. Bizimle iş birliği yapan muhaliflerin geleceğinin ne olacağı konusunu Suriye kendi çıkardığı af yasalarıyla çözebilir. Biz bu konuda sadece yardımcı oluruz. Onun ötesinde bir şeyler talep etmek sürece yardımcı olmaz."