"Memur maaş artışına endekslensin"

İleyda Özmen

ANKARA- Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından 2023-2024 eğitim dönemi için özel okulların zam oranının üst sınırını yüzde 65 olarak belirlendi. Ancak belirlenen bu orana veliler de özel okul temsilcileri de isyan etti. Konuyla ilgili GAZETE DURUM'a konuşan Özel Okul Velileri Platformu Başkanı Özgür Özkan, okulların yüzde 65 zamla kalmayıp daha fazla zam yaptığını söyledi. Öğrenci Veli Derneği (VELİ-DER) Başkanı Ömer Yılmaz da fahiş fiyat artışlarının geri çekilmesini ve artışın memur maaş artışına endekslenmesini istedi.

Milli Eğitim Bakanlığı'nca yeni eğitim dönemi için özel okulların zam oranının üst sınırını yüzde 65 olarak açıklandı. Bazı özel okullar, ücretlere getirilen yüzde 65 tavan zam oranının üzerine çıkarken bazıları da yemek, kitap gibi ek hizmetlerde fahiş fiyat artışına gidiyor. Veliler, okulların denetlenmesini ve ek hizmet ücretine sınırlama getirilmesini istiyor. Konuyla ilgili GAZETE DURUM'a konuşan Özel Okul Velileri Platformu Başkanı Özkan, özel okulların ek hizmetler ile velilerin ödeyemeyeceği rakamlara çıktıklarını söyledi. Özkan, şöyle devam etti:

VELİLERİ CANINDAN BEZDİRECEK NOKTAYA GELDİ: Temel zorunlu eğitim kademesi, devletin asli sorumluluklarından biridir. Sosyal devletin bir gereği olarak eğitim hizmetine herkesin eşit, parasız ulaşabilmesi gerek. Özel okulların tavan zam ile ilgili uyguladıkları istismarlar ne yazık ki velilileri canından bezdirecek noktaya geldi. Özel okullar için tavan zam ücretleri geçen sene yüzde 36, bu sene yüzde 65 olarak belirlendi. Ancak özel okullar geçen sene yüzde 36'ya uymayıp ek hizmetlerde ortalama zammı yaptıkları artışı yüzde 100'e taşıdıkları gibi bu sene ne yazık ki yüzde 65 tavan zammı sınırını delmenin yolunu buldurlar. Ek hizmetler dediğimiz yemek, kitap seti, servis, kıyafet gibi hizmetler için oldukça yüksek rakamlar belirleyerek velilerin ödeyemeyeceği rakamlara çıktılar. Geçen sene 8-10 bin lira bandında olan yemek ücretleri, zincir okullarda 35-40 bin liraya çıktı. Bu da bir çocuğun günlük öğünün fiyatını 200-300 liraya çıkarıyor. Yemek sanayicilerinin açıkladığı günlük en yüksek rakam 50-60 lira gibi bir rakam bugün. Seneye olsa olsa en fazla 100 lira olur. Özel okulların önümüzdeki yıllar için velililerden istedikleri rakam ise bu rakamın 2-3 katını buluyor.

RAKAMLARIN FAHİŞ OLMASININ İKİ NEDENİ VAR: Rakamların fahiş olmasının iki sebebi var. Bunlardan bir tanesi; bundan kesinlikle kâr edilmesi. Bugün MEB yüzde 65 olarak eğitime tavan zam belirlediğinde diğer ek hizmetlerde bu tavanın delinmemesini de temin etmek zorunda. Bu ek hizmetler velilere zorla dayatılıyor. Zincir okullar, “Yemek ücretini ödemezseniz okula kaydınızı almayız” diyor velilere. MEB ek hizmetlere bir sınırlama getirmezse, denetlemeler yapılmaz yeterli yaptırımlar uygulanmazsa veliler mağduriyetleri uç boyutlara ulaşacak. Özel okulda devam edebilecek veli sayısı her geçen gün azalıyor. Özel okullar, 2014 yılında taban maaş uygulaması kaldırıldıktan sonra büyümeye başladı. Çünkü 2014 yılına kadar taban maaş uygulaması vardı ve devletteki bir öğretmen maaşı asgaride neyse özel okuldaki öğretmen maaşı onun altında olamıyordu. Bugün özel sektördeki öğretmenlerin maaş ağırlığı asgari ücret seviyesinde. Hatta bazıları asgari ücretin altında maaş alıyor. Burada hem kalitedeki düşüşten bahsedebiliriz hem de bu sistemi döndüremeyen bir yapının olduğundan bahsedebiliriz.

MEB'İN İNİSİYATİF ALMASI GEREK: Özel Okullar Yönetmeliği'nin 53. maddesinin 5. fıkrasına göre veli talebine bağlı olan ek hizmetleri zorunlu tutarak, buralardaki rakamları fahiş bir şekilde arttırarak velileri zorluyor. Veliler tek tek şikâyet edip çözüm bulamaz. MEB'in inisiyatif alması gerekiyor.

ÖĞRENCİYİ ÇANTA GİBİ ALIP DEVLET OKULUNA TAŞIMAK MÜMKÜN DEĞİL: Türkiye'deki öğrencilerin yüzde 10'u özel okulda ancak derslik sayısının yüzde 20'si de özel okullarda. Yani özel okulların toplam kapasitesinin yarısı boş durumda. Bunun veliler tarafından finanse edilmesi mümkün değil. Özel okulun maliyeti ne kadar artarsa artsın, ülkedeki enflasyon ne kadar yüksek olursa olsun bir velinin ödeme gücünü belirleyen tek şey var,  o da kendi maaşındaki artış. Çocuğunu özel okula verirken maaşın yüzde 30'yla başlayan veli, çocuğu 4. sınıfa geldiğinde maaşının yüzde 50-60'ını özel okula ayıramaz. Devlet tedbir almak zorundadır. Özel okulda başlayan bir öğrenciyi çanta gibi alıp devlet okula taşımak mümkün değil. Velilerin sürdürülebilir bir eğitim alabilmeleri MEB'in sorumluluğundadır. 

DUYULAN İHTİYAÇ ORTADAN KALDIRILMALI: Devlet, özel okul sistemiyle ilgili bir kara vermeli. Devlet okullarının kalitesi iyileştirilerek, köy okulları açılarak, sınıftaki öğrenci sayısı daha düşük tutularak, yabancı dil ağırlıklı devlet okulları açılarak velilerin özel okullara karşı duyduğu ihtiyaç ortadan kaldırmalıdır.

GAZETE DURUM'a açıklamalarda bulunan Öğrenci Veli Derneği (VELİ-DER) Başkanı Yılmaz da zamlardan dolayı velilerin zorlandığını söyledi. Yılmaz, yaşanan durumları şöyle anlattı:

ZAMMIN DAHA FAZLA OLMA İHTİMALİYLE KARŞI KARŞIYAYIZ: Çalışan kesimin maaşlarına yapılan zamlar ortadayken özel okul ücretlerine bu oranın üzerinde yüzde 65 zam istemeleri MEB ile yapılan görüşmelerin sonucunda deklare edilen oran kabul edilebilir değildir. Üstelik yemek, kırtasiye, giyim ve servis ücretleri hakkında bir oran belirlenmediği için bu kalemlerde yapılacak zammın kat ve kat daha fazla olma ihtimaliyle karşı karşıyayız. Sanki yüzde 65 zam oranı fazla değilmiş gibi bu zammın kat ve kat fazlasına velilileri maruz bırakmak kabul edilemez.

ÖĞRENCİLERİ VE VELİLERİ MÜŞTERİ YERİNE KOYMAK KABUL EDİLEMEZ: Zam oranı belirtilmeden önce yüzde 100'ün üzerinde artış oranlarıyla ön kayıt yaptıran özel okuldaki velililerin ücretlerinin geri ödenmesiyle ilgili hususlar ortada dururken, eğitimin diğer kalemlerine yapılan fahiş zamlar kabul edilebilir değildir. Öğenim hakkı talebini ticari bir metaya dönüştürmek, “Nitelikli eğitim yapıyoruz” diyerek öğrencileri ve velileri müşteri yerine koymak kabul edilemez. Her yıl biz velililer, özel okul patronları tarafından fahiş fiyat artışına maruz bırakılıyoruz. Sıra özel okul çalışanlarının maaş atışlarına geldiğinde asgari ücreti baz alan bu anlayış, kendi kazançlarını arttırmak için kat ve kat artışlar yapmaktadırlar. VELİ-DER olarak talebimiz şudur: Derhal fahiş fiyat artışları geri çekilmeli ve artışın memur maaş artışına endekslenmesi sağlanmalıdır. Ayrıca Anayasa'nın 42. maddesindeki “Tüm çocukların nitelikli, eşit ve ücretsiz bir şekilde eğitimi sağlanır” ilkesinden yola çıkarak nitelikli kamusal eğitim talebimizin ne kadar önemli olduğunun da altını çizmek isterim.