Prof. Dr. Babuşcu: "Ben daha önce bu kadar yükseğini hatırlamıyorum"

Deniz Dalgıç

ANKARA- Başkent Üniversitesi Uluslararası Finans ve Bankacılık Bölüm Başkanı Prof. Dr. Şenol Babuşcu, Türkiye'nin CDS'inin (Credit Default Swap-Kredi Risk Primi) rekor üstüne rekor kırarak 870 seviyesine çıkıp 798'e gerilemesine ilişkin, "CDS risk primidir, (ülkenin borçlarını) ödeyememe riski ihtimalinin yükseldiğini gösteriyor" dedi. Babuşcu, CDS'in kontrol altına alınabilmesi için piyasalara güven vermek gerektiğine işaret ederek, güvenin ön koşullarından birinin de  Merkez Bankası'nın bağımsızlığı olduğunu söyledi. Babuşcu, "Merkez Bankası başkanı değişmeli. Yani önce güven sağlanmalı. Piyasalara güven vermek lazım. Güvenden sonra da iktisat kitaplarında yazan iktisat politikaları uygulanmalı" diye konuştu. 

Babuşcu, GAZETE DURUM'un, 870 seviyesine ulaşan CDS'e ilişkin sorularını şöyle yanıtladı:

CDS'in 800'lere yükselmesi neye işaret eder?

CDS risk primidir. Peki bu nedir? Türkiye Cumhuriyeti hazinesi uluslararası piyasalarda Eurobond satışı yapıyor. Eş deyişle borçlanma aracı satıyor. Söz konusu Eurobond'u, uluslararası yatırımcılar satın alıyor. Örneğin 100 milyon dolarlık aldı diyelim, faiz de yüzde 10.

800 baz puan CDS primi demek, Türkiye hazinesi bu Eurobond'un ödenmeme ihtimaline karşı sigortalatıyor. Sigorta yaparken aynı kasko sigortası gibi ya da araba sigortası gibi 800 baz puan sigorta ücreti ödüyor. Yani elde edeceği yüzde 10 faizin yüzde 8'ini sigorta ücreti olarak ödüyor. Elinde yüzde 2 kalıyor. CDS eğer 600 olsaydı, elinde yüzde 4 kalacaktı. Türkiye Cumhuriyeti hazinesi ödemese bile Türkiye batsa bile bunu sigortalattığı için yüzde 8'ini sigorta primi olarak ödüyor. Yüzde 2 kendisine net kazanç olarak kalıyor.

Diğer ülkelerle karşılaştırdığımızda durum nedir?

ABD'den örnek verelim. Amerikan hazinesinin çıkardığı Eurobondlar dünya piyasasında yüzde 3,25'ten satılıyor şu an. Amerikan hazinesi Eurobondları yüzde 3,25'ten, Türkiye hazinesi yüzde 10'dan çıkarırsa, siz Türkiye hazinesinin mi kâğıdını alırsınız, yoksa Amerikan hazinesinin mi kağıdını alırsınız? Amerika'nınki 3,25. Türkiye'ninki satılmaz. Türkiye de en az yüzde 3,25 vermek zorunda net. CDS'in üstünde 3,25 vermek zorunda. Yani Türkiye'nin borçlanabilmesi için yüzde 800 CDS risk primi varsa 3,25 üzerine ekleyin 11,25. Uluslararası piyasalarda Türkiye 11,25'in üzerinde borçlanamaz. En son mart ayında 8,62'den borçlanmıştık. Şu an uluslararası piyasalarda borç bulmak için çıktığımızda bize borç verenlerin isteyeceği minimum faiz yüzde 11,25.

Türkiye en son ne zaman bu kadar yüksek CDS'le karşılaştı?

Hatırlamıyorum 800 risk primini. Karşılaşmışsa da 2001 Şubat krizinde karşılaşmıştır. Bakmak lazım.

Türkiye borçlarını ödeyemezse nasıl bir durumla karşılaşır?

Ödeyememe durumu olacağını henüz düşünmüyorum. Risk primi, ödeyememe riski ihtimalinin yükseldiğini gösteriyor. Yani ödeyemeyecek diye bir şey yok şu an için.

CDS'in seyri nasıl olacak?

Ekonomik kriz derinleşmeye devam ederse, yeterli ve etkili ekonomik önlemler almazlarsa tabii ki yukarı doğru seyredebilir ama gereken ekonomik önlemler alınırsa aşağıya da düşebilir.

CDS'in kontrol altına alınabilmesi için ne gibi önlemler alınabilir?

Geçen hafta alınan kararlar gibi önlemler etkili değil. Bunlar geçici çözümlerdir. Zaten etkili olmadığını piyasalardaki gelişmelerden anlıyoruz. Ekonomik sorunların çözülmesi için bir defa kesinlikle güven sağlanmalı. Güven sağlanabilmesi için de Merkez Bankası'nın bağımsızlığı kesinlikle önemlidir. Merkez Bankası başkanı değişmeli. Yani önce güven sağlanmalı. Piyasalara güven vermek lazım. Güvenden sonra da iktisat kitaplarında yazan iktisat politikaları uygulanmalı.