İngiltere'de Sunak dönemi nasıl olacak?

Kardelen Eda Demirkıran

ANKARA- İngiltere’de Rishi Sunak’ın Başbakan seçilmesi yankı uyandırdı. Yeni Başbakan hem Hint asıllı hem en geç başbakan hem de en varlıklı... Eski Los Angeles Başkonsolosu Gülru Gezer, Sunak'ın önünde çok zorlu bir dönem olduğunu, öncelikle ekonomiyi toparlanması gerektiğini söyledi. İngiltere'de enflasyonun iki haneli rakamlara çıktığını belirten Gezer, "Enflasyon son 40 yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Bu, İngiltere için çok önemli bir gösterge. Sterlin tarihi bir düşüş sergiledi. Dış borç açığı büyüdü. Enerji krizi var. Bunların hepsinin bir şekilde çözüme kavuşturulması için Sunak'ın ciddi adımlar atması gerekecek" diye konuştu.

Eski Los Angeles Başkonsolosu Gülru Gezer, GAZETE DURUM'a, İngiltere'nin Sunak yönetimindeki yeni dönemini değerlendirdi. İngiltere'nin uzun süreden beri bir krizden geçtiğini belirten Gezer, 2016 referandumundan bu yana İngiltere'de Muhafazakar Parti'nin bir türlü bir istikrar oluşturamadığını kaydetti. Gezer, şöyle devam etti:

"Hem Genel Başkan hem de Başbakan olarak seçilen Rishi Sunak, Muhafazakar Parti'nin son altı yılda seçtiği beşinci Başbakan. Hatta son yılda parti içinde seçilen üçüncü başbakan oldu. Sunak, konuşmasında ülkenin birliğine ve istikrarına vurgu yaptı ve şunu söyledi: 'Parti olarak ya birleşeceğiz ya öleceğiz'. Çünkü bugün bir genel seçim yapılacak olsa Muhafazakar Parti zaten hem birinci hem ikinci sırada yer alamıyor. Birinci sırada ezici çoğunlukla İşçi Partisi görünüyor. BBC'nin yaptığı ankete göre 650 sandalyeli Avam Kamarası'nda İşçi Partisi 507 sandalye alıyor. İkinci parti ise İskoç Ulusal Partisi. Bu çok şaşırtıcı ve önemli bir gelişme. Muhafazakar Parti ise sadece üçüncü sırada geliyor ve 45-47 sandalye alabiliyor. Bu çok ciddi bir oy kaybını gösteriyor."

"Toplum nezdinde saygınlığı olan bir siyasetçi"

Muhafazakar Parti'yi destekleyen kesimler arasında Rishi Sunak'ın seçilmesinin memnuniyetle karşılandığını ifade eden Gezer, "Sunak, 2015’te milletvekili seçilmiş olmasına rağmen hem parti içerisinde hem ülkedeki konumunu konsolide etmek bağlamında çok hızlı bir yükseliş gösterdi. Son olarak da Maliye Bakanlığı yaptı" dedi.

Gezer, pandemi döneminde İngiltere'nin çok zor bir dönemden geçtiğini anımsatarak Sunak'ın işletmeleri ayakta tutmak için peş peşe hayata geçirdiği reform paketlerinin halk tarafından olumlu karşılandığını kaydetti. Gezer, "Sunak, toplum nezdinde saygınlığı olan bir siyasetçi. Fakat eşinin 20 milyon sterlinlik vergi ödemediği yönünde birtakım iddialar vardı. Sunak, daha evvel Boris Johnson'ın istifasıyla birlikte Başbakanlık için yine aday olmuştu ama o zaman Liz Truss kazanmıştı. Bu da o süreçte kendisine yönelik ithamlardan biriydi. Sunak, Liz Truss'ın Başbakanlık döneminde Truss'ın sonunu getiren mini bütçe paketine de karşı çıkarak hem parti içinde hem de toplum nezdinde takdir topladı" diye konuştu.

"Muhalefet genel seçime gitmek istiyor"

Muhalefette Muhafazakar Parti'ye yönelik tepkiler olduğunu dile getiren Gezer, sözlerini şöyle sürdürdü:

"2019 yılında İngiltere'de genel seçimler yapıldı ve Boris Johnson tarihi bir başarıyla Başbakan seçildi, 1979’dan bu yana en yüksek oy oranını aldı. Fakat ondan sonra gelen Başbakan, hem Truss hem de Sunak, sadece Muhafazakar Parti içerisinde çok az bir oy oranıyla seçildi. Dolayısıyla muhalefet, genel seçimlere gidilmesi gerektiğini, Muhafazakar Parti'nin meşruiyetini yitirdiğini iddia ediyor."

Sunak'ın birçok açıdan ilklerin başbakanı olduğuna dikkat çeken Gezer, "Birleşik Krallık'ta ilk defa etnik azınlıktan gelen bir kişi Başbakan oluyor. Bu çok önemli. Hint asıllı Sunak. İkincisi, en genç başbakan, 42 yaşında. Bir de çok varlıklı. Hem kendisi hem de ailesi. Eşinden gelen 730 milyon sterlinlik bir serveti var. Ve bu servetiyle, ilk defa Downing Sokağı 10 numarada oturan başbakan, Buckingham Sarayında oturan kraldan, Kral 3. Charles'tan daha zengin" dedi.

İngiltere IMF'ye gitmek zorunda kalabilir

Sunak'ın önünde çok zorlu bir dönem olduğunu belirten Gezer, şunları söyledi:

"Her şeyden evvel ekonominin toparlanması lazım. Bazı yorumcular İngiltere'nin IMF'ye başvurması gerekebileceğini söylüyor. İngiltere son 40 yılın en yüksek enflasyon rakamlarına sahip, iki haneli rakamlara çıktı enflasyon. Bu, İngiltere için çok önemli bir gösterge. Sterlin tarihi bir düşüş sergiledi. Dış borç açığı büyüdü. Enerji krizi var. Bunların hepsinin bir şekilde çözüme kavuşturulması için Sunak'ın ciddi adımlar atması gerekecek" dedi.

"Brexit sürecinin çok iyi idare edilmesi gerekiyor"

Gezer, Birleşik Krallık içinde de birtakım sıkıntılar olduğuna dikkat çekti. İskoçya'nın bağımsızlık istediğini, İskoç Başbakanı Nicola Sturgeon'un Ekim 2023’te referanduma gitme konusunda kararlı olduğunu anımsatan Gezer, "Kuzey İrlanda'da Brexit'in ek protokolü nedeniyle hükümet kurma çalışmaları çok sancılı bir süreçten geçiyor. Ciddi bir sorun var. Ek protokolün revize edilmesi gündemde. Avrupa Birliği (AB), tabiatıyla bunu istemiyor. Dolayısıyla Brexit sürecinin çok iyi idare edilmesi gerekiyor. Hem içeride hem dışarıda birtakım sınamalar var" diye konuştu.

Rusya-Ukrayna Savaşı'nın da bütün bu olumsuz faktörlere çarpan etkisi yarattığını ifade eden Gezer, Birleşik Krallık'ın 2016’dan bu yana bir türlü istikrara kavuşamamasının ülkenin uluslararası platformdaki itibarını zedelediğini söyledi. Gezer, "Dolayısıyla eğer seçimler zamanında yapılacaksa bu Ocak 2025 demektir. Rishi Sunak'ın önünde, hem partisini konsolide etmek için hem ülkesini birleştirmek için hem de Birleşik Krallık'ın uluslararası kamuoyundaki itibarını yeniden toparlayabilmek için iki yılı var" dedi.

"Sunak realist bir yaklaşım gösteriyor"

Gezer, Sunak'ın realist bir yaklaşım gösterdiğini ifade ederek, sözlerini şöyle tamamladı:

"Rishi Sunak şunun farkında. Truss, elinde sihirli değnekle bazı şeyleri çözebileceğini düşündü. Kamuoyuna da bu şekilde vaatlerde bulundu. Truss, seçimler sırasındaki vaatlerinde, '10 yıllık bir plan içerisinde yıllık olarak yüzde 2,5'luk bir büyüme öngörüyoruz' demişti. Bunlar iddialı çıkışlardı. Sunak ise bize şunu söylüyor: 'Önümüzde zorlu bir süreç var ama ben elimden geleni yapacağım, ülkemizin istikrarı ve birliği için çalışacağım.' Sunak'ta realist bir yaklaşım görüyoruz. Sunak'ın yapamayacağı bazı şeylerin de farkında olduğu için çok fazla ümitvar konuşmadığını görüyoruz."