"O gemi işaretsiz bir mezar gibi battı!"

Semra İğtaç

İZMİR- Çevrecilerin tepkisine rağmen söküm için İzmir'e doğru yola çıkan asbest yüklü Brezilya menşeili eski uçak gemisi Sao Paulo'nun kasıtlı olarak Atlantik Okyanusu'nda batırıldığı iddia edildi. Sao Paulo Foch Enstitü Direktörü Emerson Miura gelişmenin ardından, "O gemi işaretsiz bir mezar gibi battı!" dedi.

Brezilya’nın en büyük medya kuruluşlarından Globo’da yer alan habere göre donanma uçak gemisi Sao Paulo’yu kasıtlı olarak batırdı. Sao Paulo Foch Enstitü Direktörü Emerson Miura, geminin "işaretsiz bir mezar gibi battığını" söyledi. Sökümünün İzmir’de gerçekleştirilmesi planlanan geminin izni kamuoyunun tepkisini çektikten sonra bakanlık tarafından iptal edilmişti.

İZMİR'E GİRİŞİ ENGELLENMİŞTİ

Sökümü İzmir Aliağa’da gerçekleştirilmek üzere Brezilya’dan yola çıkan ancak daha sonra izni bakanlık tarafından iptal edilen asbestli gemi Nae Sao Paulo Brezilya Donanması tarafından Atlantik Okyanusu’nda batırıldı. İçinde yüzlerce ton asbest bulunduğu iddia edilen Brezilya menşeili eski uçak gemisi Sao Paulo, Bakanlığın onayı ile sökümü İzmir Aliağa’da gerçekleştirilmek üzere yola çıkmış, başta Sao Paulo Foch Enstitü olmak üzere, kent kamuoyunun, çevre ve emek örgütleri ile İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin eylemleri ve baskıları sonucunda Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı kararı ile İzmir’e girişi engellenmişti.

GAZETE DURUM'un sorularını yanıtlayan Sao Paulo Foch Enstitü Direktörü Emerson Miura, "O gemi işaretsiz bir mezar gibi battı!" dedi. Miura, sorularımızı şöyle yanıtladı:

Sizi tanıyabilir miyiz?

90'lı yıllarda Brezilya Hava Kuvvetleri'nde askerdim, gönüllü olduktan sonra Japonya'da çalışmaya gittim ve 18 yıl orada kaldım. 2009'da Brezilya'ya döndüm. Pilot olmak istiyordum ama ne yazık ki Brezilya'da durum pek iyi değildi. Ben de ayrıldım ve sivil hayata geri döndüm. 1 yıldır gönüllü olarak hizmet veriyorum.

Sao Paulo gemisinin Brezilya'da müzeye dönüştürülmesi için eşinizle birlikte mi çalıştınız?

Eşim projenin en büyük destekçisiydi. Enstitü resmi olarak oluşturulmadan önce bile. Eşime beyin tümörü (Optik Sinir Glioma) teşhisi kondu. Bu pandeminin başlangıcındaydı. 5 Haziran 2021 tarihinde eşim vefat edene kadar enstitü operasyonlarında yoktum. Daha sonra daha aktif görev aldım. Gemiyi müzeye dönüştürme fikri, Amerika Birleşik Devletleri'nin şu anda müze olan 6 uçak gemisi ile yaptığı gibi benim fikrimdi, (vergilerle ödenen) bir kamu malından yararlanarak insanlar için faydalı bir şeye dönüştürmekti.

Enstitü ne zaman faaliyetlerine başladı?

INSTITUTO SÃO PAULO/FOCH, dikkat ederseniz, Brezilya'da bulunan geminin adıyla "São Paulo e French, Foch", faaliyetlerine Haziran 2018'de başladı. 1963’te Fransız donanmasında Foch adıyla görevine başlayan ve 2000 yılında Brezilya’ya satılarak Nae Sao Paulo ismini alan uçak gemisi, 20 yıl ülkenin amiral gemisi olarak dünya denizlerini dolaşmıştı. Kullanım ömrünü tamamladığı için hurdaya ayrılan uçak gemisini geri dönüşüm için İzmir Aliağa’da 30 yıldır faaliyetteki SÖK Denizcilik satın aldı. São Paulo/Foch Enstitüsü, ülkenin bugüne kadar sahip olduğu en büyük uçak gemisi olan São Paulo’nun Brezilya sularını terk ederek Avrupa’ya gitmesini engellemek için zamana karşı yarışmıştı. Uçak gemisini müzeye dönüştürmek için kamuoyu oluşturmaya çalıştık. Hukuki süreç başlattık.

Kararın iptali için sivil inisiyatif nasıl bir hukuki mücadele sürdürdü?

Açık artırma sonucu geçen yıl 10,5 milyon Brezilya realine (1,85 milyon dolara) satılan São Paulo gemisi, Brezilya’nın Guanabara Körfezi’nden 4 Ağustos 2022 Perşembe sabahı Alp Center römorkörüyle yüzdürülerek Türkiye’ye doğru yola çıkmıştı. İhaleye yapılan itiraz sonucunda geçen sene açılan dava kapsamında mahkeme, 4 Ağustos Perşembe günü öğleden sonra, geminin demirli olduğu Guanabara Körfezi’ne geri dönmesi için “ihtiyati tedbir” kararı aldı. Bakanlığın söküm izni kararının iptali içinse İzmir Büyükşehir Belediyesi, sendikalar, odalar ve sivil toplum örgütleri tarafından İzmir 'de dava açılmıştı. Ayrıca çok sayıda sivil toplum örgütü de kararın iptali için idare mahkemelerinde dava açmıştı. Bunun üzerine  Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı uçak gemisinin Türkiye'ye alınmayacağını duyurdu. Dün donanma ülke kıyılarından 350 km açıkta batırıldı.

Geminin batırılması haberini aldığınızda ne hissettiniz?

Elimden geleni yaptım ve beklediğimin ötesinde çıktı. Bu üzüntü hissini yaşadıktan sonra bile bir şekilde kazandığımı biliyorum. Böyle olmasını istemedim. Gemi birçok zehirli bileşenle battı ve ben bunu önlemek için her yolu denedim. Gerçekten zehirli maddelerle battı. Taleplerimize kimse yanıt vermediği için bunu değiştirmenin bir yolu yok. Gemi işaretsiz bir mezar gibi battı. Ben ve avukatım ile tek başına mücadele son zamanlarda zorlaşmaya başlamıştı. Güçlü insanlarla karşılaştım ve çok fazla risk aldım. Karım son nefesinde pes etmememi istedi ve öldüğünde yakılıp küllerinin denize atılmasını istedi. İsteğini yerine getirdim.  Karım, küllerini bırakmamı istediği denizde hâlâ nöbette...

İzmirlilere bir mesajınız var mı?

Öncelikle İzmir halkının dostluğuna ve mücadelesine teşekkür etmek istiyorum. Bana olan güven ve davaya bağlılık için minnettarım, her şeyi barış içinde ve şiddete başvurmadan yapın.