Aktürk: "Gaza seçime kadar zammı olası görmüyorum"

Deniz Dalgıç

ANKARA- Enerji Uzmanı Ali Arif Aktürk, BOTAŞ'ın santrallar dışında kalan müşterilerine (sanayi, ticarethane ve konutlara) doğal gazda zam yapmamasını değerlendirirken, “Birinci neden, seçim ekonomisi. İkinci neden, enflasyon haddinden fazla yüksek seviyede. 3 Ağustos'ta temmuz ayı enflasyon rakamları açıklanacak. Beklentiler enflasyonun yüzde 80,5 civarına yükseleceği yönünde. Ağustos'ta da yüzde 90 çıkacağı tahmin ediliyor. Enflasyonu baskılamak için zam yapılmıyor” dedi.

Enerji Uzmanı Aktürk, GAZETE DURUM'un BOTAŞ'ın doğal gaz tarifeleriyle ilgili sorularını şöyle yanıtladı:

BOTAŞ'ın, yılın ilk yarısında 7-8 milyar dolar zarar ettiği belirtiliyor. Sizce bu rakam gerçekçi mi?

BOTAŞ, Türkiye Varlık Fonu'nun (TVF) bir iştiraki, bu nedenle şirkete sermaye enjekte edildi. Sermaye rasyolarının nasıl olduğunu piyasada bilen var mı? Emin değilim. Çünkü bilanço çok şeffaf değil. Dolayısıyla zararı bilemiyoruz. KİT raporları da güncel değil ve tam zamanında çıkmıyor. O nedenle zararı bilemiyoruz.

BOTAŞ, bu kadar yüksek tutarda zarar etmiş olabilir mi?

Evet. Şu anda dünyadaki gaz fiyatları üç aşağı beş yukarı biliniyor. Bunlar gizli saklı değil. Türkiye'deki satış fiyatları da biliniyor. Dolayısıyla alımla satım arasındaki fark, çarpı ithal edilen miktar... İthal edilen doğal gazın fiyatını bize verir. Bu çerçevede söz konusu rakamın çok abartı olduğunu sanmıyorum.

Doğal gazın alım fiyatı nedir?

Kışa ve yaza göre değişmekle birlikte, ağırlıklı ortalama alım maliyetinin (her 1000 metreküp) 850-900 doların üzerinde olduğunu tahmin ediyorum

BOTAŞ, 1 Ağustos'tan geçerli olmak üzere sadece santrallara sattığı gazda yüzde 10 zam yaptı. BOTAŞ'ın, diğer müşterilerine (sanayi, ticarethane ve konut) sattığı gaza zam yapmamasının seçimle ilişkisi kurulabilir mi?

Tabii kurulabilir. Birinci neden, seçim ekonomisi. İkinci neden, enflasyon haddinden fazla yüksek seviyede. 3 Ağustos'ta temmuz ayı enflasyon rakamları açıklanacak. Beklentiler enflasyonun yüzde 80,5 civarına yükseleceği yönünde... Ağustos'ta yüzde 90 çıkacağı tahmin ediliyor. Enflasyonu baskılamak için zam yapılmıyor.

İhracatla ilişkisi nedir?

İhracatımız rekorlar kırıyor ama sübvanse edilmiş bir enerjiyle üretilmiş bir ihracat... Siz sübvanse edilmiş herhangi bir ara malıyla veya enerjiyle yaptığınız ihracatta yurt dışına kaynak transfer ediyorsunuz. Vergi mükelleflerinin parasını yurt dışına transfer ediyorsunuz demektir.

BOTAŞ zararını nasıl karşılayacak? Zam yapılmasını öngörüyor musunuz?

Ben seçimlere kadar zammı çok olası görmüyorum. Dayanabildiği kadar, kaynak yaratabildiği kadar devam edecek. Zaten ek bütçe kanunu da o anlamda çıkmıştı. Seçimlerden sonra yeni dönemde bir yeni ekonomik programla bunlar çözülecek.