Doğal gaz ve elektrikte indirim mi geliyor?

İlknur Yağumli

ANKARA- Küresel durgunluk endişesi, Avrupa Birliği'nin (AB) enerjide destek paketleri ve önlemleri doğal gaz talebiyle birlikte fiyatları da düşürdü. Avrupa'da kasım vadeli doğal gazın megavatsaat fiyatı yüzde 10 düştü. Enerji uzmanı Ali Arif Aktürk, bu düşüşün, Türkiye'nin doğal gaz ithalat maliyetlerine de olumlu yansıyacağını belirterek, "Ocak ayında doğal gazda ciddi miktarda bir indirim yapılabilir. Özellikle sanayide... Elektrik santrallarına satılan gazın fiyatı da inerse mart ayında elektrikte de indirim bekliyorum" dedi.

Rusya-Ukrayna Savaşı nedeniyle yaşanan enerji krizinin etkisiyle Avrupa'da doğal gaz arz talep dengesi alt üst oldu. Doğal gaz fiyatları rekor üstüne rekor kırdı. Ancak, küresel resesyon endişesinin yanı sıra enerjide destek ve önlem paketleri, Avrupa'da hem sanayide hem de hanelerde doğal gaz talebinin düşmesine yol açtı.  Doğal gaz depolarındaki doluluk oranı da fiyatların düşüşünü destekledi. 

Avrupa'da derinliği en fazla olan Hollanda merkezli sanal doğal gaz ticaret noktası TTF'de işlem gören kasım vadeli gaz kontrat fiyatı, 14 Ekim Cuma günü 141,99 euro düzeyinde bulunuyordu. 17 Ekim Pazartesi günü 128 euroya, 21 Ekim Cuma günü de 113 euroya geriledi. Avrupa'da kasım vadeli doğal gazın megavatsaat fiyatı yüzde 10 azaldı. Avrupa'nın doğal gaz depolarındaki doluluk oranı 15 Ekim itibarıyla yüzde 92 olarak kayıtlara geçti. AB, gaz fiyatlarının elektrik üzerindeki etkisini azaltmak için tavan fiyat uygulaması ve TTF'ye alternatif bir karşılaştırma ölçütü gibi farklı yolları değerlendiriyor.

AB yaptırımlarının etkisi petrolde görüldü

Gazın yanı sıra resesyon endişesi ile petrol piyasasındaki ürünlerde de düşüş görülüyor. Ham petrol fiyatı, OPEC+'nın petrol üretimini kasım ayından itibaren 2 milyon varil kısma kararı ile bir miktar arttı. Ancak zayıf Çin talebi ve merkez bankalarının izlediği agresif para politikaları, petrol fiyatları üzerinde etkili oldu. Fiyatlar, Rusya'nın şubat ayı sonunda Ukrayna'yı işgalinden sonra elde edilen tüm kazanımları silerek, haziran ayının başından bu yana yaklaşık üçte bir oranında düştü. 

Önümüzdeki yılın başından itibaren petrol ürünlerini de içerecek olan Rusya'ya yönelik yaptırımların etkisi, şimdiden daha geniş pazarlarda görülmeye başladı. Moskova'nın petrol ticaretine yönelik AB yaptırımları, aralık ayından itibaren yürürlüğe girecek ve bu durum rafinerileri arz sıkıntısı beklentisiyle depolama tankları rezerve etmeye sevk edecek. Hırvatistan, petrol rafinerisini Rus hammaddesinden çıkarmak için çalışırken, bazı Hint rafinerileri de yeni spot petrol alımlarını durdurdu.

"Fiyatlardaki düşüş sert kışa kadar sürecek"

Enerji uzmanı Ali Arif Aktürk, petrol ve gaz fiyatında yaşanan düşüşün Türkiye'ye etkilerini GAZETE DURUM'a değerlendirdi. Aktürk, Avrupa'daki durgunluk endişelerinin gaz fiyatlarını etkilediğini ve fiyatlardaki düşüşün kış şartları sertleşene kadar devam edeceğini söyledi. Aktürk, Uzak Doğu'dan beklenenin üstünde gaz talebi gelmemesi durumunda düşüş trendinin devam edeceğine işaret etti. 

Gaz fiyatlarındaki düşüşün, Türkiye'nin gaz ithalat faturasını olumlu etkileyeceğini belirten Aktürk, "Ocak'tan sonra faturaya yansıması olur. BOTAŞ'ın uzun vadeli kontratlarında yeni fiyat dönemi geliyor. Orada bu gevşemenin yansıması görülür. Ayrıca sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) fiyatlarında da biraz gevşeme yaşanacak. O da spot alımlarda kontratlara yansır" dedi.

Doğal gazda ve elektrikte indirim sinyali

Gaz fiyatlarındaki düşüşün vatandaşa da indirim olarak yansıyabileceğini kaydeden Aktürk sözlerini şöyle sürdürdü:

"Ocak ayında doğal gazda ciddi miktarda bir indirim yapılabilir. Dolayısıyla seçimlere doğru gazda iç piyasada da indirim bekliyorum. Özellikle sanayide ve elektrikte... Elektrik santrallarına satılan gaz fiyatı da inerse mart ayında elektrikte de indirim bekliyorum. Çünkü martta barajlardaki su gelirleri de artacak. Gaz tüketimi azalacak. Özellikle konutlarda kullanılan elektriğe indirim gelebilir" dedi.