Yavuz Sultan Selim'e 3,7 milyar TL ödenecek

Devletin, her yıl milyarlarca liralık araç geçiş garantisi ödediği, bu nedenle muhalefetin eleştirisine ve tepkisine konu olan “mega” projeler arasında yer alan Yavuz Sultan Selim Köprüsü'nde bu ay tarihi zirve görülecek. İşletmeci IC İçtaş İnşaat'a (ICA), gelecek hafta garanti kapsamında 3,7 milyar TL dolayında bir ödeme yapılacak. 

Türkiye, bir “finans” yöntemi olarak öne çıkan yap-işlet-devret (YİD) ile “mega” olarak adlandırılan büyük alt yapı projelerini gerçekleştirdi. Yavuz Sultan Selim Köprüsü ve Kuzey Çevre Otoyolu, Osmangazi Köprüsü ve İstanbul-İzmir Otoyolu ve Avrasya Tüneli, bu yöntemle inşa edildi. 

Devlet, yapım ve işletmesini özel sektörün üstlendiği bu projelere, araç geçiş garantisi verdi. Bu projelerde, araç geçiş bedelleri bazılarında dolar, bazılarında da euro olarak belirlendi. Araç geçişleri, garanti sınırının altında kalması durumunda aradaki farkı devlet ödüyor. Buna, “araç geçiş garanti ödemesi” adı veriliyor. 

Zirveyi görecek

Devlet, Yavuz Sultan Selim Köprüsü-Kuzey Çevre Otoyolu ile Osmangazi Köprüsü-İstanbul-İzmir Otoyolu'nda garanti ödemelerini 6 aylık dönemler halinde yapıyor. Bu çerçevede Yavuz Sultan Selim Köprüsü ile Kuzey Çevre Otoyolu'nun 148 kilometrelik bölümü için işletmeci ICA'ya, bu yılın ilk yarısı için garanti kapsamında 3,7 milyar TL dolayında ödeme yapılacak. Ödemenin, gelecek hafta yapılması gerekiyor. Söz konusu projeye, 6 aylık dönem için bugüne dek yapılan en yüksek garanti tutarı olarak kayıtlara geçecek. 

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı kaynakları, finansman konusunda bir sorun olmadığını belirterek, “Gelecek hafta ödeme yapılacak” dedi. 

Ödemeler 3 aya çekilebilir

Devlet, söz konusu köprü ve otoyollarda 2018 yılına dek garanti ödemelerini yıllık yapıyordu. İlgili yılın ocak ayı dolar kuru esas alınıyor ve garanti ödemesi izleyen yılın nisan ayında tek seferde yapılıyordu. 

ICA, 2018 yılının ağustos ayında dolar kurunda yaşanan şok artışın ardından Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'na başvurdu. Döviz kurundaki oynaklığa işaret ederek garanti kapsamında yapılacak ödemelerin hesaplama yönteminde değişiklik yapılmasını istedi. Yılın ilk yarısı için ocak, ikinci yarısı için temmuz ayı dolar kurunun esas alınmasını talep etti. Bu talep “uygun” bulundu. ICA'ya ödemeler, 6 ayda bir yapılmaya başlandı. 

Ardından Osmangazi Köprüsü-İstanbul-İzmir Otoyolu'nu işleten Otoyol Yatırım AŞ, aynı taleple Ulaştırma Bakanlığı'na başvurdu. Otoyol Yatırım AŞ'ye de garanti ödemeleri 6 ayda bir yapılmaya başlandı. 

İşletmeci şirketler, son dönemde kurdaki hareketliliğe işaret, 6 aylık sürenin 3 aya düşürülmesini istiyor. Ulaştırma Bakanlığı'nın, bu konuya sıcak baktığı, yeni dönemde garanti ödemelerinin 3 ayda bir yapılacağı konuşuluyor. 

“Yeni projelerde aylık”

Karayolları Genel Müdürlüğü, Ankara Kırıkkale–Delice Otoyolu Projesi ihalesini, YİD modeli ve kapalı teklif usulüyle 24 Ağustos'ta, Antalya- Alanya Otoyolu Projesi ihalesini de aynı yöntemle 25 Ağustos'ta gerçekleştirecek. Söz konusu iki projeye, euro üzerinden araç geçiş garantisi verilecek. 

Bu projelerde, garanti ödemelerinin aylık yapılması bekleniyor.