Ukrayna’daki Son Gelişmeler ve Kamuoyu Araştırmaları Üzerine

Geçtiğimiz günlerde Ukrayna üzerine iki farklı kamuoyu araştırması üst üste yayımlandı. İlki, 9-13 Haziran tarihleri arasında gerçekleştirilen Wall Street Journal tarafından finanse edilen ve Chicago Üniversitesi’ne bağlı Ulusal Görüş Araştırma Merkezi’ne ait (araştırmanın tamamı için: https://s.wsj.net/public/resources/documents/WSJ_NORC_Ukraine_Poll_June_2022.pdf).

Araştırma sonuçlarına göre, Zelenskiy’in Rusya’ya karşı gösterdiği liderlikte ve Batı ülkeleriyle olan ilişkilerinde başarılı olduğu, ülkede en çok silahlı kuvvetlere güvenildiği (en az ise parlamentoya), Ukrayna’daki en majör tehdidin Rusya’nın işgali olduğu (%98), ikinci olarak Ukraynalı üst düzey yöneticilerin yolsuzluğu olduğu (%85) belirtiliyor.

Çalışmaya katılanların %93’ünün yaşadığı şehri hali hazırda Ukrayna güçleri kontrol ediyor, %67’si 24 Şubat öncesinde oturduğu yerde yaşamaya devam ediyor. 24 Şubat sonrasında Rus halkını daha kötü olarak görme oranı ise %82, %16’sı bir şeyin değişmediğini ifade ediyor. Ülkenin yaklaşık %20-22’si Rusçanın resmi statüye sahip olmasını ve kamusal alanda kullanılmasını destekliyor, genel anlamda ise %89’u Ukraynacanın ülkedeki tek resmi dil olmasını istiyor.

Diğer bir soru ise, yaşanan gelişmelerden kimin sorumlu olduğuna dair. Katılımcıların %85’i doğrudan Rusya’nın sorumluluğuna dikkat çekiyor. Ukrayna hükümetinin sorumluluğu %70, NATO’nunki %55. Ukrayna’daki aşırı sağ oluşumlara ise %35 sorumluluk atfediliyor.

Çatışmanın Rusya’nın 24 Şubat sonrasında ele geçirdiği yerlerden çekilmesiyle sona ereceğini düşünenlerin oranı %66, Rusya’nın mevcut kontrol ettiği bölgeleri elinde tutarak yapılacak bir ateşkesi düşünenlerin oranı ise %6. Katılımcılar, en çok Polonya’nın, İngiltere’nin ve ABD’nin yardımlarından dolayı memnun. Almanya’ya ve Fransa’ya ise şüpheyle ve tatminsizlikle bakılıyor.

İkinci kamuoyu araştırması ise, Kiev Uluslararası Sosyoloji Enstitüsü tarafından 2-11 Mayıs tarihleri arasında yapıldı (araştırmanın tamamı için: https://www.kiis.com.ua/materials/pr/20220630_m/May%202022%20survey%20-%20NDI%20Ukraine%20-%20Public_fin_UKR.pdf). Sonuçlara göre, Ukraynalıların %90’ı, Ukrayna’nın Avrupa Birliği’ne girmesini destekliyor; NATO’ya girilmesini destekleyenlerin orası ise %73.

Kamuoyu araştırmaları, tek başına bir fikir ifade etmez ancak ülkede yaşayanların genel düşüncelerine yönelik farklı çıkarımlar yapmamıza yardımcı olur. Ukrayna’nın özellikle Avrupa Birliği yolculuğu, yıllardır devam ediyor. Ukrayna, geçtiğimiz hafta Moldova ile Avrupa Birliği aday ülke statüsüne kavuşmuştu. Dün, Ukrayna Parlamentosu’na Avrupa Birliği bayrağı getirildi.

Ukrayna’da yaşanan savaşın gidişatı, farklı şekillerde Ukrayna halkının duruma bakış açısını da değiştirecek. Özellikle son günlerde, Polonya’da farklı mitingler düzenleniyor. En sonuncusu dün Varşova’da yapıldı ve Polonya’daki milliyetçiler, “Ukraynalılar evlerine dönsün” sloganını gittikçe daha fazla yükseltiyor. Şu an için politikayı dönüştürme gücüne sahip olup olmadıklarını bilmiyoruz fakat bu süre uzadıkça, Avrupa’ya gitmek zorunda kalan Ukraynalıların her geçen gün bir nefret öznesine dönüşme ihtimalleri artıyor. Geçtiğimiz haftalarda ve aylarda, Çekya’da Ukraynalıların farklı ayrımcılara maruz bırakıldıklarını da hatırlamakta fayda var.

Ukrayna’nın içerisinde de birtakım tartışmalar ve suçlamalar devam ediyor. Dün gözüme çarpan diğer bir olay, Dnipro Belediye Başkanı Boris Filatov’un Ukrayna Başbakanı Denis Şmigal’in Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’ne alınan silahlarla ilgili süreci sabote etmesine yönelik suçlaması oldu. NATO-Ukrayna-Rusya troykasında Ukrayna yönetimi Rusya’ya karşı yekpare olsa bile, içerideki tartışmalar ve mücadeleler devam ediyor.

Ukrayna’nın doğusunda Rusya’nın ilerleyişi sürüyor olsa da Ukrayna Silahlı Kuvvetleri, Yılan Adası’nda Rusya’ya karşı doğrudan bir zafer elde etti ve Rus birlikleri görünüşte “iyi niyet göstergesi” ifadesini kullansa bile, adadan çekilmek zorunda kaldı.