FUTBOL KULÜPLERİNİN FİNANSAL PİYASADAKİ YERİ

Bahadır Bulut

Futbol neredeyse 150 yıldır var ve her yıl daha popüler hale geliyor.

Transfer değerleri arttıkça kulüplerin varlıkları daha değerli hale geldiği için kulüplerin değeri de artıyor.

Firmaların finansal piyasalardan yararlanabilmelerinin özel bir yolu, firmayı halka açık bir borsada listelemek, böylece birçok yatırımcıya firmanın mülkiyetinden bir pay satın alma fırsatı vermek ve firmanın en düşük seviyeden sermaye sağlamasına izin vermektir. Firmalar, ilk Halka Arz (IPO) aracılığıyla özel, girişimci odaklı bir varlıktan bir kamu firmasına bu mülkiyet değişikliğini üstlenirler.

Futbol kulüpleri de halka arzlardan yararlanır.

Özel mülkiyetten kamu mülkiyetine giden bu yol, firmalar için yaygın ve standart bir yoldur, ancak futbol kulüpleri söz konusu olduğunda oldukça nadirdir. Örneğin, halka arz eden ilk futbol kulübü 1983'te Tottenham Hotspur'du. 2010'da sadece 27 Avrupa futbol kulübü halka açıktı.

Öyleyse futbol kulüpleri neden halka açılıyor ve borsada listelenmenin kulübün "sahadaki" performansı ve değeri (hisse fiyatı) üzerindeki etkisi nedir?

Spor takımı sahiplerinin halka açılmak için iki nedeni vardır (belirli bir kar veya zarar seviyesi). Farklı motifler, bir halka arz yoluyla toplanan fonların farklı bir şekilde kullanıldığını ima eder.

Popülaritesi nedeniyle futbol takımlarına giderek daha fazla para yatırılıyor. Birçok çalışma, maç sonuçlarının listelenen kulüplerin hisse senedi fiyatları üzerindeki etkisine bakalım. 

Oyuncu transferlerinin varlık fiyatlarıyla bağlantılı olduğu davranışsal finans alanında yürütülmektedir.

Yatırımcıların hem oyuncuları satın almayı hem de satmayı takdir ettiğini gösteriyor, çünkü anlaşma kapatıldıktan sonraki ilk, ikinci ve 9. günde önemli ölçüde yüksek hisse senedi fiyatları bulunuyor. Bu etkiler aynı zamanda kısa vadede, yani transfer anlaşmasından önceki günden sonraki güne kadar geçen süre için de bulunuyor. Ayrıca, bir takım transferlerden ne kadar çok ücret alırsa, transferler ve hisse senedi getirileri arasındaki pozitif ilişki o kadar güçlü olma eğilimindedir. Bu, özellikle orta yaşlı deneyimli oyuncuların satın alınması için geçerlidir, ancak belirli bir genç veya daha yaşlı oyuncuyu yüksek bir ücret karşılığında satın almak, satın alan kulüplerin hisse senedi fiyatı üzerinde olumsuz bir etkiyi takip eder. Bu, "fazla fiyatlandırma" etkisini kısmen doğrular, çünkü etki tüm transferlere dahil edilmez. Bir kulübün faiz kapsamı ne kadar yüksekse, satış sonrası hisse senedi getirileri o kadar düşükken, kulübün varlık getirisi yüksek olduğunda satın almalardan sonra daha yüksek hisse senedi fiyatları bulunur.

Beşiktaş ve Galatasaray futbol kulüplerinin halka açılması, Türk futbol tarihinde ve borsa tarihinde bir ilk olmuştur.

Tüm kulüplerin hisse senetlerinde meydana gelen düşüş çeşitli etkenlere bağlı olarak gerçekleşir. Hisse senetlerinin performansının tam olarak değerlendirilebilmesi için borsada daha uzun süre işlem görmesinin beklenmesi gerekmektedir.

Yatırım uzmanları futbol hisselerinin varlığa dayalı olarak düşünülmemesi gerektiğini, uzun vadeli ve takımın geleceğine yönelik bir yatırım olarak bakılmasının daha doğru olacağının altını çizmektedirler. 

Esen kalın sporla kalın.