Avrupa'da Ukrayna hareketliliği: Planlar ve umutlar

Özgür Çoban

Avrupa Birliği (AB) ülkeleri bir yandan içerisinde bulunulan enerji krizine yönelik çözüm arayışlarını sürdürürken diğer yandan bu krize neden olan Ukrayna'daki savaşın sona ermesi için birtakım planlar üzerinde çalışmaya devam ediyor. Örneğin, Almanya Şansölyesi Olaf Scholz, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşmeye devam ederek, diplomasi kanallarını açık tutmaya çalışıyor. 

Avrupa Parlamentosu (AP) sol grup milletvekillerinden Martin Schirdewan, Ukrayna'daki savaşı sona erdirmeyi hedefleyen yeni bir barış planını kamuoyu ile paylaştı. Planın ana teması, "acil ateşkes görüşmeleri başlatılması" olarak ifade edildi ancak plan, ateşkes sürecinin nasıl işleyeceği konusunda Rusya açısından sıkıntılı önermeler içeriyor.  

Schirdewan, planı oluşturduklarını ve bundan sonraki sürecin Putin ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir arasındaki görüşmelerde ele alınması gerektiğini söyledi. Planda, Şansölye Scholz ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un arabuluculuk yapması istenirken, arabulucu ekibine Çin ve Hindistan'ın da dahil edilmesi gerektiği vurgulanıyor. 

Planın ikinci maddesi, "Rusya'nın 24 Şubat'ta Ukrayna'yı işgali öncesi mevzilerine çekilmesi" hükmünü dikte ediyor. Planı tıkayan madde bu. Gerek Putin, gerekse diğer Rus üst düzey yöneticiler, ilhakı tamamlanan bölgelerden geri çekilmeyeceklerini ısrarla söylüyorlar. Schirdewan, Putin'in bu maddeyi kabul etmesi durumunda Rusya'ya uygulanan tüm yaptırımların kaldırılması gerektiğini söyledi. 

Planın üçüncü maddesi, Ukrayna'ya yönelik insani yardımın artırılması ve yeniden yapılanma için yardım edilmesini içeriyor. Sorun şu ki, Rusya şu anda barış görüşmesi tekliflerine pek ilgi göstermiyor. Savaşın her iki tarafı da askeri planda başarı sağlamayı umuyor. Bu nedenle, bu planın uygulanması şansının oldukça az olduğu görülüyor. 

Schirdewan ayrıca, Almanya'yı Druzhba boru hattından Rus petrolüne ithalat yasağını kaldırmaya çağırdı. Federal hükümetin tek taraflı petrol sevkiyatını durdurmasını "ölümcül bir hata" olarak değerlendirdiğini söyleyen Schirdewan, bunun Doğu Almanya ekonomisi için olumsuz sonuçları olacağını savundu. 

Avrupa Parlamentosu barış planları üzerinde çalışırken bir açıklama da İngiltere Başbakanı Rishi Sunak'tan geldi. Sunak, açıklamasında, Ukrayna savaşında gündeme gelebilecek "ani ateşkese" karşı uyarıda bulundu. Sunak, Rusya'nın Ukrayna'ya karşı savaşında ateşkes müzakerelerinin aceleye getirilmemesini istediklerini söyledi. Sunak, "Rusya'nın herhangi bir tek taraflı ateşkes çağrısının mevcut bağlamda tamamen anlamsız olduğu konusunda net olmalıyız. Bence bu yanlış olur. Rusya tarafından birliklerini güçlendirmek ve yeniden toplanmak için kullanılır" dedi. Sunak ayrıca, Kiev'e daha fazla silah sevkiyatı yapılması çağrısında da bulundu. Sunak'ın çağrısından anlaşılan o ki savaş, küresel silah lobilerini henüz doyuramadı. Sunak gibi kapitalist aparatı, neoliberal bir politikacı için silah tacirlerinin zenginleşmesi için halkların çile çekmesi gayet doğaldır. 

Her şeye rağmen savaşa ilişkin "barış" mesajları gelmeye devam ediyor. Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, New York'ta yaptığı bir konuşmada, gelecek yıl Ukrayna'da barış olacağı yönündeki güçlü bir umut taşıdığını söyledi. Gutterres, yakın gelecekte herhangi bir barış görüşmesi yapılması beklemediğini de ekledi. Genel Sekreter, Ukrayna için barış çözümünün BM Şartı ile uyumlu olması gerektiğine dikkati çekti. Umutlar, "silahlanalım" çağrıları arasında yeşermeye devam ediyor. Savaşların tüm bakiyesini yoksul halkların sırtlandığını unutmamak gerekiyor. Bu bağlamda, insanların zihinlerini, savaş, kan, barut çığırtkanlığı yapan faşistlerden korumak insani bir görev olarak görülmeli. 

Öte yandan, Avrupa ülkeleri art arda açıklama yaparak, "Ukraynalı mülteciler için artık daha fazla yer kalmadığını" ifade ediyorlar. Geçtiğimiz günlerde Estonya "artık mülteci almayacağını" duyurmuştu. Aynı minvalde bir açıklama bugün İsviçre'den geldi. Dışişleri Bakanlığı, "mültecilerin kabulünü geçici olarak askıya aldıklarını" açıkladı. Devlet Göç Sekreterliği Sözcüsü Lukas Rieder, Ukrayna'dan yoğun göç nedeniyle kabul kapasitelerinin tükendiğini söyledi.  

Sorun şu ki savaşlar, dünyayı yoksulluğa, açlığa mahkum eden kapitalizmin doğal çıktıları. BM, şu anda 281 milyon insanın savaşlar ve iklim değişikliği nedeniyle "mülteci" sıfatıyla yaşamını sürdürmek zorunda olduğunu belirtiyor. Sonuç olarak, görüyoruz ki barışı korumak, savaşmaktan daha az zahmetli ve daha az maliyetli bir çaba.