Bir zamanlar Bergama "tiyatro dostu" kentmiş

Semra İğtaç

İZMİR- Helenistik Dönem'in en barışçıl, en zengin ve en görkemli yerlerinden biri olarak gösterilen Bergama, tiyatro sevgisiyle örnek oluşturuyor. Anadolu'nun eşsiz tarihi hazinesini barındıran Bergama, hem taht kavgasının yaşanmadığı hem de dönemin en büyük tiyatrolarının inşa edildiği bir yer olarak biliniyor. "Pergamon" olarak anılan tarihi kentte, 98 bin 500 kişilik 4 tane tiyatro bulunuyor.

yerel tarih araştırmacısı Emin Urgun, GAZETE DURUM'a, antik kent ile ilgili bilgi verdi. Helenistik dönemde Pergamon krallarına "Filedelfos" (kardeşini seven) unvanı verildiğini dile getiren Urgun, Pergamon Krallığı'nda hiç taht kavgası yaşanmadığını belirtti. Pergamon'u günümüzün Bergama'sı ile kıyaslayan Urgun, "Bundan 2 bin yıl önce Bergama'da 98 bin 500 kişilik 4 tane tiyatro varmış. Bugün Bergama'nın nüfusu 101 bin" dedi. 

Urgun, kentin kuruluş hikayesini şöyle anlattı:

"Pergamon şehri; pagan baş tanrısı anlamına da gelir. Bir rivayete göre Zeus'un oğlu Telepos tarafından kurulmuştur. Bir başka rivayete göre, Büyük İskender Asya Seferi'ne giderken hazinesini generallerinden Lisimakos'a teslim eder. O da komutanlarından Filetayros'u hazineyi korumak için görevlendirir. Bergama Kalesi çok korunaklı olduğu için orada saklanır. Asya Seferi sonrası Büyük İskender Babil'de ölünce, ülke generaller arasında pay edilir. Bergama civari Lisimakos'a düşer. Generallerin taht kavgasında Lisimakos da ölür. Hazineyi korumakla görevli Filetayros, kendisine emanet edilen 9 bin talentlik altın para ile 150 yıl sürecek Pergamon Krallığı'nı kurar. 1 talent 25 kilogram altına tekabül eder. Bu da toplam 225 ton altındır."

Philadelphia'nın isim babası

Helenistik dönemde zenginlik tarif edilirken, "Attaloslar kadar zengin" denildiğini kaydeden Urgun, Attalos topraklarında zenginliğin ve barışın sırrını da açıkladı. Pergamon Krallığı'nın Helenistik dönemin en görkemli krallığı olarak kabul edildiğini aktaran Urgun, "Şehri bir sanat merkezine dönüştürerek, devasa tapınaklarla süslemişler. O dönemin en önemli tapınağı Zeus Sunağı da yine o dönemde inşa edilmiş. Pergamon Krallığı'nda hiçbir dönem taht kavgası da olmamış. Onun için Pergamon krallarına 'Filedelfos' (kardeşini seven, kardeş dostu) unvanı verilmiş. 'Kardeşsever', Yunanca philein sevmek, adelphos kardeş anlamındadır. ABD'nin ilk başkenti Philadelphia'nın isminin de Attalos Philadelphos'un kurduğu Philadelphia'dan (kardeş sevgisi şehri) esinlendiği söylenir" dedi.