Sıra İzmir'in Küçük Menderes Havzası'nda mı?

Semra İğtaç

İZMİR- Ülke genelinde yağışların ocak ayında da olmaması "su krizini" gündeme yeniden taşıdı. İklim Bilimci Prof. Dr. Doğan Yaşar, yanlış su kullanımına dikkat çekerek, "Biz Türkiye'nin Göller Bölgesi'ni 'çöller bölgesi'ne çevirdik. Konya Ovası'nı da 'obruk ovası'na çevirdik. Sıra Menderes ovalarına geldi. Biz her yıl Menderes Havzası'ndan 1 milyar 150 milyon metre küp su çekiyoruz. Bu güneşe kar dayanmaz diye bir laf var. Bu yanlış su kullanımına su dayanmaz" dedi.

NEDEN YANLIŞ SU KULLANIYORUZ?

Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü Öğretim Üyesi, İklim Bilimci Prof. Dr. Doğan Yaşar, dünyada tarımla gelişmiş ülkelerde tarıma ayrılan su payının yüzde 45 olduğunu, Türkiye'de ise hâlâ yüzde 80 olduğunu söyledi. "Neden Türkiye'de su kullanımı yüzde 80'e ulaştı?" sorusunu GAZETE DURUM'a değerlendiren Yaşar, şu uyarılarda bulundu:

"Biz bahçe sulamadan vazgeçemiyoruz bir türlü. Biz suyu yer altından da çeksek bahçe sulamayla yapıyoruz. Bu işi, barajlardan da alsak bahçe sulamayla yapıyoruz. Ancak birincisi, barajlardan suyu kapalı ortamlardan getirsek, damlamayla suyu tarım alanına verirsek, sudan yüzde 65 tasarruf ederiz. İkincisi, erozyonu önleriz. Üçüncüsü, daha fazla verimlilik elde ederiz. Böylece bir taşla üç kuş vurmuş olacağız."

"TÜRKİYE'DE SU YÖNETİMİ SORUNU VAR"

Türkiye'de su yönetimi sorunu yaşandığını aktaran Prof. Dr. Doğan Yaşar, yakında suya yönelik Su Kanunu çıkacağını belirtip şöyle konuştu:

"Tarım Bakanlığı'nın artık sahaya inmesi lazım. 25 havzamız var. Bütün havzaların su envanteri çıkarılacak ki çıkartıldı zaten. Biz geçtiğimiz sene yaklaşık olarak tam 3 ay boyunca her çarşamba 11 farklı grup olarak, 200 civarında su ile ilgili akademisyen ve STK'lar ile biz yeni su kanunu için çok ciddi çalıştık. Ortaya da koyduk.  Ekim ayında da bunun lansmanı yapıldı. Ama şu anda kanunlaşmadan yeniden gündeme geldi. Su yasası bir daha önümüze geldi. Artık zamanımız yok bizim. Türkiye'de Konya Ovası oldu 'obruk ovası'. 2 bin 600 obruk delik deşik... Tek bir Konya Ovası değil, Menderes'te obruklar başladı. Obruklar her yerde. Artık biz su kullanmasını bilelim. Türkiye'de su sorunu yok. Türkiye'de su yönetimi sorunu var. Çünkü hâlâ bahçe sulama ile suyun yüzde 80'inini boşa harcıyoruz." 

SAVAŞIN ÇIKMA NEDENİ KURAKLIK!

Bugüne kadar  dünyada yapılan 15 bin savaşın tamamının çıkış nedeninin su olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Yaşar, "Her yıl havzalarda ne dikileceğine çiftçi değil Tarım Bakanlığı karar verecek. Bakanlığın Menderes çiftçisine 'kuru tarım yapın' demesi lazım" dedi.

İnsanlık var olduğundan beri tarımın 1 numara olduğunu anlatan Yaşar, "Çünkü dünyada bütün savaşlar, açlıktan çıkar. Su olmaz ise kuraklıktan sonra açlık gelir. Moğol Savaşları, Haçlıları hatırlayın. Gılgamış'tan bugüne kadar yapılan 15 bin savaşın tamamının çıkış nedeni sudur, kuraklıktır. Başka hiçbir nedenle savaş çıkmaz" diye konuştu.

"BİR ANDA BİTER SUYUMUZ"

Yaşar, her bir damla suyun altın değerinde olduğunu, kuraklığa önlem olarak damlama yoluyla tarım yapılması gerektiğini kaydetti. Türkiye'nin su fakiri sınırına geldiğini belirten Yaşar, şöyle devam etti:

"Küresel ısınma değil, nüfusun patladı gidiyor. Dünyada her 45 yılda bir dünya nüfusu yüzde 100 artarken Benim ülkemde yüzde 200 artıyor. Bırakın küresel ısınmayı soğumayı. Önce suyu kullanmayı öğreneceğiz. Şehirlerde, yerleşim yerlerinde mutlaka yağmur sularıyla kanalizasyon suları ayrılacak. Yağmur suları mümkün olduğunca barajlara basılacak. Yüzde 5'ini bassan yeter. Son günlerde 200 günlük 300 günlük su kaldı diyoruz. Hiç bilemezsin kaç günlük su kaldığını. 2013 yılında Sayın Bakan Eroğlu dedi ki İstanbul'un barajları yüzde 95 dolu. Dedi ki İstanbul'un barajları dolu, 2050'ye kadar İstanbul'un su işini hallettik. 8 ay sonra 2014 Ocak'ına geldiğimizde İstanbul'un Barajlarında su yüzde 30'a düştü. Yüzde 95 ten Yüzde 30'a düştü. 8 ayda. Yok öyle 200 gun 400 gun. Bir anda biter suyunuz. Hiç anlamazsınız bile. İşte bu nedenle suyu çok çok dikkatli kullanacağız. Barajlar full olsa bile yüzde 100 dolu olsa bile her bir damlanın altın değerinde olduğunu hiç kafadan çıkartmadan biz bu sularımızı dikkatli kullanmak zorundayız." 

NE OLMUŞTU?

İzmir'in Menderes ilçesi kırsal Karakuyu Mahallesi'ndeki tarım arazilerinde  geçtiğimiz yıllarda  yağış sonrası yeni bir düden daha meydana geldi. Şelaleyi andıran doğa olayını görüntülemek isteyen vatandaşlar çevre köylerden araçlarıyla bölgeye akın etti. Rekor yağış sonrasında bölgede dikkat çeken doğa olayları da yaşandı. Menderes'in kırsal Karakuyu Mahallesi'ndeki tarım arazilerinde biriken yağmur sularının etkisiyle yer altındaki çatlaklar ortaya çıktı.

TUNÇ SOYER DE UYARDI

Geçtiğimiz günlerde Karaburun Nergis Festivali'nde yaptığı konuşmada Küçük Menderes Havzası'nda eskiden 10-15 metreden su çıkarılırken, bu rakamın 200-300 metreye kadar geldiğini hatırlatan İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, “Bugün üzücü yeni bir bilgi geldi. Toprak 29 santim çökmüş. Konya’daki obrukları hatırlayın. Kuraklık, fırtına, sellerle kendini gösteren küresel iklim krizi doğanın bize oyunu değil, bizim ona oyunumuz. Doğa bizden intikamını alıyor. Ne zaman doğayla kavga ediyoruz, kuraklık başlıyor. Biz birbirimizden memnun olmadıkça topyekûn kaybediyoruz. Birbirimizi ötekileştirerek bir refah sağlayamayız”" ifadelerini kullandı.