Mevduat garantisi ne demek?

Adalet Hazar

Bankaların güven kurumu olduğunu biliyoruz. Bu güveni oluşturan çok sayıda unsur bulunur. Bunlardan birisi de bankaya mevduat adı altında emanet edilen tutarların tamamına/bir kısmına devlet tarafından güvence verilmesidir. Güncel durum itibarıyla Türkiye’de bir bankaya yatırılan mevduatın 200 bin TL’ye kadar olan kısmı sigorta kapsamında.

Örneğin, bankaya 300.000 TL yatırarak mevduat hesabı açtınız. Bir süre sonra bankanın finansal durumu bozuldu, bankaya gerekli uyarılar yapıldı ancak Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na (TMSF) devredilmesi kaçınılmaz hale geldi ve yasal süreçler işletilerek devir işlemi gerçekleşti.

Mevduat sahibinin durumu ne olur?

İlk aşamada TMSF, mevduat sahibinin hesabındaki tutardan 200.000 TL’yi öder. Çünkü güncel durum itibarıyla garanti kapsamındaki tutar 200.000 TL.

Sonraki aşamada devlet kendi alacağı olan sigorta primi ve vergi alacaklarını alır. Hemen arkasından mevduat sahipleri, imtiyazlı alacaklı olarak 3'üncü sıraya girer. Örneğimizdeki müşteri 300.000 TL’lik hesabındın 200.000 TL’sini ilk aşamada almıştı. Mevduat müşterisi, devletin alacağından sonra kalan tutardan 100.000 TL’lik bakiye alacağı için işlemleri başlatır.

Bir kişinin birden fazla bankada hesabı olması durumunda her bankadaki hesabı için garanti tutarı 200.000 TL’dir. Bir bankada müşterinin birden fazla mevduat hesabı var ise bu durumda tüm hesaplarının toplamı üzerinden garanti tutarı 200.000 TL olarak dikkate alınır. Diğer taraftan bir bankada ortak hesap bulunması durumunda garanti tutarı kişi bazlı olup, her bir kişi için 200.000 TL şeklindedir.

Bu örneğimizde mevduat türü TL cinsindendi. Genel olarak bakıldığında bankalardaki hem TL cinsinden, hem yabancı para cinsinden hem de kıymetli maden cinsinden açılan hesaplar sigorta kapsamındadır.

Yakın zamana kadar sigorta sistemi sadece tasarruf mevduatını kapsar iken, 27 Ağustos 2022 tarihinde sigortaya ilişkin yönetmelikte yapılan değişiklik ile ticari mevduatlar da sigorta kapsamında alındı.

Sigorta sisteminden sorumlu olan kurumun adı, sistem kurgulandığından beri Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu idi. Sigorta kapsamına tasarruf mevduatlarına ilave olarak ticari mevduatın da ilave edilmesine ilişkin değişiklik yapılmakla birlikte, kurumun adında hâlâ “tasarruf” kelimesi bulunmakta. Güncel fonksiyonu dikkate alınarak belki de kurumun adı değiştirilmeli? Ne dersiniz?

Haftaya sigorta sisteminin bankayı ilgilendiren maliyet tarafı üzerinde konuşacağız.

Sağlıkla ve esen kalın.

Görüşmek üzere...