Yıldırım: "Görülmemiş zamlarla karşı karşıyayız"

Kardelen Eda Demirkıran

ANKARA- TOBB Karayolu Yolcu Taşımacılığı Sektör Meclisi Başkanı Mustafa Yıldırım, başta artan akaryakıt fiyatları olmak üzere köprü, otoyol ve diğer maliyetler nedeniyle şehirlerarası otobüs biletlerine art arda yapılan zamların hem sektörü hem de vatandaşları etkilediğini belirterek, "Otobüsçülük tarihinde hiç görülmemiş zamlarla karşı karşıya kaldık. Olay sadece akaryakıt zammıyla sınırlı değil. Kiralar, otoyol ve köprü ücretleri, personel maliyetleri artmış durumda. Yeni bir otobüs 2 buçuk milyon liraydı, şu anda 5 buçuk milyon lira. Bu taşınabilir bir yük değil. Türkiye çok önemli bir iş kolunu kaybedecek. İşçi, memur, öğrenci, emekli, asker seyahat ettiği otobüsleri eskisi gibi bulamayacaklar diye kaygılanıyoruz" dedi.

Yıldırım, GAZETE DURUM'un otobüs bilet fiyatlarıyla ilgili sorularını şöyle yanıtladı:

Otobüs bileti fiyatları daha fazla artacak mı?

Bundan sonraki günlerde fiyatlarda herhangi bir zam söz konusu değil. Akaryakıt fiyatları aşağıya indi, ancak bu fiyatlar bile bizim taşıma maliyetlerimizi karşılamıyor. Çünkü akaryakıt fiyatları 6-7 TL'den 30 TL'ye dayandı. Akaryakıta dört kat zam gelirken, biz yüzde 100-150 oranında zam yapabildik. Hiçbir firma gönüllü bir şekilde yapmıyor bu zamları. Biz yolcu olmadıktan sonra kimi taşıyacağız? Vatandaşın alım gücü yok. Meslektaşlarımızın bunu dikkate alması lazım. Otobüsçülük tarihinde hiç görülmemiş zamlarla karşı karşıya kaldık. Olay sadece akaryakıt zammıyla sınırlı değil. Kiralar, otoyol ve köprü ücretleri, personel maliyetleri artmış durumda. Yeni bir otobüs 2 buçuk milyon liraydı, şu anda 5 buçuk milyon lira. Bu taşınabilir bir yük değil. Türkiye çok önemli bir iş kolunu kaybedecek. İşçi, memur, öğrenci, emekli, asker seyahat ettiği otobüsleri eskisi gibi bulamayacaklar diye kaygılanıyoruz.

Öğrenciler ne sıklıkla seyahat edebiliyorlar şu anda?

Kısa mesafelerde haftada bir, orta mesafelerde ayda bir memleketlerine giden öğrenciler vardı. Şimdi yok... Öğrenci bir sezon boyunca gittiği yerde kalıyor, sezon sonunda ancak seyahat edebiliyor. O hale geldi. Tabii bu enerji fiyatları sadece Türkiye'nin sorunu değil, dünyanın da sorunu. Dünyada adını koyamadığımız bir savaş var. Enerji savaşı, dünyada dengeler savaşı... Ne derseniz deyin. Rusya- Ukrayna Savaşı var. Bunlar işin bahaneleri. Ama bizim gibi enerji bağımlısı ülkelerin yaşadığı ve yaşayacağı çok büyük sorunlar var. Bu sadece insan ulaşımında sorun değil. Şu an Adana'dan, Antalya'dan bir kamyon domatesin İstanbul'a gidişi 20 bin TL. Kiloda 4-5 TL maliyet getiriyor. Ulaşım eşittir hayattır. Ulaşımsız bir hayat düşünülebilir mi? Gerek yediğiniz içtiğiniz gerek sosyal yaşantınızda... Akaryakıtta ne olursa olsun 20 TL'nin altına inmemiz lazım. Vatandaşın alım gücünü aşan fiyatı uygulamak bizim hesabımıza gelmiyor çünkü yolcu bulamıyoruz. Yolcu bulamayınca neyi taşıyacağız?

Yolcu sayısı hakkında bilgi verir misiniz. Gerileme var değil mi?

Tabii ki. Geçmiş yıllarla mukayese edildiğinde yüzde 50'leri yakalayamadık henüz. Örneğin İstanbul otogarından bugün çıkması gereken araç sayısı 2 bin 500-3 bin. Şu anda bin 400-bin 500 araç çıkıyor. Hareketlilik azaldı. Otobüs bilet fiyatlarının bu kadar yüksek olması tamamen ekonomiye bağlı. Bir taraftan maliyetler artıyor, bir taraftan vatandaşın alım gücü yok. Bu maliyetler arttıkça hareketlilik daha da azalacak. Sosyal, ekonomik, kültürel faaliyetler durma noktasına geldi.

Bazı otobüs firmaları bankalarla anlaşarak taksit uygulamasına geçti, sizce bu çözüm mü?

Beklenmedik artışlar vatandaşın alım gücünü aşınca en azından bankalarla anlaşan bazı şirketler iki taksitli uygulamaya geçtiler. Vatandaş için kolaylık oluyor. En azından seyahat için mali hazırlığı olmayanlar bir sürprizle karşılaştıklarında iki taksit olunca satın alabiliyorlar. Tabii kalıcı çözüm olamaz bu. Enerji ve petrol fiyatlarının aşağıya doğru inmesi lazım. Bütün dünyada petrol, doğal gaz fiyatları arttı. Ancak bizim en büyük sıkıntımız doların artması; dolar 7 TL'den 18 TL'ye çıktı. Bizde petrol 6 kat birden arttı. 60 dolardan 120 dolara çıkan petrolü biz TL bazında 3 kat daha pahalı bir oranla alıyoruz. Dünyada petrol fiyatlarındaki artış yüzde 100 iken bizde yüzde 400 oldu.