THY “yorgun” pilotlara çare bulabilecek mi?

Deniz Dalgıç

ANKARA - Eski Sivil Havacılık Genel Müdür Yardımcısı Oktay Erdağı, Türk Hava Yolları'nın (THY) tüm uçak tiplerinde kaptan ve ikinci pilot alma kararına ilişkin, “Sezonun ortasında 'İkinci kaptan alacağım' diyor. Nereden alacaksın? Hazır pilot kaynağı belli değil. Mevcut şirketlerden alacak. Şirketleri çökertecek” dedi. THY'nin dünyanın en modern ekip planlama sistemlerini kullandığını belirten Erdağı, “Pilotlar sürekli şikayet ettiğine göre bu sistemi nasıl kullanıyor? Demek ki sistemin kullanılmasında, insan kaynaklarında ve yönetiminde sorun var” diye konuştu.

Türk Hava Yolları (THY), büyüme hedefleri doğrultusunda deneyimli kaptan pilot ve 2. pilot istihdam edeceğini duyurdu. THY Yönetim Kurulu ve İcra Komitesi Başkanı Prof. Dr. Ahmet Bolat, "Gökyüzündeki yükselişimizde kilit rol oynayan, dünyanın dört bir yanında başarıya ulaşmamızda emeği olan ailemize yeni üyeler katıyoruz” dedi. THY yeni pilot alımı için bir ilan yayınladı. THY Basın Müşavirliği'nden yapılan açıklamaya göre, 386 uçaklık filosunda görevli 5 bin 525 pilotu bulunan THY, büyüme hedefleri doğrultusunda deneyimli kaptan pilot ve 2. pilot istihdam edecek. Bu doğrultuda açılan pilot alımı ilanına başvurular, THY'nin kariyer.thy.com adresinden gerçekleştirilebilecek.

Erdağı, GAZETE DURUM'a THY'nin kaptan ve ikinci kaptan alma kararını değerlendirdi. Erdağı'ya sorduğumuz sorular ve yanıtları şöyle:

Pilot yetersizliği nasıl ortaya çıktı?

Pandemi dönemi, Türk Hava Yolları hiçbir plan program yapmadan sanki pandemi yüz yıl sürecekmiş gibi 55 yaş ve üzeri OML'li (operasyonel kısıtlamalı) tüm tecrübeli pilotları işten çıkardı. Şimdi de tecrübeli pilot bulamıyor. Bulamayınca da bütün pilotlar yorgunluktan şikayet etmeye başladı.

THY'nin, tüm uçak tiplerinde kaptan ve ikinci pilot alacağını duyurdu. Bu kararı nasıl değerlendiriyorsunuz?

Türk Hava Yolları'nın ihtiyacının ne olduğunu bilmiyorum. Türk Hava Yolları'nın kaptan pilota mı, ikinci pilota mı ihtiyacı var? THY'nin, çalışma yapıp, “bizim şu kadar kaptan pilota, şu kadar ikinci pilota ihtiyacımız var” diye açıklama yapması gerekiyor. Türk Hava Yolları tarafından kamuoyuna açıklanmış herhangi bir şey yok. “Şu kadar pilot alacağız” gibi genel açıklama yapılıyor. Böyle olmaz ki...

Nasıl olması gerekir?

Kurumsal bir şirket, “50 kaptan, 100 ikinci kaptan, 100 teknisyen, 200 uçak mühendisi alacağız” diye kamuoyuna duyuru yapar. Birisi çıkıp, “En az 18 bin maaşla personel alacağız” diye açıklama yapıyor. Bütün gençler hücum ediyor. Yazık günah... Gençlerin hayalleriyle oynuyorlar. Açık açık ne alacağını yazsana... Tecrübeli mi istiyorsun? Kaptan mı istiyorsun? İkinci kaptan mı istiyorsun?

İnsanlar,  sistemini düzenini kurmuş. Yeni sezon başlamış. Pandemi nedeniyle 2 yıldır uçaklar yerde yatıyordu. Bu sene uçmaya başladı. Sezonun ortasında “İkinci kaptan alacağım” diyor. Nereden alacaksın? Hazır ikinci pilot mu varmış? Mevcut şirketlerden pilot alacak. Şirketleri çökertecek. Bu kadar basit. Bu da hiç etik değil. Şayet THY uçak tipi olmayan ikinci pilot adaylarını alıp kendi şirket kültürüyle yetiştirecekse bu doğru ancak geç kalınmış bir karardır. Bu pilotların devreye girmesi de en az 4-6 ay sürer.

Pilot alımı mesai saatlerini nasıl etkiler?

Kamuoyu sağlıklı bilgilendirilmediği için biz de basından ve medyadan çıkan haberlerden okuyoruz. Türk Hava Yolları'nın yeterli ve tecrübeli pilotunun olmadığı söyleniyor. Durum böyle olunca pilotlar en üst limitlerde uçuruluyor. Pilotlar da haklı olarak yorgunluktan, uykusuzluktan şikayetçi oluyor. Bu da uçuş emniyetini etkiliyor. Belli ki planlama sorunu var.  Türk Hava Yolları dünyanın en modern ekip planlama sistemlerini kullanıyor. Yıllar önce Boeing'den 3 milyon dolara aldı. Pilotlar sürekli şikayet ettiğine göre bu sistemi nasıl kullanıyor? Demek ki sistemin kullanılmasında sorun var. İnsan kaynaklarında ve yönetiminde sorun var. Konuyu inceledim, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SGHM) tarafından belirlenen uçuş görev ve dinlenme sürelerinde herhangi bir limit aşımı yok. Zaten SHGM buna müsaade etmez. Pilotların yorgunluğunun büyük ölçüde pilot yetersizliği nedeniyle yanlış planlamadan kaynaklandığı anlaşılmaktadır.

Ne zaman pilot alımı başlar? Bu konuda neler söylenebilir?

Pilotların alınması, uçuşa hazır hale getirilmesi büyük ihtimalle zaman alacaktır. Uçak tipi olmayan pilotların devreye girmesi ise aylar sonra mümkün olacaktır. Zaten o zamana kadar yoğun sezon biter. Hemen bugün işe alıp yarın başlatılacak pilot piyasada var mı bilmiyorum. Olsa bile mevcut şirketlerin pilotlarıdır. Bu sefer de onları çökertecekler. Böyle olmaz ki...