"Rus formülü değiştirildi, buna sermaye dayanmaz"

İlknur Yağumli

ANKARA- Eski BOTAŞ Genel Müdürü Gökhan Yardım, BOTAŞ'ın sermayesinin 140 milyar TL'den, 200 milyar TL'ye yükseltilmesinin, kurumun zararda olduğuna işaret ettiğini söyledi. Yardım,  BOTAŞ'ın zarar etmesinin önemli nedenlerinden birinin, Rusya'dan ithal edilen doğal gaza ilişkin kontratlarda fiyat formülüyle ilgili yapılan değişiklik olduğunu belirterek, "Zararın birinci nedeni, Rusya'dan mevcut alım fiyat formüllerinin değiştirilmesi (Mavi Akım ve TürkAkım) ve yüzde 70 TTF (Title Transfer Facility) gelmesi. 26 milyar metreküplük gazın, siz yüzde 70'ini TTF'le alırsanız doğal olarak zarar edersiniz" dedi. 

Bu yılın ilk yarısında yaklaşık 8 milyar dolar zarar ettiği hesaplanan BOTAŞ'tan, yeni bir sermaye hamlesi geldi. BOTAŞ'ın sermayesi, 140 milyar liradan 200 milyar liraya yükseltildi. Eski BOTAŞ Genel Müdürü Yardım, GAZETE DURUM'a, BOTAŞ'ın sermaye artışını ve yüklü zararının değerlendirdi.

Yardım, BOTAŞ'ın neden bu kadar yüklü miktarda zarar ettiği sorusunu, "Zarar etmesinin birinci sebebi Rusya'dan mevcut alım fiyat formüllerinin değiştirilmesi ve yüzde 70 TTF  gelmesi. 26 milyar metreküplük gazın, siz yüzde 70'ini TTF'le alırsanız doğal olarak zarar edersiniz" sözleriyle yanıtladı. 

"Sermayenin dayanması zor"

BOTAŞ'ın, Mavi Akım ve TürkAkım'da fiyat formülünü TTF'e çevirmesinin alım maliyetlerini daha artırdığını vurgulayan Yardım, "Buna sermaye dayanmaz. Rus fiyatlarını artırmamak lazım. Artırmanın hiçbir mantığı yok. Nisan ayından itibaren Mavi Akım'ın da artırıldığı söyleniyor. Doğru mu bilmiyorum ancak doğruysa bunlara sermaye yapısının dayanması zor" diye konuştu. (TürkAkım'da fiyat formülünün TTF olarak 1 Ocak 2022'de değiştirildiği biliniyor.) 

"BOTAŞ'ın arzdan ziyade mali fiyat sorunu var"

TTF'de artan fiyatlarla birlikte BOTAŞ'ın doğal gaz alım maliyetlerinin de yükseleceğine dikkat çeken Yardım, Türkiye'nin gaz tedarikindeki en önemli avantajın eskiden imzalanan boru hatları ve LNG olarak ithal edilen uzun dönemli kontratları olduğunu vurguladı. "Uzun dönemli kontratlarıyla BOTAŞ'ın arzdan ziyade mali fiyat sorunu var" diyen Yardım, Türkiye'nin Rusya ile süresi sona eren 8 milyar metreküplük gaz alım satım kontratını anımsatarak, "Bu biten anlaşma 5,75 milyar olarak uzadı. Orada bir açık oluştu. Ek olarak konut sektöründen gelen talep ile her sene yaklaşık bir milyarlık talep artışı oluyor" dedi.

"Gaz tedarikinde sorun yaşama ihtimalimiz düşük"

LNG'ye olan ihtiyacın artacağına işaret eden Yardım, şunları söyledi:  "LNG fiyatları artıyor. Bir de siz alım maliyetlerinizi artırıyorsunuz. Bu sene fiyatlar, TTF'te yaklaşık yüzde 50'ye- 50 oldu. Halbuki geçen sene yüzde 16 civarındaydı fiyatı. Ülkenin mali durumuna göre artan LNG ihtiyacının nasıl karşılanacağı belirlenecek. Ancak ben BOTAŞ'ın Deutsche Bank'tan kredi almasını da eleştiriyorum. Gaz tedarikinde sorun yaşama ihtimalimiz oldukça düşük. Paramız olduğu sürece gaz tedarikinde sorun yaşamayız. LNG'de talebi karşılamaya paramız yetmezse gaz tasarrufu etmemiz gerekebilir. Asıl sorun paramız yetmeyecek duruma gelmek."