Prof. Dr. Çelik'ten maaş zammında hesap hatası iddiası...

İlknur Yağumli

ANKARA- Prof. Dr. Aziz Çelik, memur ve memur emeklilerinin maaşlarına yapılacak toplam zam oranının, toplu sözleşmeye göre yaklaşık yüzde 47 olması gerektiğini söyledi. Memur-Sen'in toplam zam oranını yüzde 41,69 olarak hesaplamasına tepki gösteren Çelik, "Bir sendikanın bunu kabullenmesi kendi imzalamış olduğu sözleşmeyi ihlal etmesi anlamına geliyor. Bu hesabın benim yaptığım hesaba göre eksik ve yanlış olduğunu düşünüyorum. İşçiyi, çalışanı gözeten bir uygulama olduğunu düşünmüyorum. Bu, 10 bin lira alan bir memur için ayda 500 lira, 5 bin lira civarında emekli maaşı alan memur için 250-300 lira kayıp anlamına geliyor. Bu önemli bir kayıp ve burada bir Anayasa ihlali var, toplu sözleşmenin ihlal edilmesi var" dedi.

Prof. Dr. Aziz Çelik, yüzde 41,69 olarak belirlenen artış oranını GAZETE DURUM'a şöyle değerlendirdi: 

Memur ve memur emeklisine yapılacak olan toplam zam oranı ne kadar olmalı? Bu hesap nasıl yapılıyor?

Bu hesaplama şöyle yapılıyor: Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2022 ve 2023 Yıllarını Kapsayan 6. Dönem Toplu Sözleşmesi'ne göre ocak ayında memurlara ve memur emeklisine yüzde 5 zam yapılıyor. Fakat enflasyon bu oranı aşarsa aradaki fark ekleniyor. Yine temmuz ayında da yüzde 7 artış öngörülüyor. Dolayısıyla yaptığım hesap şu: Altı aylık enflasyon 42,35; bu 42,35'ten toplu sözleşmedeki 5 puanı düştüğümüzde yüzde 37,35 oluyor. Dolayısıyla ücretler düzeltilmiş oluyor yani enflasyon farkı ocak ayındaki ücretlere eklenmiş oluyor.

Kayıp bu arada yaşandığı için aradaki farkın düzeltilmesi, giderilmesi gerek. Düzeltilmiş ücretleri de yüzde 7 artırıyoruz. Temmuz ayında yapılması gereken yüzde 7 zammı da üzerine ekliyoruz. Dolayısıyla 46,96 yani yüzde 47 dediğim oranı böyle buluyorum. Kamuoyunda 46,7 olarak dolaşan rakam ise şöyle bulunuyor: Bu 42,35'ten yüzde 7,5 çıkarıyorlar. Çünkü hükümetin yüzde 2,5'luk iyileştirme yaptığı ocak ayının sonunda, bunu geri almış oluyorlar. Bu doğru bir uygulama değil. Toplu sözleşmeye de aykırı. Yani yüzde 2,5'luk iyileştirmeyi enflasyon farkından çıkarmış oluyorlar. Dolayısıyla bu iyileştirme ortadan kalkmış oluyor.

Yüzde 2,5'luk iyileştirmenin ortadan kaldırılması ve uygulanmanın bu şekilde yapılması mümkün mü?

Toplu sözleşmeler yasalarla değiştirilemez, bu hukuksuz bir uygulama. Yüzde 2,5'luk zam yüzde 2,5 olarak ücretlere eklenecek, bu geri alınamaz. Bunu geri almaya kalkıyorlar. Bunu geri aldıklarında da bu sefer enflasyon farkı 34,85'e düşüyor. Yüzde 42,35'ten yüzde 7,5'u çıkarıyorlar, 34,85'e düşüyor. Yüzde 7'yi bununla çarpmıyorlar, buna ekleyerek buluyorlar. Yani yüzde 34,85'e bir de 7 ekliyorlar yüzde 41,7 gibi bir rakam buluyorlar. İki yerde hata yapılıyor ya da bilerek yapılıyor bu hata. Dolayısıyla arada yaklaşık 5 puan civarında bir fark oluyor, bu da 10 bin lira alan bir memur için 500 lira kayıp anlamına gelir. Benim hesaplamam memur toplu sözleşmesinde halen yürürlükte olan kuralların doğru uygulanması mantığına bağlı. Fakat dediğim gibi yasayla toplu sözleşmeyi delmeye kalkıyorlar, o yanlış uygulama ikincisi de düzeltilmiş ücretlere zam yapılması gerekirken düzeltme yapmadan enflasyon farkıyla temmuzda yapılacak zammı toplayarak ücretleri artırmaya kalktılar. Böylece memur ve memur emeklisi kayba uğramış olacak.

Memur-Sen Genel Başkanı Ali Yalçın, "Kamu görevlileri ve emekliler için maaş/ücret artışı ise toplamda yüzde 41,69 olarak gerçekleşti" diyerek memur ve emekliler için maaş/ücret artışını duyurdu. Sizin yaptığınız hesaba göre yüzde 47 uygulanması gereken toplam zam oranı yüzde 41,69 olarak uygulanacak. Bunu nasıl değerlendiriyorsunuz?

Bir sendikanın bunu kabullenmesi kendi imzalamış olduğu sözleşmeyi ihlal etmesi anlamına geliyor. Bu hesabın benim yaptığım hesaba göre eksik ve yanlış olduğunu düşünüyorum. İşçiyi ve çalışanı gözeten bir uygulama olduğunu düşünmüyorum. En önemlisi toplu sözleşme hükümlerine aykırı. Yani maliye bürokrasisi, maliyeciler böyle söylüyor ve Memur-Sen de bunu kabul ediyor. Halbuki enflasyon farkı dediğiniz şey altı ayda kaybedilir. Bunun düzeltilmesi gerekir. Siz kaybettiğiniz ücreti düzeltirsiniz ve bu düzeltmeden sonra yeni zam alırsınız. Yüzde 7'nin düzeltilmiş ücrete yapılması gerekir. İki yerde de hata var, yüzde 2,5'luk iyileştirmenin düşülmesi hatalıdır. Bir de memur maaşlarına düzeltme yapıp yüzde 7 ile çarpmak yerine enflasyon ile yüzde 7'yi toplamak, 5 puan kaybettiriyor memura. Bunun için hesap uzmanı olmaya gerek yok. Doğru bir toplu sözleşme politikası da güderseniz bu hesaplanır ama maalesef Memur-Sen şimdiden bunu kabullenmiş.

Maaşlara uygulanacak toplam zam oranı Memur-Sen'in duyurduğu şekilde, yüzde 41,69 mu olacak?

Onu bilmiyorum ama Memur-Sen böyle dediğine göre büyük ölçüde böyle uygulanacak. 41,7 gibi uygulanacak ama Maliye'den ya da Çalışma Bakanlığı'ndan açıklama duymadım. Böyle uygulanma ihtimali yüksek. Öyle gözüküyor. Yetkili sendika olarak Memur-Sen bunu kabul ettiğine göre böyle uygulama ihtimali yüksek gözüküyor. Diğer sendikaların buna itiraz etmesi lazım. Yani haklarını aramaları lazım bireysel olarak ya da toplu olarak buna itiraz etmek gerekiyor. 10 bin lira alan bir memur için ayda 500 lira kayıp anlamına geliyor. 5 bin lira civarında emekli maaşı alan memur için 250-300 lira kayıp anlamına geliyor ki daha yüksek memur maaşları ve emekli aylıkları söz konusu. Bu önemli bir kayıp ve dediğim gibi burada bir Anayasa ihlali var, toplu sözleşmenin ihlal edilmesi var. Bir de hesaplamalarda temel kural çalışanın lehine hesaplanmasıdır. Bu iki durumda da Memur-Sen pes etmiş vaziyette. Bu şu demektir, 42,35 altı aylık enflasyon var, siz 41,7'ye razı oluyorsunuz. Yani enflasyonu bile karşılamayan bir zam 41,7. Nasıl oluyor bu?