Prof. Dr. Babuşcu'dan kur-faiz ilişkisinde kritik tespit: "Ondan sonrası tufan..."

İlknur Yağumli

ANKARA- Başkent Üniversitesi Uluslararası Finans ve Bankacılık Bölüm Başkanı Prof. Dr. Şenol Babuşcu, bugün Merkez Bankası'nın politika faizini yüzde 14'te sabit tutacağı öngörüsünde bulundu. Faiz artışının gerekli olduğunu ancak bu yönde bir karar alınmasını beklemediğini söyleyen Babuşcu, "Seçime kadar çok zorunlu bir durum olmadığı sürece, kurlarda ani bir sıçrama olmadığı sürece faiz artışına gidilmez. Kurlarda ani bir sıçrama olursa ancak o zaman faiz artışına gidilir" dedi. Babuşcu, bu saatten sonra yapılacak faiz artışının da ancak seçime kadar idare edebileceğini vurgulayarak, "Ondan sonrası tufan..." ifadelerini kullandı.

Merkez Bankası, her ay Para Politikası Kurulu (PPK) toplantıları gerçekleştiriyor. Bu toplantılar sonrasında faiz kararı duyuruluyor. Banka, geçen yılın son 4 toplantısında faizde toplam 500 baz puan indirime gittikten sonra, bu yılın ilk 6 toplantısında faizi yüzde 14'te sabit tuttu. Gözler şimdi alınacak yeni faiz kararında.

Prof. Dr. Babuşcu, MB'nin bugün açıklayacağı faiz kararı öncesi GAZETE DURUM'un sorularını yanıtladı. Babuşcu'nun değerlendirmeleri şöyle:

Siz geçen ay faizin sabit tutulacağını söylemiştiniz ve öyle olmuştu. Bu ay ki politika faizi beklentiniz nedir?

Ben aynı düşünceyi sürdürüyorum, yapılması gereken faizin kesinlikle artırılması... Ama artırılma ihtimalini sıfır olarak görüyorum, sabit kalacak.

Sizce, ne zaman faiz artırılır?

Seçime kadar faiz artışına çok zorunlu bir durum olmadığı sürece, kurlarda ani bir sıçrama olmadığı sürece gidilmez. Kurlarda ani bir sıçrama olursa ancak o zaman artışa gidilir.

Turizm gelirlerinin etkisinin azalmasıyla eylül-ekimden sonra cari açık artış sürecine girecek. Dış borçlar da artacak. Kışa girerken faiz artışı yapılır mı? Bu karar alınmadıkça çok daha yüksek bir faiz artışına gidilmek zorunda kalınır mı?

Sizin bu söylediklerinizi görebilen yok ki ekonomi yönetiminde. Gören olmadığı ve inat olduğu sürece yapılması gerekenle yapılan farklı oluyor. Dediğiniz doğru, bunları görüp faizin artırılması lazım. Ama olması gereken olmuyor, tek kişinin görüşü doğrultusunda inat uğruna faiz artırılmıyor.

Yurt dışından 55 milyar dolar kaynak gelecek söylentileri var. Bu söylentiler faiz beklentilerini kırmak için mi çıkarılıyor?

Sanmıyorum. Turgut Özal'ın Baş Danışmanlarından Can Pulak, 55 milyar dolar geleceği yönünde duyumlar aldığını yazmıştı. Rahmi Turan da köşe yazısında bunu aktardı. Ben de kaynak göstererek tweet olarak paylaştım bunları. 20 milyar Suudilerden, 15 milyar Katar'dan, 10 milyar BAE'den ve 10 milyarı da Rusya'dan gelecek diye yazıldı. Abartı rakamlar tabii bunlar. 15-20 milyar swap anlaşması bulunabildi sadece. O da derde deva olmaz.

Swap anlaşmaları derde deva olur mu?

En azından seçime kadar kurları sıçratmamak için çözüm olabilir ama geçici bir çözüm. Sadece seçime kadar idare eder ondan sonrası tufan...

Rezerv ve itibar kaybı kritik düzeydeyken faiz artışı yapılırsa ne olur?

Faiz artışı bu saatten sonra yeterli değil. Zamanında faiz 19 iken 14'e ineceğine 19'dan 29' a çıkarılsaydı bu işler başımıza gelmeyecekti. Onun için bu saatten sonra faiz artışı da yeterli değil. Çünkü güven kaybı had safhada. Yani ekonomiyi yönetenlere güvenilmiyor. Merkez Bankası'nın en önemli aracı para politika faizi devre dışı bırakılmış vaziyette. MB'nin, iki görevi var, ikisini de yapamıyor. Biri enflasyonu önlemek, bu konuda kullanabileceği en önemli araç politika faizi, onu etkisizleştirmişsiniz. O nedenle MB bunu kullanamadığı için enflasyonla mücadele edemiyor. İkincisi,  Türk parasının değerini korumak. Bu konuda da rezervleri tüketmişsiniz. En son alınan BDDK kararı aslında MB'nin göreviydi. MB diyor ki, "Ben artık rezervleri tükettim. Yapabileceğim bir şey yok." Bu kararı, BDDK'ya aldırdı. Yapılacak başka bir şey görünmüyor şu anda.

Erken seçim ekonomik intihar olur demiştiniz daha önceki söyleşimizde (27.05.2022). Bu durumda 2023 Haziran ayında seçim yapılacağını düşünürsek o tarihe kadar MB faiz artırmak zorunda kalmayacak mı?

Kurlarda çok büyük bir sıçrama olmadığı sürece zorunda kalmayacak. Sıçrama olursa, artış olabilir.

Büyük sıçrama derken dolar/TL paritesi kaç lirayı görürse faiz artışına sebep olacak sıçrama yaşanmış olur?

Tavan yok, rakam vermek zor. Spekülatif bir şey söylemeyeyim. 21 Aralık'taki gibi bir sıçrama durumunda faiz artırılacaktır. MB, kur trendinde giderse o aracı kullanma gereği hissetmeyecektir. Eğer 100 milyar dolara yakın bir kaynak elde ederse seçime kadar, hangi şekilde olursa olsun swap olabilir, borç olabilir, yabancı yatırımcının gelmesi olabilir. Parayı bulduğu takdirde kurlarda sıçrama olmaz ve faiz de artmaz. Bulamadığı takdirde sıçrama olabilir ve faiz artışına gidilebilir.