Kültür Atölyesi 28 Haziran

Gülara Subaşı

BEYAZ PERDEDE BUGÜN

Hustle (2022) - Jeremiah Zagar

Yapımcılığını basketbol efsanesi Lebron James'in üstlendiği 2022 yapımı "Hustle" dijital platform Netflix'te gösterimde. 

Yönetmen koltuğunda Jeremiah Zagar'ın oturduğu ABD yapımı spor filminin senaryosu, "A Star is Born" filminin senaryosuyla Oscar adaylığı elde eden Taylor Materne ve Will Fetters'a ait.

Ödüllü Amerikan komedyen Adam Sandler'ın yer aldığı filmde, başrollerde Sandler'a Queen Latifah ve NBA (National Basketball Association) oyuncusu Juancho Hernangomez eşlik ediyor.

Sandler'ın performansı, kariyerinin bugüne kadarki en iyi yoğunlaşması olarak değerlendirilerek eleştirmenlerin beğenisini topladı.

Çekimleri Ekim 2020'de Filadelfiya'da başlayan Hustle, klasik Hollywood anlatısını takip eden hikâyesiyle diğer spor drama filmlerinden ayrılmasa da kadrosundaki isimlerle öne çıkıyor.

Filmin konusu:

Hustle, NBA'den yorgun bir yetenek avcısının hayatına odaklanıyor. Profesyonel basketbol avcısı Stanley Sugerman, haksız yere işinden kovulmasının ardından Madrid'in dışındaki bir parkta basketbol oynayan İspanyol amatör balerin Bo Cruz'un yeteneğini fark eder. Bo'nun basketboldaki ham yeteneği karşısında heyecanlanan Stanley, hem kendisinin hem de İspanya'da karşısına çıkan yeni keşfinin NBA’de başarılı olabileceğini kanıtlamak için onu ABD'ye getirmeye karar verir.

Film, NBA ve basketbol dünyasının dışarıdan görünen büyülü dünyasına yüzeysel bir bakışla yetinmeyerek camianın iç dinamiklerini görünür kılıyor. Zagar'ın basketbolu sinematik olarak sahneye aktarmayı başardığı Hustle, spor dramasının unutulmaz filmlerinden biri olmayı başaracak gibi görünüyor.

RAFLARDA BUGÜN

Buda'da Bir Boşanma - Sándor Márai

20'nci yüzyılın etkili kalemlerinden Macar gazeteci ve yazar Sándor Márai'nin 1935'te yayımladığı romanı "Buda'da Bir Boşanma" (Orijinal adı: Válás Budán) Yapı Kredi Yayınları tarafından basıldı.

İki dünya savaşı arası dönemi, insan ilişkileri bağlamında merceğine alan roman, Macarca aslından Tarık Demirkan tarafından çevrildi.

Kitabın konusu:

Birinci Dünya Savaşı sonrasında yaşadığı sarsıntıyı henüz atlatamamış, dağılmış bir ülke. İkinci Dünya Savaşı öncesi Budapeşte. Hukukçu bir aileden gelen geleceği parlak Yargıç Kömives elindeki boşanma dosyalarını incelerken içlerinden biri dikkatini çeker: Gençliğinden tanıdığı doktor Greiner ve karısının boşanma davasıdır bu. Yargıç, doktorun karısıyla da evlenmeden önce birkaç kez karşılaşmış, aralarında belli belirsiz bir çekim doğduysa da bir ilişkiye dönüşmemiştir. Kömives daha boşanma davası göremeden o akşam evine döndüğünde davetsiz bir misafirin kendisini beklemekte olduğunu öğrenir. Onu bekleyen bizzat Doktor Greiner’dir ve ona anlatacakları vardır, hem de sabaha kadar…

Bir yanda çalışkan, inançlı ve sorumluluk sahibi Kömives’in temsil ettiği değerler... Öte yanda bu görünüşün altındaki, yüzeye çıkmayı bekleyen karanlığı kurcalamaktan geri durmayan, saplantılı ve ihtiraslı kişiliğiyle Greiner... Tutkuyla sevdiği ama ilişkilerindeki yabancılaşmanın önüne bir türlü geçemediği karısı Anna...

Buda’da Bir Boşanma, iki dünya savaşı arasındaki dönemde toplumsal ve insani değerlerin sorgulanışının ve giderek çözülüşünün romanı.

“Bu gece çok uzun bir seyahate çıkmıştı. İnsan kibirli olmamalıydı! Çünkü uykuyla bu dünya arasında gidip gelirken kendi kaderine bile sahip olamayabilirdi. Bilmediği bir şey, tanımadığı bir amaç insanın ruhuna yön verebiliyordu. O bu dünyaya, bu önünde duran gördüğü ve bildiği dünyaya inanmak istiyordu. Ama kibirli olmamalıydı, öteki, yani bilmediği dünya da orada duruyordu işte!”

SAHNEDE BUGÜN

Memleketimden İnsan Manzaraları

Türk edebiyatının usta şairi Nazım Hikmet'in geniş hacimli başyapıtı "Memleketimden İnsan Manzaraları" Rutkay Aziz rejisiyle İzmirli seyirciyle buluşuyor.

1939'da Haydarpaşa basamaklarında başlayan; işsizlik, açlık ve savaş gibi hem ülke hem dünya sorunlarını tartışarak yarınlara umutla bakan hikâye: Memleketimden İnsan Manzaraları. Şair Nazım Hikmet'in Anadolu insanını resmettiği büyük eser Memleketimden İnsan Manzaraları, tiyatro sahnesinde.

Oyuncu Kadrosunda Rutkay Aziz, Levend Yılmaz ve Levent Ülgen'in yer aldığı bu 2 perdelik büyük uyarlama, tiyatroseverler için unutulmaz bir deneyim yaşatacak.

Salı akşamını bir ustalık eserinin sahne yorumunu izleyerek geçirmek isteyen İzmirliler için oyun, saat 21.00'de Bostanlı Suat Taşer Tiyatrosu'nda sahnede olacak.

Gipsy Kings by André Reyes

Grammy Ödüllü Latin pop müzik efsaneleri Gipsy Kings, “Gipsy Kings by André Reyes” projesiyle bu akşam İstanbul'da.

34 Calling konser serisi kapsamında, İstanbul Büyükşehir Belediyesi iştiraklerinden Kültür AŞ'nin organizasyonuyla, Fransa, İtalya, İngiltere ve İspanya olmak üzere Avrupa'nın farklı ülkelerinde büyük bir başarı elde ettikten sonra dünya çapında tanınmaya başlayan Gipsy Kings, müzikseverlerle buluşuyor.

Gipsy Kings by André Reyes hakkında:

Dünya müzik tarihine zamansız şarkılar kazandıran Gipsy Kings, kariyerleri boyunca Latin ritimlerini batının popuyla harmanlayıp, Flamenko stiliyle birleştirerek karşı konulmaz melodiler üretmeyi başarmanın ötesinde, milyonlarca dinleyiciye ulaştırdı.

Reggae ve caz gitarı, Latin ve Küba stillerine Arap müziği dokunuşları ekleyerek otantik bir bileşim ortaya koyan Grammy Ödüllü efsane grup, müziklerinde tarihi ve kültürel mirası barındırıyor.

Kardeşi Nicolas Reyes'la birlikte orijinal Gipsy Kings grubunun kurucu üyesi olan André Reyes, yaklaşık 4 yıl önce kişisel nedenlerle gruptan ayrıldı ve kariyerine Gipsy Kings by André Reyes adı altında devam etti. Grup André Reyes, oğlu, yeğenleri, kuzenleri olmak üzere Reyes ailesinin üyelerinden oluşuyor. Orijinal grupla birlikte Latin Grammy kazanan ve Fransa Besteciler Derneği'nin "Sacem 2012" ödülünü alan André Reyes, başarılı kariyerini sürdürerek çoğunun biletleri tükenen 300'den fazla gösteri gerçekleştirdi. Ağırlıklı olarak hem geleneksel hem de popüler Flamenko ve rumba unsurlarını içeren farklı tarzlarda şarkı söyleyen Reyes'in Gipsy Kings'i müzikseverleri heyecanlandırmaya devam ediyor.

Çok kültürlülüğü kusursuz bir şekilde taşıyan Gipsy Kings, bu sayede Çin'den Brezilya'ya, New Orleans'dan Rusya'ya, Avustralya'dan Afrika'ya kadar, müziklerini taşıdıkları her noktada büyük talep gördü ve dünya çapında yaklaşık 20 milyon albüm sattı. Ateşli ve tutkulu performanslarıyla bize müzikal bir ziyafet yaşatacak Gipsy Kings, “Gipsy Kings by André Reyes” projesi ile bu akşam saat 21.00'de İstanbul Büyükşehir Belediyesi Harbiye Cemil Topuzlu Açıkhava Tiyatrosu sahnesinde.

Fazlalıklar

Çankaya Belediyesi sanat merkezlerinden Fikret Otyam, sanatçı Veli Aras Yalçınkaya'nın deneysel sergisi "Fazlalıklara"a ev sahipliği yapıyor.

Vecdi Uzun anlatıyor:

"Sanat ise bu noktada devreye girerek bize ölümlü olduğumuzu hatırlatır. Bizi karışıklıklar, dağılmalar, kopuşlar ve tutunamama halleriyle 'fazlalıklar'ın bölgesine taşır. Bütün yaşamımız ölümlü olduğumuz gerçeğinden kaçınmak üzerine kurulu olduğu halde bir müddet orada kalmamızı sağlar. Tıpkı kurban edilen şey üzerinden o ana tanıklık edenlerin üretime, birikime ve faydaya ait dünyadan, o an için söküp alınması gibi sanat ile de biçimlerin, temaların, seslerin, görüntülerin, kurban edildiği, bilgi dışına çıktığımız, fazlalıklar üzerinden bir araya geldiğimiz anlara tanıklık etmekteyiz.

Fazlalıklar adlı bu sergide ise mantığın aşıldığı deneylere yer verilerek bayağılığın ve rastlantısallığın izi sürülür.

Form bozulur. Keserek, bozarak, parçalayarak ve yakarak yitirilen çalışmalar fazlalıklar üzerinden yeniden yorumlanır. Kimi zaman atıl ve işlevsiz parçalar bir araya getirilirken, kimi zaman üst üste yapıştırılarak ait olduğu bağlamdan sökülen bantlar yeniden kurgulanır. Karşılıklar, kopuşlar, dağılmalar ve tutunamama halleriyle ölüm alanına yakın olma haliyle ilişkilendirilen fazlalıklar bir oyunla birleşir."

Veli Aras Yalçınkaya:

"Tüketilmesi, harcanması, dışarı atılması gereken, fayda ve yarar sağlamayan fazlalıklar bir araya gelmekte, karışıklıklar, dağılmalar, kopuşlar ve tutunamama halleriyle aradığım anlam, bir oyunla birleşmektedir. Berfin’in parmak izleri, Tajdin’in gemi formu, Şükran’ın şeker kağıtları ve Narin’in naylon çiçekleriyle yeniden bir araya geldiğimiz bu oyun, bir sınıf ortamında deneysel bir projeye dönüşmektedir. Yeni şeyler aradığımız, aramızda konuştuğumuz ve ancak birlikte yaratabileceğimizi öğrendiğimiz bu sürecin tüm parçaları önemsiz görülen fazlalıklar üzerinden sorgulanmaktadır."

13 Mayıs'tan bu yana kapıları açık olan Fazlalıklar, 6 Temmuz'a kadar Başkentli sanatseverleri konuk edecek.

KÜLT(ür)lenelim...

12 Angry Men - 12 Kızgın Adam (1957) - Sidney Lumet

Yönetmen koltuğunda Sidney Lumet'nin oturduğu, sinema tarihinin başyapıtlarından 1957 ABD yapımı "12 Angry Men" günün kült filmi.

Reginald Rose'un aynı adlı oyunundan uyarlanan film, başta Berlin Film Festivali'nde Altın Ayı olmak üzere 17 ödüle layık görüldü, 13 ödüle aday gösterildi.

Başrollerinde Henry Fonda, Lee J. Cobb ve Martin Balsam'ın yer aldığı 12 Angry Men, iMDB listesinde 5'inci sırada yer alıyor. Film, 2007 yılında Kongre Kütüphanesi tarafından "kültürel, tarihi ve estetik olarak önemli" filmler arasına seçildi ve ABD Ulusal Film Arşivi'nde muhafaza edilmesine karar verildi.

"Hayatı onların ellerinde, ölümü onların zihinlerinde" sloganıyla gösterime giren film, Lumet'nin ilk uzun metraj filmi olmasına rağmen sinema tarihinde bir başyapıt olarak değerlendiriliyor. Rose ve Fonda'nın ilk ve tek yapımcılık denemesi olan 12 Angry Men'den sonra Fonda, bir daha asla yapımcı olmayacağını belirtti.

Filmin konusu:

New York City'de görülen bir cinayet davasında jüri, acele bir karara varmadan önce kanıtları daha dikkatli değerlendirmekte ısrarcı, şüpheci bir üye tarafından zorlanır.

Savunması dinlenen Latin Amerikalı genç sanık, babasını öldürme iddiasıyla jüri önüne çıkar. Amerikan yasalarına göre jürinin kararı, oybirliğiyle alınmalıdır. Oybirliğiyle alınmamış olan karar jürinin kendini feshetmesi ve davanın yeniden görülmesi anlamına gelir. Jüri, ayrıca sanığın suçlu bulunması halinde uygulanacak cezanın idam olacağı konusunda bilgilendirilir. Basit bir cinayet vakası gibi görünen dava, kısa süre sonra şüphe yaratan bir dizi ipucu sunan bir dedektif hikayesine dönüşür. Jüri üyelerinin her birinin yargılama, sanık ve birbirleri hakkındaki önyargılarının draması haline gelir.

8 numaralı jüri üyesi Davis, diğer 11 jüri üyesini şüphelinin suçsuz olduğu konusunda ikna etmeye çabalar. Davis’in jüri üyelerini ikna etmeye çalışması esnasında diğer jüri üyeleri sanığın suçlu olduğu yönünde kanaat geliştirir. Davis dışındaki diğer üyelerin "suçlu" kararı vermesinin arkasında, aralarında yabancı düşmanlığı, kanuna aşırı güven, çoğunluğa uyma, geçmişle hesaplaşma gibi farklı kişisel sebepler yatar.

Film neredeyse sadece bir set kullanılarak çekilmiş olma özelliği ile dikkate değerdir. Başında ve sonunda üç dakikalık süre ve lavabo sahneleri dışında bütün filmde mekân olarak sadece jüri odası kullanılır.

İki jüri üyesinin mahkeme binasından ayrılmaları esnasında birbirlerine isimlerini söylemeleri dışında filmde hiç isim kullanılmaz. Davalı "çocuk", tanıklar da "yaşlı adam" ve "karşı sokaktaki kadın" olarak anılır.

Slant yazarlarından Glenn Heart Jr. film için şunları söylüyor:

"İnanılmaz bir şekilde, 12 Angry Men, Lumet'nin ilk uzun metrajlı yönetmenlik denemesiydi. Bu, filmin titiz işçiliği ve hızı göz önüne alındığında son derece etkileyici. Çoğu modern Hollywood aksiyon filmi kadar zorlayıcı bir enerji ve ivme barındıran 12 Angry Men, her sahneyi ve diyalog satırını değerli kılıyor. Bu, cephe ve perspektif arasındaki organik ilişkiye, her karakterin başkalarına saldırarak kendi zayıflıklarını nasıl gizlemeye çalıştığına dalmış bir film."

Diyalog, retorik, akıl yürütme ve ikna üzerine kurulu zekice senaryosuyla önyargılar, toplum baskısı ve sınıfsal ayrım üzerinden sıkı bir sistem eleştirisi yapan bu sinema klasiği, tekrar tekrar izlenmeli.