Emekli Dosyası-II: Kimler EYT'li? Çalışma hangi aşamada?

Kardelen Eda Demirkıran

ANKARA- Emeklilikte Yaşa Takılanlar Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği (EYT SYDD) Başkanı Ersin Kotan, yeni yıla yetiştirileceği açıklanan EYT'deki son durumu değerlendirdi. Kotan, "Çalışma Bakanının, "EYT'de tek formül var" sözüyle umutlarımız yeşerdi. Ancak bu açıklamanın samimi olmasını ve net bir şekilde ortaya konmasını istiyoruz." dedi.

Kotan ayrıca, Çalışma Bakanına sundukları dosyada hangi konular olduğunu GAZETE DURUM ile paylaştı.

Kotan, 08.09.1999 tarihi öncesinde işe başlayan SSK, Bağkur ve Emekli Sandığı çalışanlarının hepsinin EYT'li olduğunu belirterek "O zamanki şartlara göre erkeklerde 25 yıl 5 bin prim, kadınlarda 20 yıl 5 bin prim günü sayısını tamamlamış olması gerekiyor. 1997 itibarıyla işe girenler bu yılın sonunda 25 yıl hizmet süresini dolduracaklar. Dolmasıyla birlikte yasa bugün itibarıyla çıksa 98 ve 99 tarihinde işe girenler 25 yıl hizmet süresini dolduramadığı için bekleyecekler. Ve bu 25 yıllık hizmet süresini doldurduktan sonra emekliliğe hak kazanacaklar. EYT'lilere şunu söylemek istiyoruz; basında yansıyan Finlandiya modeli, Almanya modeli, 7 bin-9 bin prim gibi haberlere asla itibar etmemeliler. Bu konuda EYT derneklerinin ve Çalışma Bakanımızın açıklamaları dikkate alınmalıdır" diye konuştu.

Fotoğraf: EYT SYDD Derneği Başkanı Ersin Kotan

Ersin Kotan'ın GAZETE DURUM'a yaptığı değerlendirme şöyle:

Biz hakkımızı istiyoruz

Daha önce Ak Parti Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu'yla Meclis'te yaptığımız görüşmede taleplerimizi iletmiştik. Taleplerimiz arasında öncelikli olarak 8 Eylül 1999 öncesi haklarımızın verilmesini istiyoruz. Çalışma Bakanı geçen hafta EYT'li sayısının 3 milyon rakamının altında olduğu bilgisini paylaştı. Bunun bütçeye büyük bir yük getirmeyeceğini biliyoruz. Biz, kazanılmış haklarımız, yasanın çıkış tarihi itibarıyla bizlere verilsin diyoruz. Erken emeklilik diye bir söylemi asla kabul etmiyoruz. 23 yıldır süregelen bu EYT sorun artık son bulsun diyoruz. İnsanlar daha fazla mağdur edilmesin.

Rehavete kapılmayacağız

Bir diğer önemli konu aylık bağlanma oranları. 1999 öncesinde yüzde 70 seviyesinde bir bağlanma oranı vardı. 2008'de bu oranlar yüzde 45 seviyelerine düştü. 2008'den emekli olacağınız tarihe kadar yüzde 28 seviyelerine kadar geriledi. Bu da emeklilikte 25-30 sene asgari ücretle çalışan kişinin şu anki sistemde emekli olduktan sonra alabileceği rakamın 3 bin-3 bin 500 gibi bir tutara düşmesine sebep oluyor. Bu çok büyük bir haksızlık. Çalışma Bakanına verdiğimiz dosyada bunları talep etmiştik. Sayın Bakan da bize "Bunların bir an önce düzeltilmesi gerekiyor" demişti. Artık sona yaklaşıyoruz. Bunun takipçisi olacağız. 

1999 sonrası girişliler kapsam dışı

Yasa 8 Eylül 1999'da çıktığı için bundan öncesini kapsayacaktır. 1999 sonrası için yeni bir kanun düzenlemesi talep edilebilir. Şu an için böyle bir şey görünmüyor. Bugün yaklaşık 12 milyona yakın çalışan (SGK, Bağkur, Emekli Sandığı) var. Aileleriyle birlikte 35 milyon kişilik bir kitle var. Ve bu insanlar mağdur. 

Prim ödemezsek sağlık hizmeti alamıyoruz

Genel sağlık sigortası (GSS) konusu önemli. İşsiz kalan arkadaşlarımızdan 190 TL civarında GSS primi yatırması isteniyor. Dönemin koşullarında emeklilik gününü doldurduğu halde daha sonra yapılan bir yasa değişikliği ile emekli olamayan arkadaşlarımız işsiz kaldığı için sağlık hizmetlerinden de yararlanamıyor. Bu hizmetlerden faydalanmak için "Gidin priminizi tamamlayın" deniliyor. Halbuki zamanında istenen prim fazlasıyla yatırılmış. Çalışma Bakanı bununla ilgili de olumlu görüşlerini söylemişti. Bu haksızlığın da son bulmasını umut ediyoruz.

Staj ve çıraklık mağduriyeti giderilmeli

Aynı zamanda staj ve çıraklıkla ilgili mağduriyet var. 1986'daki 3300 sayılı yasada staja ve işe başlayanlara SSK'nın verdiği bir prim numarası vardı. Bunların dikkate alınarak emekliliğe ve prime esas olarak kabul edilmesini istiyoruz. Ben de o dönemin kurbanıyım. 1986 yılında stajyerdim. O dönem hem dikkate alınmadı hem de yaşa sayılmadı. Bunun borçlanma imkanı getirilerek hem devlete bir katkı olması hem de bu mağduriyetin son bulması gerekiyor.

İntibak sorunu

2000 öncesi emekli olanlarla 2000 sonrası emekli olanlar arasındaki maaş farkının kapatılması gerekiyor. Aynı zamanda çalıştıkça azalan maaş sisteminden vazgeçilmeli. 23 yıldır bekledik, her birimiz 1 ile 15 yıl arası bir mağduriyet yaşadık. Dolayısıyla yaşa takıldık, her birimizin şu an devletten alması gereken 400-500 bin lira gibi bir para var. O beklediğimiz süre içinde de ekstra prim ödemeye devam ettik. Artık, herhangi bir şart, formül getirmeyin diyoruz. 

Yazı dizimizin üçüncü gününde Tüm Emekliler Sendikası (Tüm Emekli-Sen) Genel Başkanı Zeynel Abidin Ergen ile emeklilikte yaşam konusunu ele aldığımız haber yarın yayında olacak.