Elektrikte tüketim alarmı...

Deniz Dalgıç

ANKARA- Eski TEDAŞ Genel Müdür Vekili Osman Nuri Doğan, temmuz ayında geçen yılın aynı ayına göre elektrik tüketiminin yüzde 6,8 düştüğünü belirterek, “Bu veriler sanayi üretimin azaldığı anlamını taşıyor” dedi. Doğan, tüketimin düşmeye devam edeceğini kaydederek, “Ülkenin gidişatı belli. Ekonomi durdu. Bu fiyatlarla insanlar zor iş yapar. Alım gücü azalıyor. Alım azalınca stoktaki satılacak. Yeni üretim yapılmayacak” diye konuştu.

Doğan, GAZETE DURUM'un temmuz ayı elektrik tüketimine ilişkin sorularını şöyle yanıtladı:

Temmuz ayında elektrik tüketimi yüzde 6,8 düştü. Tüketimin düşmesi ne anlama gelir?

İmalat PMI Endeksi 45'e düştü. 50'nin altı eksi demektir. İyi bir durum değildir. Yani sanayinin, imalat sektörünün durduğunu gösterir. Sanayi düşeceği kadar düştü. Daha fazla düşmez. Bu üretimin azaldığı anlamını taşıyor.

Bu verilerde elbette bayram tatilinin 9 gün olmasının etkisi var. Ama tümüyle bundan kaynaklandığını söyleyemeyiz. Çünkü geçen yıl da Kurban Bayramı temmuz ayında yaşandı. Belki 1-2 gün fazladan tatil oldu. Bir miktar etkiler ama genele baktığımız zaman elektrik tüketimi düşüyor. Yıl başından bu yana aylık olarak bakarsanız, düşme eğiliminde olduğu görünüyordu. Yılın ilk 7 ayında birikimli tüketime bakıldığında ise artış yüzde 1,3. Bu çok düşük bir artışa işaret ediyor. 

Sizce, tüketim düşmeye devam edecek mi?

Bu gidişle tüketim düşmeye devam edecek. Ülkenin gidişatı belli. Ekonomi durdu. Bu fiyatlarla insanlar zor iş yapar. Alım gücü azalıyor. Alım azalınca, stoktaki satılacak. Yeni üretim yapılmayacak. Bu da tüketimi doğrudan etkileyecek. Türkiye'nin yıl sonundaki kalkınma hızı da etkilenecek. O da düşük bekleniyor. Bu onun da göstergesi. Böyle giderse kalkınma hızının yıl sonunda yüzde 2'yi geçeceğini düşünmüyorum. Tüketimin düşmesi, Türkiye'nin gelişmişliğini ve hızını gösterir. O artarsa diğeri de artar. O azalırsa diğer azalır.

Sanayi üretimi açısından ne söylenebilir?

İstanbul Sanayi Odası (İSO) bile Merkez Bankası Başkanı'na şikayette bulundu. Bugüne kadar hiç yapmamıştı. Demek ki durumları o kadar kötü ki onları da kimse tutamıyor, konuşuyorlar.

Temmuz ayında en çok hangi kaynaktan üretim yapıldı?

Bir kere doğal gazın payı azaldı. Ancak doğal gazın maliyeti arttığı için elbette elektrik fiyatlarını da etkiliyor. Çünkü doğal gazın bin metreküpü geçen yıl ortalama 250-300 dolarken, şu anda TFF (Hollanda'daki gaz piyasası) fiyatları belirleme pozisyonuna girdiği için bizde ortalama gaz fiyatı 800-900 dolara çıktı. O da elektrik fiyatlarını artırıyor. Suyun payı yüzde 5 civarında arttı. Yüzde 3-4 civarında da yenilenebilir enerjide artış oldu. Diğer yandan tüketim talebi artmıyor. Elektrik tüketildiği kadar üretilir. Üretim yoksa tüketim de olmaz. Elektriğin temel özelliği, talep olduğu kadar üretilmesidir. Ama bu böyle giderse durum biraz yavaşlıyor.

Bunun önüne geçilmesi için ne yapılması gerekir?

Ekonominin harekete geçmesi gerekir. Bunun kısa vadede olacağını zannetmiyorum. Ayrıca önümüzde seçim var. Birtakım kararlar almaktan imtina ediyorlar. Faizler artırılmıyor. Üretime destek yok. Nasıl olacak? Bir şey yapılamaz. Bu seçime kadar böyle gider.