Geleneksel Gağan kutlaması

Haber Merkezi

TUNCELİ - Yüzyıllardır yeni yılı Gağan ile kutlayan Tunceliler, bu ay da Khal Gağan olarak bilinen bir ritüel ile yeni yılı karşıladı ve eski yılı uğurladı.

Dersim'de, Hicri takvime göre yeni yıla giriş olarak kabul edilen Gağan (Kal), her yıl Aralık ayının son haftası ile Ocak ayının ilk haftası arasında kutlanıyor.

Dersim'de halkın "Gağan" olarak isimlendirdiği ve eski yılın uğurlanarak yeni yılın karşılandığı etkinlik gerçekleştirildi.

Etkinlikte, Kırmancki (Zazaca) dua okuyanlar , yeni yılın geldiğini ve bu yılın herkese barış ve kardeşlik getirmesini, kötülüklerden uzak bir yıl olmasını diledi.

Alevi inancına göre, üç aylık ibadet takviminin başlangıcı olan Khal Gağan, Hızır ve Heftamal'a bağlanarak 21 Mart'ta tamamlanacak. Yeni yıl (Sere Sale) hazırlıkları ise 21 Aralık'ta başlıyor. Aleviler, Khal Gağan kutlamaları için hazırlanma sürecine giriyor ve evlerinin iç ve dış temizliğini yapıyorlar.

Gağan kutlaması, Tunceli'nin Pülümür İlçesi'ne bağlı Kocatepe (Askireg) Köyü'nde de gerçekleştirildi.

Gağan ayının en önemli ve en yaygın uygulaması, 'khalkek' ya da 'khalık u fatık' denilen oyunla ev ev gezilip lokmalar toplanarak yöresel yemeklerin yenmesidir.

Bu oyunun temelinde, geçmiş ile geleceği temsil eden üç figür bulunuyor.

'Khalık ve fatık' oyununu sergileyenler, "Bu ay Gağan ayıdır ve eskidir, bu yılın yerine yeni yıl geliyor. Ev ev geziyoruz, insanlara dua ediyoruz, 'khalık u fatık' oyunu oynuyoruz. Evlerde dua ediyoruz, barış ve huzur gelmesi için. Evlerden topladığımızı bir araya gelerek pişirip yiyoruz. Küs olanları barıştırıyoruz" dediler.