GÖZÜMÜZ ATMOSFER MODELLERİNDE

Haber Merkezi

Yaşadığımız kuraklık nedeniyle uzun bir zamandır gözlerimiz gökyüzünde yağmur bulutlarını aramaktayken artık mevsim normallerinin üzerindeki sıcaklıklar yaşadığımız yazdan kalma bu “kış günlerinde” ümidimizi hep canlı tutmaya çalışıyoruz.

Sürekli olarak gelecek “ıslak ve kar beyazı” güzel günlerin haberlerini beklemeye başladık. Bu amaçla internetten rahatça ulaşabildiğimiz onlarca “küresel atmosfer modellerine” bakarak en azından 10 günlük hava tahmini yapıp yayınlayan bu modellerden görülecek olan en ufak bir yağış haberinin gelip, gelmeyeceğini beklemeye başladık. Yaşadığımız bu “derin ve kırıcı kuraklık” sorunun kısa vadede düzeleceğine yönelik olarak umutlarımız sürekli olarak azalmaya devam ediyor.

Ocak ayı biterken kuraklığın en azında bir nebze olsun etkisinin azalması beklentisiyle artık gökyüzüne değil küresel atmosfer modellerine bakmaya başladık. Ocak ayı da maalesef bize beklediğimiz yağışları getirmedi. Son günlerde popüler olan konu, özellikle sosyal medyada sıkça gördüğümüz “meteoroloji uzmanlarının” yaptığı ve toplumu çeşitli beklentilere soktuğu hava tahmin raporlarının çok sorunlu olduğunu ve bu işi yapanlarında çok sorumsuzca davrandıklarını düşünüyorum. Öyle ki, bu sözüm ona “meteoroloji uzmanlarının” verdiği bilgiler Meteoroloji Genel Müdürlüğü verilerini bile gölgede bırakacak düzeye geldiği gibi, bunların verdiği tahminlerin kamuoyunda sanki Meteoroloji Genel Müdürlüğü'nün görüşüymüş gibi algılanması da ayrı bir handikap oluşturmaktadır. 

Küresel Atmosfer Modelleri nedir ve ne kadar güvenilirdir? 

Bu konu meteorologlar arasında yıllardır hep tartışma konusudur ama ben hep “modellere inanma ama modelsiz de kalma” derim. Konuyu biraz açmak istersek, atmosfer modelleri sıcaklıktan yağışa, basınçtan rüzgâra kadar aklınıza gelebilecek bütün meteorolojik parametreler için 10, 15, 30 günlük tahminler üretir. 24 saatlik tahmin tutarlılıkları yüzde 80 ile 85 arasındayken 48 saatlik tahminlerin tutarlılıkları yüzde 75 ile 80 arasında, 72 saatlik tahminlerin tutarlılığı ise yüzde 60 ile 70 arasındadır ve zaman periyodu uzadıkça tahminlerdeki tutarlılık da hızla düşmektedir. Ben kendi adıma 3 günden daha uzun tahminlere sadece fikir vermesi açısından bakarım ama mahcup olmamak, itibar kaybetmemek için mümkün olduğunca bunu karşımdakine tahmin olarak asla veremem.

Bu modellerde yine de en tutarlı meteorolojik parametreler maksimum ve minimum sıcaklıklardır. Yağış cinsi ve miktarı gibi parametrelerin 24 saatlik, en fazla 48 saatlik tahminler dikkate alınabilirken yağış miktarı son derece sıkıntılı sonuçlar vermektedir. Eğer çevrenizde itibar kaybetmek istemiyorsanız ve hedef kitleyi yanıltacak yanlış tedbirler alınmasını istemiyorsanız doğrudan atmosfer modellerinin sonuçlarını vererek insanları yanlış yönlendirmek tehlikelidir. Maalesef küresel atmosfer modellerinin bolluğu ve sonuçlarına erişimin kolaylaşması nedeniyle toplumda hava tahmincisi sayısı bir hayli çoğaldı.

Atmosfer modellerine bakan kişinin mutlaka bir meteorolog olması ve analiz yapabilecek bilgi ve deneyime sahip olması gerekir. İnsanları yanlış beklentiler içine sokmak, sonuçları telafi edilemeyecek ekonomik ve güven kayıplarına neden olmamak gerekir.