Kral Bibi Geri Döndü

Gazete Durum Analiz

Eski Başbakan ve Likud Partisi lideri Binyamin Netenyahu’nun bir genci oy kullanması için sabahın erken saatinde yatağından kaldırdığı video sosyal medyada gündem oldu. Bu video seçimlerin kıyasıya bir rekabet içinde geçeceğini haber veriyordu. İsrailliler 1 Kasım 2022 tarihinde 3.5 yılda 5’nci kez sandığa gitti.

120 sandalyeli İsrail meclisinde 61 milletvekili almak, hükümet kurmak için yeterli. Netenyahu liderliğindeki sağ blok 65 milletvekili çıkararak hükümet kurmayı garantiledi. Lapid liderliğindeki koalisyon bloğu ise 50 milletvekili çıkarabildi.

Netenyahu liderliğindeki sağ blok içerisindeki sandalye dağılımı şu şekilde gerçekleşti: Dini Siyonizm 14, Netenyahu’nun partisi Likud 31, SAŞ 11 ve Birleşik Tevrat Partisi ise 9 sandalye elde etti.

Sandalye dağılımı; hükümeti kurmaya talip koalisyon içerisinde en ılımlı liderin Netenyahu olduğunu gösteriyor. "Seçilirsem Ukrayna’ya silah sevkiyatı konusunu gündeme getireceğim. Hepimizin Ukrayna’ya sempatisi var" sözleri ile Netenyahu, Batı'nın takdirini kazandı.

Netenyahu; seçim kampanyasını genel olarak İsrail polisinin daha aktif olarak kullanılması, Lübnan ile imzalanan deniz sınırı anlaşmasının iptali ve Ukrayna Savaşı üzerine kurdu. Kamuoyu yoklamalarına göre genel seçimde hiçbir bloğun hükümeti kurabilecek yeterli çoğunluğa ulaşamayacağı bekleniyordu. Fakat beklenen olmadı. 5’nci seçimde Netenyahu ve aşırı sağcı blok, hasret kaldığı zafere ulaşmayı başardı.

Seçim aritmetiği, Netenyahu’yu hükümet kurabilmesi için Filistinlilere camide katliam yapan bir radikalin tablosunu evinde bulunduran Ben Gvir’e bakanlık vermeye zorluyor. ABD’li senatör Robert Menendez, Ben Gvir’e önemli bir bakanlığın verilmemesi konusunda Netenyahu’yu uyardı.

Netenyahu, Menendez’in ikazını dikkate almaz ve Ben Gvir’e bakanlık verecek olursa kurulacak iktidar İsrail tarihinin en aşırı sağcı hükümeti olarak Ortadoğu’yu içinden çıkılmaz bir duruma sokabilir. Böyle bir durum Filistinlilerin kâbusu olacağı gibi Yahudiler arasındaki bölünmüşlüğü de derinleştirir.

Dini Siyonizm bloğu 1990’lı yıllarda terörist ilan edilerek kapatılan bir parti iken şimdi İçişleri Bakanlığı'nı istiyor. Seçimin her ne kadar kazananı Netenyahu gibi gözükse de seçimin gerçek galibinin 6 milletvekilini 14 milletvekiline yükselten Dini Siyonizm bloğunun olduğu söylenebilir. Seçim sonuçları İsrail’de liberallerin eridiğini, sağa doğru kaydığını, daha doğrusu sağın sağına kaydığını gösteriyor. Taç giyen baş akıllanır dense de konu Filistin olunca Netenyahu, radikal söylemlerinden vazgeçmeyecektir. İsrail’in yeni dönemi bol provakasyonlu olacağa benziyor.

Batı Şeria’nın ilhakı ve Mescidi Aksa konusunda Netenyahu’nun revizyonist politikalar izlemesi kaçınılmazdır. Türkiye İsrail ilişkileri Netenyahu döneminde bozulmuştu. Netenyahu’nun Türkiye’nin Arap ülkeleri ile normalleşmesinin önüne bariyer çekeceğini şimdiden söyleyebiliriz. İsrail siyaseti aşırıcıların her geçen gün güçlendiği ve merkez sağa oturduğu bir eksen kayması yaşıyor. Yolsuzluk soruşturması ile başı dertte olan Netenyahu yargıya el atarak İsrail siyasetinin tansiyonunu yükseltecektir.

Erdoğan’ın İsrail lobisini kullanarak Biden’a yaklaşmaya ihtiyacı var. Rus gazına olan ihtiyacı azaltmaya çalışan Amerika; İsrail ile Türkiye’nin kavgaya tutuşmasını şimdilik istemeyecektir. Anti siyonizm mayasının bu topraklarda her daim tuttuğunu bilen Erdoğan, Filistin meselesini seçimlere yakın sahaya sürebilir. Netenyahu hırsına rağmen ekonomik kazanım nerede ise ona yönelecektir. Amerika’nın ikazlarını dikkate almak zorunda. Netenyahu radikal sağcı bir koalisyon ile hükümet kurmak yerine Benny Gantz'ın Ulusal Birlik Partisi ve Yair Lapid'in Yeş Atid Partisi'ne teklif götürmek zorunda kalabilir. Balkon konuşmasında Netenyahu muhtemelen sağcı bir hükümete liderlik etse de tüm İsraillilere hizmet edeceğini söyleyecektir. Fakat Netenyahu’nun bu konuşması, İsrail’deki bölünmüşlüğü toparlamaya yetmeyecektir. Kral Bibi’nin geri dönüşü, Filistin’in, İsrail ile barış için bir ortaklık kuramayacağını gösteriyor.