Milas’ta zeytine dayalı yeni bir ekonomi kurmak mümkün

Muğla'nın Milas ilçesinde zeytine dayalı yerel bir ekonomi kurmak için rapor hazırlandı. Avrupa İklim Eylem Ağı, İklim İçin 350 Derneği ve Milas Kent Konseyi'nin ortaklaşa hazırladığı 'Yerel Ekonomi için Dönüşüm Fırsatı: Milas’ta Zeytincilik Raporu'nda, “Kömüre mahkum olmadan zeytine dayalı yerel bir ekonomi kurmak mümkün” denildi.

"685 kişi istihdam edilecek"

Raporda, kömür madenini genişletmek için zeytinlerin söküldüğü Milas’ta, zeytinin işlenmesi için verilecek desteklerle yeni bir ekonominin mümkün olduğuna dikkat çekildi. Devletin termik santrale yıllık 260 milyon lira destek verirken, zeytine dayalı 70 tesisin tüm yatırım maliyetinin 240 milyon lira olduğunun ifade edildiği raporda, bu sayede yerel bir ekonomi oluşacağı ve 685 kişinin istihdam edilebileceği vurgulandı.

Yeni kurulacak zeytin tesisleri için ihtiyaç duyulan yatırımın ise Milas’taki işletmede yer alan iki kömürlü termik santrale sadece 1 yılda verilen teşvik miktarına eşdeğer olduğu belirtiliyor. Yörede zeytine dayalı bir ekonominin desteklenmesi ile AB coğrafî işaretli Milas zeytinyağının yarattığı değerin 4,5 milyon TL’den 60 milyon TL’ye çıkabileceği kaydediliyor.

Milas’ın zeytin hasadı yıllık 100 bin ton

Milas’ta yıllık ortalama 100 bin ton zeytin hasadı yapıldığı belirtilen raporda, “Ancak bunun beşte biri bölge ekonomisi için ek katma değer yaratmadan işlenmemiş zeytin olarak bölge ekonomisi dışına çıkıyor. Gerekli tanıtım ve tescil süreçleri uygulanırsa Avrupa Birliği coğrafî işaretli Milas zeytinyağının 100 ton üretimi sekiz katına çıkabilir.” ifadesi yer aldı.

Raporda yer alan önemli bir ayrıntı ise Milas zeytinyağının 2020 yılında Avrupa Birliği coğrafî işaret tescili almış olması. Milas zeytinyağı şu an Türkiye’nin AB coğrafî işaretli tek zeytinyağı.

Raporda Milas zeytinyağı için hedef şu şekilde anlatıldı: “İtalya’nın AB Coğrafî İşaretli Toskana zeytinyağının yörenin toplam zeytinyağı üretimindeki oranı olan yüzde 4 ve litre fiyatı olan 7,5 Euro. Bu üretim oranı ve fiyata ulaşmak, Milas zeytinyağı için de hedeflenebilir.”

Gastro turizm mümkün

Raporda, Milas’ın Türkiye’de zeytin ve zeytinyağının başkenti olduğunun altı çizildi. Avrupa Konseyi Kültür Rotası olarak tanınan Zeytin Ağacı Rotası içinde Türkiye’nin de yer aldığı ve zeytin etrafında şekillenecek yeni ekonomiyle Milas’ın gastro turizme açılma fırsatı olduğu vurgulandı.

Zeytinin tarihi 5 bin yıllık

Milas Türkiye’de zeytin ve zeytinyağı üretiminde öne çıkan bölgeler arasında. 5 bin yıldır insanların yaşadığı bu bölgede Karia Uygarlığı’ndan bu yana zeytincilik ve zeytinyağı üretimi, birincil tarımsal faaliyet. Raporda, Paris İklim Anlaşması’nı onaylayan Türkiye’nin 2053 net sıfır emisyon hedefinin gerektirdiği bölgesel ekonomik geçişe, zeytin örneği sunuluyor. İki termik santral ve kömür madenlerinin de bulunduğu Milas için zeytine dayalı bir ekonominin geliştirilmesi olasılığı üzerinde duruluyor.

Zeytin ağacı, termik santralden daha güçlü

Raporda gastro turizm olmaya aday gösterilen Milas'ın olanakları şöyle aktarılıyor:

• 120 km’lik kıyı şeridi ve koyları

• 27 antik kente ve Uluslararası Milas-Bodrum Havalimanına yakınlığı

• UNESCO Dünya Mirası geçici listesindeki Milas’ta bulunan Hekatomnos Anıt Mezarı ve Kutsal Alanı (2012) ve Beçin Ortaçağ Kenti (2012)

• Zeytin yürüyüş rotası, kamp ve foto-safari gibi rotaların oluşturulmasına uygun olan Bafa-Kapıkırı yöresi

• “Anıt Zeytin Ağaçları Rotası”nın düzenlenmesine imkan sağlayan Milas’taki anıt zeytin ağaçları

• Çomakdağ-Kızılağaç Mahallesi'nin hâlâ yaşayan 500 yıllık kültürü ve kırsal turizm olanakları

• Hasat şenlikleri

• UNESCO tarafından Zeytin Ağacı Rotası içinde Türkiye’nin bulunması (Türkiye’nin kendi potansiyel zeytinyağı rotasını belirleyip, ilgili rotayı Avrupa Komisyonu’na sertifikalandırması gerekiyor)

• Karia yolunun Milas’tan geçmesi

• Milas’ta Karia, Roma, Selçuklu, Osmanlı uygarlıklarından kalma zeytinyağı işliği vb. üretim alanlarının hâlâ bulunuyor olması

Gastro turizm nedir?

Gastronomi turizmi turistlere, bir bölgenin kültürünü ve geçmişini yaşama olanağı sağlamakta ve yeni bir yiyecek-içecek deneyimi yaşamak için seyahat motivasyonu yaratan ve seyahat davranışlarının şekillenmesinde etkili olan bir turizm şekli olarak tanımlanıyor.