Kıbrıs Barış Harekatı'nın 49. yıl dönümü

AZE Haber Ajansı

ANKARA- Kıbrıs Barış Harekatı 49 yıl önce bugün gerçekleşti. Türkiye, 20 Temmuz 1974'te uluslararası anlaşmalar kapsamındaki garantörlük hakkını kullanarak Ada'ya çıkartma yaptı.

1974 yılında bundan 49 yıl önce, bugün Kıbrıs Barış Harekatı için Türk askeri Kıbrıs'a çıkartma yaptı. Türkiye Cumhuriyeti, Kıbrıs'ta Türklere karşı uzun süre devam eden şiddet ve baskıyı ilk olarak diplomatik yollarla çözüme ulaştırmaya çalıştı. 15 Temmuz 1974'te EOKA lideri Nikos Sampson'un Kıbrıs'ı Yunanistan'a bağlamak amacıyla Makarios'a karşı darbe yapmıştı. Darbe sonucunda iktidarı ele geçirdi. Ardından Kıbrıs'a müdahale kararı aldı.

Kıbrıs Barış Harekatı dahilinde, 20 Temmuz 1974 sabahı Türk askeri, Lefkoşa civarına havadan indirme yapmaya başladı. Girne civarına ise denizden çıkarma yaptı. Harekat kapsamında Türk paraşütçüler, sabahın erken saatlerinde Kıbrıs semalarında göründü.

SAVAŞA GİDEN SÜREÇ

Kıbrıs’ta 1960’ta kurulan Kıbrıs Cumhuriyeti’ni tek taraflı bozan Rumlar, Türklere karşı savaş başlattı. Terör örgütü EOKA'yı kuran Rumların tek amacı vardı. Kıbrıs Adasını Yunanistan’a bağlamak.

Kıbrıs’ta en kanlı saldırılar Aralık 1963’te başladı. Rumların saldırıları tarihe “Kanlı Noel” olarak geçti. 364 Türk şehit edildi, 103 Türk köyü boşaltıldı. Binbaşı Nihat İlhan'ın eşi ile 3 çocuğu da bu saldırılarda vahşice katledildi.

Birleşmiş Milletler Barış Gücü 14 Mart 1964’te Ada’ya ulaştı. Ancak Rum saldırıları önlenememişti.

CENGİZ TOPEL ŞEHİT EDİLDİ

Erenköy’da Türk Hava Kuvvetleri’nin gerçekleştirdiği uyarı uçuşları direnişte etkili olmuştu. Yüzbaşı Cengiz Topel’in kullandığı jet yerden isabet aldı. Paraşütle atlamayı başaran Topel, indiği Rum köyü yakınlarında esir alındı. İşkenceyle şehit edildi.

Katliam nedeniyle Türkiye’de Kıbrıs’a müdahale için sesler yükseldi. TBMM, dönemin hükümetine Kıbrıs’a müdahale yetkisi verdi. 7 Haziran’da Ada'ya müdahale edileceği bildirildi. Ancak dönemin Amerika Birleşik Devletleri Başkanı'nın yazdığı ve tarihe "Johnson Mektubu" olarak geçen mesajdan sonra Kıbrıs’a müdahale planı rafa kaldırıldı. Türkiye, Lefkoşa üzerinde savaş uçaklarını uçurdu, Rumlara ilk uyarı yapıldı.

''YALNIZCA TÜRKLERE DEĞİL, RUMLARA DA BARIŞ GETİRMEK İÇİN ADA'YA GİDİYORUZ"

Türk ordusunun, havadan ve denizden Kıbrıs'a çıktığı sırada, harekat dünyaya Başbakan Bülent Ecevit'in, "Biz aslında savaş için değil, barış için ve yalnızca Türklere değil, Rumlara da barış getirmek için Ada'ya gidiyoruz" sözleriyle harekatın amacı belirtildi. KKTC'nin kurucu lideri Rauf Denktaş da 20 Temmuz sabahı yaptığı radyo konuşmasında, "Bugün, bu anda! Kahraman Türk Silahlı Kuvvetleri, Kıbrıs'ın her yanında havadan ve denizden çıkarma yapmaktadır. Gazanız kutlu olsun" diyerek, Kıbrıs Türklerine harekatın başladığı haberini duyurdu.

KIBRIS HAREKATI BÜYÜK BİR SEVİNÇLE KARŞILANDI

Harekat haberi, Kıbrıslı Türkler tarafından büyük bir sevinçle karşılandı. Gece boyunca süren çatışmaların ardından Türk ordusu, Rumların direnişinin önüne geçmeyi başardı. Fakat yapılan müdahale başarılı olsa da sorun tam olarak çözülememişti. Çünkü Türk köylerinde Rumların baskısı artarak sürmeye devam etti.

"AYŞE TATİLE ÇIKSIN"

Türkiye, Kıbrıs Barış Harekatı'nı Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) kararına uyarak, iki gün sonra yani 22 Temmuz 1974'te sonlandırdı. BM Güvenlik Konseyi'nin kararına göre Türkiye, Yunanistan ve İngiltere bir araya gelerek Kıbrıs sorununun çözümü için görüşmelere başladı. 25 Temmuz 1974'te toplanan I. Cenevre Konferansı, 30 Temmuz'da imzalanan anlaşmayla son buldu. Taraflar, Kıbrıs Cumhuriyeti'nde Türk ve Rum olmak üzere iki özerk idarenin olduğunu kabul ettiler. Garantör devletlerle Türk ve Rum toplumlarının temsilcilerinin katılacağı ikinci bir konferansın yapılması kararı alındı.

II. Cenevre Konferansı'na kadar Rum ve Yunan askerlerin Türklerin bulunduğu bölgeden çekilmeleri gerekiyordu. Fakat çekilmemelerinin yanı sıra saldırılarını da sürdürdüler. Bu olayların sürdüğü sırada, II. Cenevre Konferansı 8 Ağustos 1974'te başladı. Görüşmelerden bir sonuç çıkmayacağını anlayan Türk yetkililer, harekatın yeniden başlamasına karar verdi. Dönemin Dışişleri Bakanı Turan Güneş, Ankara'yı aradı. Güneş'in telefonda karşı tarafa söylediği sözler Türk tarihine yazıldı: "Ayşe tatile çıksın."

"Ayşe tatile çıksın" ikinci harekatı başlatan parolaydı. Türk ordusu, ikinci harekatta kısa sürede başarı elde etti. Ada'nın neredeyse yüzde 35'lik bölümü ele geçirildi. Bölgede yaşayan Türk halkının güvenliği, bu kez tam anlamıyla sağlanmış oldu.

KIBRIS'IN SINIRLARI ÇİZİLDİ

Harekat sayesinde Kıbrıs'ın bugünkü sınırları çizildi. 13 Şubat 1975'te Kıbrıs Türk Federe Devleti kuruldu. Rauf Denktaş, Federe Devlet ve Meclis Başkanı oldu. 15 Kasım 1983'te ise, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin (KKTC) kuruluşu dünyaya ilan edildi. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin ilk Cumhurbaşkanı da yine Rauf Denktaş oldu.

CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN 49. YIL DÖNÜMÜ İÇİN KKTC'YE GİTTİ

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Körfez turunun son durağı olan Birleşik Arap Emirlikleri’ndeki (BAE) temaslarını tamamlamasının ardından özel uçakla "TC-TRK" ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ne (KKTC) gitti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ile birlikte, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, AK Parti Genel Başkan yardımcıları Ömer Çelik, Zafer Sırakaya, MHP İstanbul Milletvekili İsmail Faruk Aksu, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, MİT Başkanı İbrahim Kalın ve Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Büyükelçi Akif Çağatay Kılıç da KKTC'ye gitti.