Yakın: “Üretimin yüzde 30 ila 40’ı ihraç ediliyor”

Deniz Dalgıç

ANKARA- Mücevher İhracatçıları Birliği (MİB) Başkanı Burak Yakın, Türk mücevherat sektöründe ihracatın artış eğiliminde olduğunu belirterek, “2022 yılında Türkiye’de en çok ihracat artışı mücevher sektöründe oldu. Sektörümüz, 22 Ağustos itibariyle toplam 3 milyar 435 milyon 846 bin dolarlık ihracat gerçekleştirdi” dedi. Türkiye'de 6 bin üretici olduğunu ifade eden Yakın, “Her sene 250 ila 300 ton altın mücevherat üretiliyor. Üretimin yüzde 30 ila 40’ı ihraç ediliyor” diye konuştu.

Yakın, GAZETE DURUM'un mücevherat sektörüne ilişkin sorularını şöyle yanıtladı:

Türkiye'de mücevherat sektörünün dünya pazarındaki payı nedir?

Son yıllarda Türk mücevher sektörü ihracatımız büyük bir artış eğiliminde. 2021 yılında Türkiye’nin dünya mücevher ihracatındaki payı yüzde 6,74. 2022 yılında Türkiye’de en çok ihracat artışı mücevher sektöründe oldu. Sektörümüz, 22 Ağustos itibarıyla toplam 3 milyar 435 milyon 846 bin dolarlık ihracat gerçekleştirdi. Geçen seneye göre ihracat artış oranı yüzde 4,97 oldu. Dünyada üretici ihracatçı ülkeler arasında ilk üçte yer alıyoruz. Türkiye'de değerli metallerden yapılmış ziynet eşyalarının ihracatı son 10 yılda artış gösterdi. Sektörümüz küresel ekonomideki zorluk ve dalgalanmalara rağmen üretimin ve ihracatın artarak devam etmesi için yoğun mesai harcıyor.

Mücevher sınıfına giren ürünler neler?

Türkiye’de ihracatı yapılan ürün grupları; altından mamul mücevherci ve kuyumcu eşyası, pırlantalı takı, gümüş, külçe altın ve bijuteri.

Mücevher üretimimiz ne durumda?

Türkiye’de ihracat odaklı üretim artış trendinde. İhracat miktarında, geçen seneye göre yüzde 12 artış görülmektedir. Türkiye, dünyada altın ve mücevherat üretiminde Hindistan ve İtalya ile birlikte ilk üç ülke arasında yer alıyor. Hedefimiz, birinciliğe yükselmek.

Dünya mücevherat otoriteleri, Türkiye'yi İtalya’ya rakip gösteriyor. Türkiye hızlı hizmet vermesiyle rekabette öne çıkıyor. Orta Doğu ve Avrupa’nın en önemli üretim merkezlerinden birisiyiz. Ülkemizde 6 bin civarında üreticimiz var. Her sene yaklaşık 250 ila 300 ton altın mücevherat üretiliyor. Üretimin yüzde 30 ila 40’ı ihraç ediliyor. Sektörde ortalama 35 bin kuyumcu var. 200 ila bin 500 arası kalifiye eleman çalıştıran 50'den fazla büyük şirket bulunuyor. Türk imalat sanayileri arasında en büyüklerinden biri olan değerli maden ve mücevherat sektörü, yaklaşık 250 bin kişiye istihdam olanağı sağlıyor.

Talep ne durumda? Hangi ürünlere talep yüksek?

Türkiye en çok altından mamul ürünler ihraç etmektedir. 22 Ağustos itibariyle, toplam ihracatın yüzde 80’i altından mamul mücevherci eşyası ve takıdan oluşmaktadır. Türkiye İhracatçılar Meclisi'nin (TİM) ihracat değişimlerini gösteren verilerine göre, ağustosta en çok ihracatı yapılan ürün grubu 269 milyon dolar ile ‘altından mamul mücevherci ve kuyumcu eşyası’ oldu. ‘İşlenmemiş veya yarı işlenmiş altın’ grubunda 60 milyon dolar, ‘pırlantalı altından mücevherci eşyası ve aksamı’ grubunda 8,9 milyar dolar, ‘gümüşten mamul mücevherci ve kuyumcu eşyası’ grubunda 9,2 milyon dolar ihracat gerçekleşti.

İhracat rakamları nasıl?

22 Ağustos itibarıyla, 3.435 milyar USD ihracat yapılmıştır. Geçen seneye göre yüzde 4,97 artış göstermektedir.

Türkiye'den en çok hangi ülkeler ihracat yapılıyor?

22 Ağustos itibarıyla, en çok ihracat sırasıyla ABD, BAE, Hong Kong, Irak ve İsrail’e yapılmıştır. Toplam ihracatımızın yüzde 58’i bu beş ülkeye yapılmaktadır. 22 Ağustos itibarıyla, en yüksek ihracat yüzde 20,9’luk artış ve 630 milyon dolarla ABD'ye yapılırken, onu yüzde 57’lik artış ve 622 milyon dolarlık ihracatla Birleşik Arap Emirlikleri, yüzde 39 artış ve 359 milyon dolarla Hong Kong takip etti. Dördüncü sırada 199 milyon dolarlık ihracatla Irak, beşinci sırada 174 milyon dolarlık ihracatla İsrail yer aldı.

İhracat hedefi nedir?

Sektörümüzün sürdürülebilir bir şekilde kalkınması ve ülke ihracatımıza yaptığımız katkının artması için yüksek katma değerli üretime odaklanmaya devam ediyoruz. Yıl sonuna kadar güçlü sonuçlar alma hedefimize emin adımlarla ilerliyoruz. Öncü tahminlerimiz gösteriyor ki, ihracatta artış yüzde 5 seviyesinde seyrederse, 7,14 milyar USD ihracat gerçekleştirmeyi bekliyoruz.

İstenilen rakama ulaşmak için ne yapılması gerekiyor?

Sektörümüzde hali hazırda ihracat yapan firmaların yeni pazarlara girmesine katkıda bulunmak, daha fazla firmanın ihracat yapmasını teşvik etmek için elimizden gelen desteği vermeye hazırız. Sektörümüzde bir ilke imza atarak, İstanbul’da Mücevher İhracatçıları Birliği Destek Ofisi’ni hizmete açtık. Hukuk danışmanlarından oluşan geniş bir ekiple, mücevher sektöründe faaliyet gösteren ihracat potansiyeli yüksek firmalara destek vereceğiz. Aynı zamanda ihracatçı olmayan ya da çok az ihracatı olan firmalara da rehberlik edeceğiz. Buradaki pazar payımızı genişletmek, ürünlerimizi daha fazla alıcıya ulaştırmak için yeni atılımlar gerçekleştiriyoruz. Bu kapsamda, yine Birliğimizin 25 yıllık geçmişinde bir ilki gerçekleştirdik ve ilk bölge temsilcimizin atamasını Meksika’da gerçekleştirdik. Sektörümüzü hedef pazarlarda tanıtma ve temsil etme, bulunduğu bölgedeki mücevher alıcılarını fuar ve heyetlerimize davet etme gibi görevler üstlenecek. Hedef pazarlarda bölge temsilcilikleri atamak için yoğun mesai harcıyoruz. Bundan sonraki adımımız, Amerika’da Los Angeles ve Miami’de de temsilci atamak olacak. Sektörümüzde daha fazla kadını dünya arenasında başarılı ihracatçılar olarak görmeyi ümit ediyoruz. Bu hedefimizin gerçekleşmesine öncülük etmesi amacıyla, Kadın Konseyi’ni kurduk. MİB ailesi olarak sektör paydaşlarımızla eşgüdüm içinde hareket ederek, fuarlara geniş katılım için üzerimize düşen sorumluluğu eksiksiz yerine getirmeye çalışıyoruz. Katılacağımız fuarların, 10 milyon dolarlık mücevher sektörü hedefimize kaldıraç etkisi yapacağını inanıyoruz.