İngiltere'de siyaset toz duman!

Hale Tuna Kuterdem

ANKARA- İngiltere’de 6 haftalık başbakan Liz Truss’un istifasının ardından, siyaset toz duman… Eski Başbakan Boris Johnson’ın geri dönebileceği bile konuşuluyor. İngiltere’de genel seçime 2 yıl var. Muhafazakâr Parti, erken seçime gitmek yerine, yeni liderini belirleyecek. Liz Truss’tan boşalan Muhafazakâr Parti Başkanlığı'na seçilecek isim, otomatikman başbakanlık görevini de üstlenecek.

Başbakanlık yarışında 3 isim öne çıkıyor: Sunak, Mordaunt ve Johnson

Bunun için 357 Muhafazakâr Partili milletvekilinden 100’ünün imzasını toplayan adaylar arasında oylama yapılacak. İmza toplama süresi haftaya pazartesi günü sona eriyor. Önce parlamentoda adaylar arasında oylama yapılacak, ardından en çok oyu alan 2 aday, 172 bin parti üyesinin onayına sunulacak. Yeni başbakan en geç 28 Ekim’de belli olacak. Öne çıkan isimler ise eski Maliye Bakanı Rishi Sunak ile eski Savunma Bakanı ve Avam Kamarası Başkanı Penny Mordaunt.

Sunak, Boris Johnson'ı koltuğundan etmişti

Sunak, Boris Johnson’ın başbakanlık koltuğundan edilmesinde önemli rol oynadığından, onu hain ilan edenler 6 hafta önce yapılan başbakanlık oylamasında, oylarını Liz Truss’a vermişlerdi. Sunak bu oylamada ikinci olmuştu. Muhafazakâr Parti kaynakları, Johnson’ın içeride çok sayıda kişiyi küstürdüğü için, 100 imzayı toplamasının beklenmediğini, hatta “Johnson gelirse ben giderim” diyen milletvekilleri olduğunu belirtiyor.

Truss'ı ekonomik planı götürdü

Truss, vergi indirimini öngören ekonomik planı yatırımcılar tarafından beğenilmeyince, sterlinin rekor değer kaybı ve borçlanma maliyetlerinin tavan yapması üzerine dün istifasını açıklamak zorunda kalmıştı. Sunak, o zamanlar Truss’u ekonomik planının sonuçları konusunda uyarmıştı. Mordaunt ise yeni bir yüz olarak dikkat çekmesine ve tabanda destek bulmasına rağmen, siyasette deneyimsiz. Bu durum onun en büyük handikabı olarak yorumlanıyor.

Brexit hayırlı gelmedi

Truss’un ay sonunda yürürlüğe girecek yeni ekonomik planı, iş dünyasına 45 milyar sterlinlik vergi indirimi öngörüyordu. Ancak piyasalar, İngiltere ekonomisinin böyle bir adımı kaldıramayacağı telaşına düştü. Ev kredi faiz oranları ile devlet borçlanma senetlerinin faizleri, deyim yerindeyse roketlendi, İngiltere Merkez Bankası piyasalara müdahale etmek zorunda kaldı.

İngiltere’de son kamuoyu yoklamaları, bugün seçim yapılsa Muhafazakârların ağır hezimete uğrayacağını, İşçi Partisi’nin iktidara geleceğini gösteriyor. Gözlemciler, İngiltere’nin Brexit’in gerçekleştiği 2016 yılından bu yana 4 başbakan değiştirdiğine işaret ediyor.