Tunceli’de davullu zurnalı ‘gağan’ kutlaması

AZE Haber Ajansı

Hüseyin Yaşar SEZGİN

TUNCELİ- Tuncelililer, Alevi inancına göre üç aylık ibadet takviminin başlangıcı kabul edilen Khalo Gağan etkinliği ile yeni yılı kutlaması yaptılar.

Tunceli’de vatandaşlar yeni yılın gelişini yüzlerce yıllık bir gelenek olan Khalo Gağan etkinliğiyle karşıladı. Coşkulu kutlamalarda Khalo Gağan oyunu belediye tiyatro ekibi tarafından sahnelendi. Ardından davullu zurnalı kutlamalar saatlerce sürdü.

Alevi inanışının bir parçası olarak, yüzlerce yıldır yaşatılan Khalo Gağan etkinliğinde, Tunceli Belediyesi tiyatro ekibi sahne aldı. Canlandırılan oyunu ilgi ile izleyen vatandaşlar, Seyit Rıza Meydanı’nda davul zurna eşliğinde gönüllerince eğlendi. Etkinlikte konuşan Belediye Başkanı Fatih Mehmet Maçoğlu, “Dersimlilerin, bu ülkenin, dünyanın bütün ezilenlerinin, yoksullarının, emekçilerinin yeni yılı kutlu olsun ve barış olsun” dedi.

KHAL GAĞAN NEDİR?

Alevi inancına göre, üç aylık ibadet takviminin başlangıcı da olan Khal Gağan, Hızır ve Heftamal’a bağlanarak 21 Mart’ta tamamlanır. Yeni yıl hazırlıkları 21 Aralık’ta başlar. Dersim coğrafyasında Alevi- Kırmanclar tarafından kutlanan (Sivas, Tunceli, Erzincan, Bingöl, Muş) günümüze kadar gelebilmiş eski bir gelenektir. Eskinin uğurlanması ve yeni gelen yıla merhaba anlamı taşır.

Alevi önderleri Khal Gağan’ı şöyle açıklıyor, “21 Aralık'ta Alevi inancına göre her yılın bir ‘paşası’, bir ‘rızk vereni’ var. Batın aleminde (görünmeyen alem) her yılın bir rızk vereni olduğuna inanılıyor ve o da yılın verimli ya da olmayacağını belirliyor. O üç ay sonra bu yılın sahibi olacak. O yılın rızkını dağıtacak. Tam bu günlerde, eski yılı kovalayıp yeni yılın gelmesi için evimizi özenle temizleyip lokmalarımızı yapıyoruz. Üç gün boyunca yaşlılar kütük getirir, yakarlar. Onun etrafında sohbet döner. Onun külleri, kar zamanında o evin dört bir yanına atılır ki, yol açılsın. Evler, bacalar her yer temizlendikten sonra lokmalarla ırmağın kıyısına gidilir. Oradan getirilen su ile evin bolluk ve bereketli bir tarımsal yıl geçirmesi, hanenin kem gözlerden, nazarlardan korunması dilenir. Ayrıca salı gününden başlayıp üç günlük oruç tutulur. Üç günlük orucun anlamlarından biri de kışın çetin geçirilecek olan üç ayın haber verilmesidir.”