"Otuzlu 1 koli yumurta 100 lira olacak"

Ömer ŞAN

ANKARA- Yumurta Üreticileri Merkez Birliği (Yum-Bir), iflaslar ve sektörden çıkan firma sayısındaki artışa dikkat çekerek, "Piyasada yumurta tavuğu kalmayacak ve vatandaş 30’lu koliyi 100 liraya alacak" uyarısında bulundu. 

Rekabet Kurulu, 12 Mayıs'taki toplantısında, yumurta üretiminde faaliyet gösteren 17 firma hakkında, 'kartel-uyumlu eylem' gerekçesiyle soruşturma açtı. Yum-Bir'e üye işletmeler hakkında açılan soruşturmanın, Rekabet Kanunu'nun 4. maddesini ihlal edip etmediklerine ilişkin olduğu kaydedildi.

İlgili madde, rekabeti önleyecek şekilde teşebbüs ve teşebbüs birliklerinin anlaşmalı eylemlerini yasaklıyor. Açılan soruşturmada tarafların savunmalarının da dahil olacağı süreç işletilirken; sürecin mutlaka ceza ile sonuçlanacağı şeklinde bir vurgu bulunmuyor.

Rekabet Kurulu'nun 'kartel-uyumlu eylem' gerekçesi ile açtığı soruşturma ve işletilen sürece tepki gösteren Yum-Bir üyesi yumurta üreticileri, iflaslar ve sektörden çıkan firma sayısındaki artışa dikkat çekerek, "Piyasada yumurta tavuğu kalmayacak ve vatandaş 30’lu koliyi 100 liraya alacak" uyarısı yaptı.

Yum-Bir üyesi birlikler ile üretici şirketler, kapanan ihraç pazarları ve artan maliyetler nedeniyle sürekli kan kaybeden sektöre soruşturma açılmasına itiraz ederken; yapılan ortak açıklamada, sürekli zarar eden, küçülen ve iflaslar yaşayan sektörün bu yönde bir anlaşma içinde olamayacağı belirtilerek, savunma ve karşı dava hakkı kullanılacağı ifade edildi.

Bazı gazeteler ve basın-yayın organlarına konuşan sektör temsilcileri, kaderine terk edilen sektörün girdiği dar boğazdan çıkmak için ciddi bir mücadele verdiğine, çözüm arayışlarının ise sonuçsuz kaldığını aktardı. Bu süreçte yumurta üretiminin düşeceği, arz-talep dengesine bağlı olarak yumurta fiyatların daha da artacağı uyarısında bulunan sektör temsilcileri, bu durumun tüketiciyi daha fazla etkileyeceğini ileri sürdü.

Yumurta tavuğu kalmayacak

Gaziantep Yum-Bir Başkanı Ömer Marakoğlu, bir süredir zararına satış yaptıklarına dikkat çekerek, "Maliyetlerimiz ciddi oranda arttı. Soruşturma kapsamında geçmiş dönem fiyatlarına ilişkin bir rapor hazırlayıp, kurula sunacağız. Sonuçta kartel oluşma gibi bir durum olmadığı ortaya çıkacak" dedi.

Gelişmeleri değerlendiren Tavşanlı Yum-Bir Başkanı Kemal Öztürk ise, fiyatlar üzerinde bir anlaşma yapılarak tüketiciye daha yüksek fiyatla satış yapılmasının söz konusu olamayacağını kaydederek, "Zarar etmeyi göze alarak maliyetin altında satıyoruz. Yem ve enerji maliyetlerinde geldiğimiz nokta ortada. Üreticiler sürekli kümes kapatıp, tavukları kesime gönderip küçülüyor. Yumurta üreticileri batıyor. Piyasada yumurta tavuğu kalmayacak, vatandaş 30’lu koliyi 100 liraya alacak" diye konuştu.

Ne nedir?

Uyumlu eylem: Belirli bir mal veya hizmet piyasasında bir veya birden fazla teşebbüsün diğer aktörlerin faaliyetlerini kısıtlayıcı, engelleyici veya bozucu davranışlarda ayrı ayrı bulunmaları veya ortak bir karar neticesinde aynı konuda aynı davranışta bulunmaları uyumlu eylem adını alır.

Kartel: Aynı alanda faaliyet gösteren işletmelerin bir araya gelerek tekelleşmeleridir. İstenmeyen bir durumdur, işletmeler arasında yapılır ve bu anlaşmalar rekabeti engeller. Bu tip anlaşmalar hükumetler tarafından önlenerek rekabetin ülke içerisinde yaygınlaştırılması amaçlanmaktadır.

Soruşturma açılan 17 firma

Rekabet Kurulu'nun, 'rekabeti engelleme, bozma, kısıtlama amacıyla anlaşma, uyumlu eylem, bu sonucu doğuracak teşebbüs birliği karar ve eylemleri' gerekçesiyle 12 Mayıs'ta aldığı kararla haklarında soruşturma açılan yumurta üreticilerinin isimleri şöyle:

"Abalıoğlu Balık ve Gıda Ürünleri A.Ş., A.B. Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş., Bilken Tarım Gıda San. Tic. Ltd. Şti., Coşkun Gıda Hayvancılık İnşaat Turizm Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti., Çorum Yumurta Üretim Pazarlama A.Ş., Güres Tavukçuluk Üretim Pazarlama Ticaret A.Ş., Işık Yumurta Gıda Sanayi Ticaret A.Ş., Ka-Yum Gıda-Hayvancılık-Tarım Ürünleri ve İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti., Kayseri Tavukçuluk Sanayi ve Ticaret A.Ş., Kumartaşlı Gıda ve Nakliye Tic. ve San. Ltd. Şti., Kula Yağ ve Emek Yem sanayi Ticaret A.Ş., MNS Yumurta Hayvancılık Tarım Ürünleri Sanayi Ticaret Ltd. Şti., Rana Tarım Hayvancılık Sanayi ve Tic. Ltd. Şti., Şişmanlar Yumurta ve Gıda Mad. Tic. Ltd. Şti., Verim Gıda Ürünleri Sanayi ve Ticaret A.Ş., Tekkeli Gıda Sanayi Tic. Ltd. Şti. ve Türe Gıda Entegre Besicilik Tavukçuluk Zairecilik İnşaat San. Tic. Ltd. Şti."