"Anadolu'daki gazeteler kapanabilir"

Ömer ŞAN

ANKARA- "Dezenformasyon Yasası" olarak bilinen "Basın Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi", Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Adalet Komisyonu'nda yarın görüşülmeye devam edecek. Türkiye Gazeteciler Konfederasyonu (TGK), "Basın Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi"nin Anadolu basınının aleyhine olacak maddeler içerdiğini vurgulayarak, hazırladıkları raporu TBMM Adalet Komisyonu’na sundu. TGK Genel Başkanı Nuri Kolaylı, söz konusu teklife ilişkin hazırladıkları rapor ve talepler doğrultusunda düzenlemeler yapılmazsa, Anadolu'daki gazetelerin kapanacağı uyarısında bulundu. 

Raporun Basın İlan Kurumu mevzuatı ile ilgili bölümünü, BİK Anadolu Gazete Sahipleri Temsilcisi Mustafa Arslan’ın hazırladığını belirten Kolaylı, düzenlemedeki basın özgürlüğünü engelleme riski olan maddelerin tekrar ele alınması gerektiğini vurguladı. Kolaylı, “Türkiye’de basılı, görsel, işitsel ve elektronik haberciliğin yasal boşluklar nedeniyle genel bir mesleki düzenlemeye ihtiyaç duyduğunu yıllardır yaptığımız her açıklamada vurguladık. Görüşülmekte olan kanun teklifi, TGK olarak defalarca dile getirdiğimiz sorunlardan bazılarına çözüm getirse de, beklentilerimizi tam olarak karşılamamaktadır” dedi.

"Gazetecilik Meslek Yasası yok"

Basın sektöründeki öncelikli beklentinin "Gazetecilik Meslek Yasası" olduğuna dikkat çeken Kolaylı, “Medya, gerçek anlamda işlevini yerine getirebilmesi için, gazetecilik mesleğini ve bu mesleği kimlerin yapabileceğini düzenleyen ‘Gazetecilik Meslek Yasası’na acilen ihtiyaç duymaktadır” ifadelerini kullandı.

Basın İlan Kurumu ile gazetecilerin özlük haklarına ilişkin değişikliklere de değinen Kolaylı, önerilerini şöyle sıraladı:

“Öncelikle, basın sektöründe fikir işçisi olarak çalışan meslektaşlarımızın yıpranma hakkından yararlanabilmesi için, 'Basın Kartı' şartının kaldırılarak, 5953 sayılı yasaya tabi olmalarının yeterli sayılmasını öneriyoruz. 5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun’un ilgili maddesi, 'Bu Kanunun şümulüne giren fikir ve sanat işlerinde ücret karşılığı çalışanlara gazeteci denir' diyor. Bu tarif kapsamında görev yapan meslektaşlarımızın yıpranma hakkından yararlanmasını talep ediyoruz." Kolaylı, hazırladıkları rapor ile vurguladıkları düzenlemeler yapılmaması halinde gazetelerin kapısına kilit vurulacağına dikkat çekti.

Komisyonda konuşan BİK Anadolu Gazete Sahipleri Temsilcisi Mustafa Arslan, teklifle ilgili şunları kaydetti: “Basın özgürlüğünü gerçek anlamda sağlamak için, öncelikle basın kuruluşları ve basın çalışanlarının ekonomik özgürlüklerini sağlamalıyız. Teklifin resmi ilanlarla ilgili düzenleme içeren bölümü, mevcut resmi ilan pastasını kısmen genişletme amacı taşısa da, yazılı basına ayrılan payın, internet haber sitelerine bölüştürülmesi gibi bir sonuç getirdiği endişesi yaşanmaktadır.”

Söz konusu maddelere ilişkin çekincelerini anlatan Aslan, şu bilgileri verdi:

“Teklifin 25. maddesi, resmi ilan ve reklamların hangi mecralarda yayımlanacağını belirliyor. Bu maddenin, yazılı basına ayrılan payın, internet haber sitelerine bölüştürülmesi gibi bir sonuç doğurmaması için tasarıda yer alan, 'Gazete veya internet haber sitesi' bölümünün, 'Gazete ve internet haber sitesi' olarak değiştirmesi gerekir. Böylece ilan sadece gazetede veya sadece internet haber sitesinde değil, her ikisinde de yayınlanarak kurumların gelir kaybına uğraması önlenebilir. Vatandaşın icra ve iflas ilanlarından mağdur olmaması için de BİK Genel Kurulu’nda icra-iflas ilanlarına ilişkin yazılı basını ve internet haber sitelerini kapsayan özel ilan fiyat tarifesi belirlenebilir. Ayrıca, 'Toplam muhammen bedeli 500 bin Türk Lirasının altında' ibaresinin de 'Toplam muhammen bedeli 50 veya 100 bin Türk Lirası’nın altında' şeklinde değiştirilmesi, gelirlerimizin artışında önemli rol oynayacaktır. Son olarak, 27. maddede yapılan düzenleme, mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalelerine ilişkin resmi ilanların, internet haber sitelerinde de yayınlatılması amacıyla 4734 sayılı kanunun 13. maddesinde geçen 'gazete' ibarelerinin yanına, ‘internet haber sitesi’ ibaresinin eklenmesi şeklindedir. Bu maddedeki önerimiz de ‘gazetelerin’ ibaresi muhafaza edilerek metnin düzenlenmesidir.”