Ah Ah, İlle de Mevduat

Merhaba,

Neden bu başlığı kullandım? Yanıt yazının sonunda netleşecek.

Bildiğiniz üzere zaman zaman kısa ya da uzun vadede harcamayı düşünmediğimiz paraları bankaya mevduat adı altında yatırır, vadeye göre de uygun faizi seçip banka ile anlaşmamızı yaparız. Ancak vade sonu gelmeden paraya ihtiyacımız olur da mevduat hesabımızdaki paramızı kullanmak istersek faizden vazgeçip sadece anaparayı alabiliriz. Açtığımız vadeli mevduat hesapları Türk lirası ya da yabancı para türünden olabilir.

Eğer vadeli mevduat hesabımızın vadesi dolmadan paraya ihtiyacımız olursa, faiz kaybımız olmaması için bankadan bu ihtiyacımızı giderecek kadar kredi çekebilir, bu kredi için de teminat olarak vadeli hesabımızı gösterebiliriz. Bir örnek üzerinden konuşmaya devam edelim.

Varsayalım ki 2 Kasım 2022 tarihinde 3 Kasım vade başlangıçlı 92 gün vadeli 1.000.000 TL’lik vadeli mevduat hesabı açtık. Hesabımızın vadesi 2 Şubat 2022 tarihinde dolacak. 30 Aralık 2022 tarihinde 500.000 TL’lik paraya ihtiyacımız oldu. Bir alternatif, bankadaki vadeli hesabın vadesini bozmak. Bu durumda 3 Kasım ile 29 Aralık arasındaki 57 günlük faizden vazgeçmemiz gerekir. Çünkü vade dolmadan vadeli mevduat hesabımızı bozmuş oluruz. Diğer alternatif, bankadaki vadeli hesabın üzerine bloke konulmasını sağlayarak 35 günlük kredi çekmek. Bu durumda mevduat vadesi olan 2 Şubat'ta kredinin de vadesi gelecektir. Mevduat faizinin bir kısmı ile kredi faizini ödeyerek anaparayı da mevduatın anaparasından ödeyerek ihtiyacımızı gidermiş oluruz.

Şimdi gelelim diğer senaryoya.

Son 1 yıldır çok konuşulan, başlarda oldukça ilgi gören, son dönemde rakamsal gelişmelerden cazibesini yitirdiğini anlamaya başladığımız Kur Korumalı Mevduat (KKMH) hesabı var. 2 Kasım'da TL vadeli mevduat için bankaya gittiğimizde KKMH’ın cazibesine kapılıp TL vadeli mevduat hesabı yerine 92 gün vadeli KKMH açtığımızı varsayalım. 30 Aralık tarihinde de yine benzer şekilde 500.000 TL’ye ihtiyacımızın ortaya çıktığını ve bankaya gidip KKMH üzerine bloke konularak kredi kullanmak istediğimizi belirtelim. Bu durumda alacağımız yanıt çok enteresan. Çünkü bize şunu söyleyecekler, “KKMH'ı teminat gösterip kredi kullanamazsınız”. "Neden?" diye sorduğumuzda “Mevzuat böyle” diyecekler. Peki bu durumda ben ne yapacağım? Çözüm? Yok. KKMH’ın cazibesine kapılıp, bizim emektar TL vadeli mevduat hesabını bir kenara atmanın cezasını böyle çaresiz kalarak çekeceğiz.

Gelelim sözün özüne. TL ya da YP mevduat hesabı teminat gösterilip kredi çekilirken, KKMH teminat gösterilip kredi çekilemiyor. Mevduat müşterisi açısından ürünün ne olduğu önemli değil, ikisi de mevduat, ancak KKMH olursa teminat olarak kabul edilmiyor.

Bu kadar gündeme oturtulan, cazibesi tavan yapılan bu üründe neden böyle bir uygulama var?

Yanıtlamak zor.

“Gerçeğin er geç ortaya çıkmak gibi bir huyu vardır.”

Erdal İnönü