Zehirli tarım ürünleri Türkiye’ye iade edildi

Haber Merkezi

Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği, Avrupa Birliği (AB) Komisyonu'nun gıda ve yemlerde yaptığı kontroller sırasında tespit ettiği gıda riskleri nedeniyle 372 parti ürünü Türkiye’ye iade ettiğini açıkladı. Türkiye’den ihraç edilen biber, mandalina, greyfurt, limon, portakal, asma yaprağı, üzüm, kuru incir, nar, baharat ve bitki karışımları, haşhaş tohumu, keçi boynuzu zamkı ve kimyonda tarım zehri kullanıldığı tespit edildi.

Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği, 14 Mayıs Dünya Çiftçiler Günü’nde tarımdaki pestisit tehlikesine dikkat çekti. Dernekten yapılan açıklamada, hem çiftçi ve tarım işçilerinin sağlığını hem de toplumun sağlığını korumak için pestisit kullanımını azaltmaya yönelik politikaların hayata geçirilmesi gerektiği vurgulandı.

Bilgiler şeffaf bir şekilde paylaşılsın

Pestisit sebebiyle 2021 yılında Avrupa Birliği ülkelerinden Türkiye kaynaklı 372 bildirim yapıldığını ancak Tarım ve Orman Bakanlığı’nın bu konuda herhangi bir kamuoyu açıklamasının bulunmadığını belirten Buğday Derneği, bakanlıktan gıda ürünlerindeki denetimlerini arttırmasını ve şeffaf bilgi paylaşımı yapılmasını talep etti.

Derneğin açıklamasında geri dönen ürünlerin iç piyasada satışa sunulup sunulmadığına dair oluşan belirsizliğin güvensiz bir ortam oluşturduğu, bu durumun toplumda endişeye neden olduğu kaydedildi. AB Komisyonu'nun gıda ve yemlerde yapılan kontroller sırasında tespit edilen gıda risklerini belirten Gıda ve Yemler İçin Hızlı Alarm Sistemi'nin (RASFF) herkesin erişimine açık olduğuna dikkat çekilerek, "Türkiye’den ihraç edilen ürünlere dair sistemdeki veriler incelendiğinde, 2018’de 113, 2019’da 98, 2020’de 194 parti üründe limitlerin üstünde pestisit tespit edildiği görülüyor. 2021 yılında ise, bu sayı son üç yılın ortalamasının yaklaşık üç katına ulaşmış durumda. Geçtiğimiz yıl, 372 parti ürünün çoğunluğu sınır kapılarında reddedilerek Türkiye’ye iade edildi” ifadelerine yer verildi.

Narenciyede tarım zehiri tespit edildi

Açıklamaya göre Türkiye’den ihraç edilen biber, mandalina, greyfurt, limon, portakal, asma yaprağı, üzüm, kuru incir, nar, baharat ve bitki karışımları, haşhaş tohumu, keçi boynuzu zamkı ve kimyonda tarım zehiri kullanıldığı tespit edildi.

Eylül 2021’den itibaren Türkiye’de kullanımı sonlandırılan bifenthrin maddesi portakalda belirlendi. AB ve Japon Kimyasalların Sınıflandırılması ve Etiketlenmesi İçin Küresel Uyumluluk Sistemi (GHS) tarafından, insan üreme sistemi için toksik olduğu bildirilen ve Türkiye’de yasaklı olan klorprifos-etil maddesi de limonda ortaya çıktı.

Geri dönen ürünlerde, çocuklar için oldukça zararlı ve Türkiye’de yasaklı olan klorprifos, hormonal sistem bozucu pestisitler arasında bulunan prochloraz ve toplu arı ölümlerine sebep olduğu bilinen acetamiprid gibi tehlikeli zehirler bulundu.

Pestisitlerden en çok çiftçiler etkileniyor

Açıklamada, gıdalardaki kalıntı sorunları nedeniyle kanserden endokronolojik hastalıklara kadar pek çok sağlık sorununa neden olan pestisitlerden, en çok uygulayıcı olan çiftçilerin etkilendiği vurgulandı. Tarım çalışanlarının pestisitlerin hazırlanması ve uygulanması sırasında bu maddeye çok fazla maruz kaldığı belirtildi.

İnsan ve hayvan bedeninin birçok işlevini hormon sistemi düzenlediği için, hormonal sistem bozucu pestisitlerin sağlığı pek çok açıdan etkilediğine dikkat çekilen açıklamada “Pestisitler, hormonla ilişkili kanser türleri (prostat, testis, meme), metabolizma bozuklukları (obezite, diyabet), üreme fonksiyonu bozuklukları (doğurganlığın azalması, çocuklarda cinsiyet gelişim bozukluğu, örneğin erken ergenlik), kalp ve damar hastalıkları, zihin ve davranış bozuklukları gibi ciddi hastalık riskleri barındırıyor. Hormonal sistem bozucu pestisitler, özellikle çocuklar ve anne karnındaki bebekler için daha tehlikeli” ifadelerine yer verildi. 

PESTİSİT NEDİR?

Pestisit, zararlı organizmaları engellemek, kontrol altına almak ya da zararlarını azaltmak için kullanılan madde ya da maddelerden oluşan karışımlardır.

Birçok pestisit insanlar için de zararlıdır. Kullanıldıkları canlıların yiyecek şeklinde insanlar tarafından kullanılmaları sonucunda insanlarda yaygın hastalıklara ve istenmeyen sıkıntılı durumlara sebep olurlar. Kimyasal pestisitlerin ve etken maddelerinin akut toksik etkileri vardır. Karbamatlar, organofosfatlar ve klorlanmış hidrokarbonları içeren birçok pestisit genetoksik etkiye sahiptir. Tarım ile uğraşan ve pestisite maruz kalan insanlarda yapılan çalışmalarda bu bireylerde yapısal ve sayısal kromozom anomalileri ile kardeş kromatid değişiminde artmalar gözlenmiştir.

Pestisitlerin kronik etkisine maruz kalan tarım işçilerinde birçok genetik hasarın yanı sıra karaciğer, böbrek ve kaslarda bozukluklar görülmüştür.