Köprü ve otoyollardan kaçak geçenler 5 misli ceza ödeyecek

ANKARA- Yap-işlet-devret ya da kamu, özel iş birliği projeleriyle yapılan köprü ve paralı otoyollardaki skandallar bitmiyor. Bu şirketlere verilen "geçiş garantileri"nin dışında, çok sayıda  ayrıcalıklardan  yararlandıkları da ortaya çıktı. Şirketlere tanınan ayrıcalıklar şöyle:

- Ceza yazılan kişiye tebligat yapma zorunluluğu kaldırıldı.

- Geçiş sistemi çalışmıyor. HGS kredileri kayıt edilmiyor.

- Alınan bu cezalar devletin hazinesine değil, doğrudan köprü ve otoyolu yapan şirketin kasasına gidiyor.

AK Parti ve MHP’li milletvekilleri, tatile gitmeden önce karayollarından geçişlerle ilgili bir yasa teklifini de onayladı ve teklif yasalaştı. Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı İskurt'un, yeni düzenlemenin "Vatandaşın lehine bir durum. Daha önce cezalar 10 kattı" demesine isyan eden milletvekilleri, "Bir de marifet diye söylüyorsunuz. 10 kata da siz çıkardınız. Resmen vatandaşa kumpastır, bu bir soygundur, bir eşkıyalıktır hatta. Siz vatandaşı, ödeme garantisi olan firmalara soyduruyorsunuz” diye tepki gösterdi. Milletvekilleri, Bakan Yardımcısı İskurt'a "Bu teklifi sizinle hangi firma gönderdi?" diye de sordu. 

Yeni yasaya göre, devletin işletme hakkını bazı özel firmalara devrettiği köprü ve paralı otoyollardan "kaçak geçiş yapanlara" verilen para cezası miktarı yeniden düzenlendi. "Geçiş ücretini ödemeden" kaçak geçiş yapan araç sahiplerinin ödediği ceza oranı, 10 kattan 5 kata indirildi. Yeni düzenlemeye göre, "Geçiş ücretini 45 gün içinde ödemeyenlerden" 5 kat ceza alınacak.

Bazı milletvekilleri, özel şirketler tarafından işletilen köprü ve otoyollardaki "geçiş sistemlerinin" çalışmadığını ve geçişlerin kaydedilmediğini söyledi. İddialara göre, özel sektör tarafından işletilen köprü ve otoyollardan geçenlerin "kaçak geçiş" yaptıklarından haberi olmuyor. Milletvekillerine göre; "Ne kaçak geçişi? Geçenin, kaçak geçtiğinden haberi bile olmuyor. O ödedim zannediyor. Ama ödeme sisteme girmiyor. Çünkü, sistem çalışmıyor. Arkasından ceza yazılıyor. Aradan vakit geçiyor, ‘ödemedin’ diye ceza gönderiliyor". 

Yasayla, paralı otoyol ve köprülerden, "para ödemeden geçtiğini düşünülen" sürücüye "tebligat" gönderme zorunluğu da kaldırıldı.

Geçişlerde, "HGS kredisinin bittiğinden haberi olmayan" veya "geçiş sisteminin çalışmadığını bilmeyen" sürücüye, "kaçak geçtin" tebligatı yapılmadan 5 misli ceza yazılabilecek.

Ancak, "İdari para cezasının tebliğ edilip edilmediğine bakılmaksızın" ceza yazılmasının hukukun temel ilkelerine aykırı olduğu belirtildi ve “Şahıs oradan ücretsiz geçtiğinin farkında olmayabilir. Hukukta cezalar ve belirli süreler tebliğle başlar. Eğer tebligat yapılmamışsa süre başlamaz, cezai müeyyide hiç başlamaz” diye itiraz edilmesine rağmen yasa teklifi değişmeden yasalaştı.

Yeni karayolları yasasına göre, kaçak geçişlerden alınan cezalar, devletin hazinesinde değil, otoyol ve köprüyü işleten şirkete gidiyor.

Özel sektör tarafından işletilen paralı köprü ve otoyollardaki "mesaj sistemi"nin kaldırıldığı da TBMM’de ortaya çıktı. Yasanın görüşülmesi sırasında, kaçak geçiş yaptığı iddia edilen sürücülere, "kaçak geçiş yaptınız. Krediniz yoktu" gibi uyarı mesajları gönderilmeyecek. Böylece "kaçak geçiş" yaptığından haberi olmayan sürücü, 45 gün sonra 5 misli ceza ile karşılaşacak. 

Yasanın tartışılması sırasında şehirlerarası otobüslerin, zorunlu olarak "yandaş müteahhitlerin" işlettiği 3'üncü köprüye yönlendirildiği vurgulandı. Bunun sürücüleri çok mağdur ettiği de vurgulandı ve "Hem mesafe uzuyor, zaman kaybı oluyor hem de 800 TL civarında fazla yakıt sarf ediliyor. Seyahat özgürlüğü var, bırakın o otobüs nereden isterse oradan geçsin" denildi.

Paralı otoyol ve köprüleri işleten şirketler, bütün bu ayrıcalıklara rağmen, kendi köprü ve otoyollardan geçen devlete ait ambulans, polis araçları, cenaze araçlarından da para alıyorlar.

Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı İskurt, trafik kazaları dışında, devlete ait ambulans, itfaiye aracı, kurtarma ve çekici gibi araçların bu paralı otoyol ve köprülerden geçişlerinde para ödediklerini söyledi.