DEVA Partili Çanakcı: "Şirketler ve vatandaşlar kayba uğrayacak"

Kardelen Eda Demirkıran

ANKARA- DEVA Partisi Ekonomi ve Finans Politikaları Başkanı ve eski Hazine Müsteşarı İbrahim Halil Çanakcı, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) TL ticari kredileri için aldığı döviz sınırlaması kararını değerlendirirken, "Bu adım çözüm olmayacaktır, ancak o arada panikle işlem yapan şirketler, firmalar ve vatandaşlar kayba uğrayacaktır. Bu da ekonomi yönetiminin güvenilirliği açısından sağlıksız bir durum" dedi.

Çanakcı, BDDK kararını GAZETE DURUM'a değerlendirdi. Çanakcı'ya yönelttiğimiz sorular ve yanıtları şöyle:

BDDK'nın son kararını nasıl değerlendiriyorsunuz?

Burada esas sorun, Türkiye'nin döviz açığı. Türkiye, cari işlemler açığı veriyor. Türkiye'den sermaye çıkıyor, Türkiye'ye sermaye girmiyor. Netice itibarıyla Türkiye'nin bir döviz açığı var. Hükûmet, bu döviz açığını karşılamak için de elindeki rezervleri de tüketmiş vaziyette. Önce 130 milyar doları sattılar, o yetmedi; geçen senenin aralık ayından bugüne kadar yaklaşık 60 milyar dolar daha sattılar. Toplamda yaklaşık 180-190 milyar dolar sattılar ve Merkez Bankası'nın rezervleri net döviz pozisyonu olarak eksi 62 milyar dolar düzeyinde. Bir taraftan ciddi bir döviz açığımız var, bir taraftan artık döviz açığını karşılayacak elimizde rezerv yok. Hükûmet önce zorunlu döviz devirleri getirdi. Önce yüzde 40 daha sonra ihracatçılar için yüzde 70'e çıkardı, turizmciler için benzer uygulamalara gidildi. Kur korumalı mevduat getirildi. Bunların hiçbiri bu açığı kapatmaya yetmedi. Kapatılabilmesi için önce tutarlı politikalar gerekiyor. Cari işlemler açığınızı kontrol edebilecek adımlar atmanız gerekiyor.

Bunun için ne yapılması gerekir?

Sermaye çıkışını durdurmanız gerekiyor. Sermaye girişini desteklemeniz gerekiyor. Bunların hepsi de güvenle, tutarlılıkla, öngörülebilirlikle olur. Bunlar olmayınca böyle birtakım yasaklarla, zorlamalarla sorunu çözmeye çalışıyorlar. Ama bunların hiçbirinin çözüm olmadığını gördük. Kur korumalı mevduat da çözüm olmadı. Diğer yasaklayıcı, zorlayıcı tedbirler de çözüm olmadı. Bu da çözüm olmayacak.

Peki çözüm var mı?

Hükûmet, vatandaşı dövizini bozdurmaya zorlayarak, şirketleri dövizini bozdurmaya zorlayarak çözüm bulmaya çalışıyor. Ama her attığı adım işi içinden çıkılmaz hale getiriyor. Bu adım belki şirketlerin bir kısmını döviz bozmaya zorlayabilir. Ama bu şirketler dövizleri herhalde bir ihtiyaç için, kendi risklerini yönetmek için tutuyorlar. Şirketlerin, sanayicinin, ihracatçıların riskini artırarak bu işin içinden çıkmak mümkün değil. Bir taraftan, eğer bu şirketler mevcut pozisyonlarını devam ettirecekse bu defa da krediye erişim olacak. Krediye erişimlerin sıkıntıya girmesi büyümenin olumsuz etkilenmesine yol açacak. Bir taraftan “Büyümeyi destekliyoruz” derken bir taraftan da böyle anlamsız, tutarsız, büyümeyi daha da yavaşlatacak adımlar atıyorsunuz. Nereden baksanız tutarsız, palyatif, geçici bir adım.

Kalıcı iyileşme mümkün mü?

Bunlarla kalıcı iyileşmeler sağlamak mümkün değil. Bu ekonomi yönetiminin hem öngörülebilirliği hem de güvenilirliği açısından çok sıkıntılı. Döviz piyasalarında, sermaye piyasalarında, mali piyasalarda dalgalanma yaratarak vatandaşın bir kısmının zarar etmesine yol açarak işleri düzeltmek mümkün değil. Ekonomi yönetimi stratejiyi onun üzerine kurmuş durumda. Bu adım çözüm olmayacaktır, ancak o arada panikle işlem yapan şirketler, firmalar ve vatandaşlar kayba uğrayacaktır. Bu da ekonomi yönetiminin güvenilirliği açısından sağlıksız bir durum.