Ülkeler hangi enerji tasarrufu önlemlerini hayata geçiriyor?

Özgür Çoban

ALMANYA- Ukrayna'da yaşanan savaşın ateşi dalga dalga Avrupa'ya yayılıyor. İlk dalga olan mülteci akını bugünlerde yavaşlamış görünüyor. Hatta Alman medyası Ukrayna'ya dönüşün hızlandığını bildiriyor. İkinci büyük dalga enerji ile ilgili oldu. Rusya Kuzey Akım boru hattı üzerinde servis ettiği doğal gazın vanasını ilk önce kısmaya ardından kapatmaya başladı. Bu durum enerji ihtiyacının yarıya yakınını Rusya doğal gazından karşılayan AB içerisinde tasarruf önlemlerinin uygulamaya konulmasını neden oldu. 

Peki hangi ülke ne gibi tasarruf önlemleri uyguluyor?

Almanya

Almanya, Rusya doğal gazın vanasını iyice kıstığı için bir yandan depolarını doldurmaya çalışırken diğer yandan sert tasarruf önlemleri planlıyor. Yetkililer, doğal gaz depolarının yaklaşık yüzde 80'inin dolu olduğunu bildiriyor. Buna rağmen açıklanan tasarruf önlemleri iplerin sıkı tutulacağını gösteriyor. 

1 Eylül itibarıyla uygulamaya konulan tedbirler şöyle:

Binalarda asgari sıcaklık şartı maddesi 6 ay süreyle kaldırılıyor. Asgari bir sayı belirlenmese de binada rutubet oluşmayacak şekilde düşük seviyede de olsa ısıtma ve havalandırma yapılabilecek. Gelecek 6 ay boyunca özel havuzlar doğal gaz veya elektrikle ısıtılamayacak. Havuzu terapi ve tedavi amacıyla kullanan özel kuruluşlar yasak kapsamına alınmadı.  

1 Eylül'de yürürlüğe giren bir başka düzenleme, tasarruf konusunda tüketicilerin bilgi edinme hakkını güçlendiriyor. Düzenlemeye göre, en geç kalorifer kullanma dönemi başlarken doğal gaz veya ısı tedarikçisi şirketler vatandaşları kullandığı enerji miktarı, piyasadaki fiyat artışları ve nasıl tasarruf edebilecekleri yönünde bilgilendirmekle yükümlü olacak.

Özel sektör ve kamu kurum ve kuruluşlarının binalarında ofisler için asgari sıcaklık değerleri baz alınacak. Ofis ve mekânlarda sıcaklık 19 dereceye ayarlanacak. Ağır bedensel çalışmanın gerektiği yerlerde ise ortam 12 dereceye kadar ısıtılacak. Kamu binalarında koridorlar, toplantı salonları ve teknik işlerin yapıldığı odalar hiç ısıtılmayacak. Hastaneler, kreşler ve huzur evleri yasak kapsamına alınmadı. Reklam panolarında ışıklar, akşam saat 22.00 ile sabah saat 06.00 arasında kapalı kalacak. Güvenlik amaçlı aydınlatmalar ile acil çıkışları gösteren ışıklandırmalar hariç geceleri kamuya ait binalar ve tarihi anıtların ışıkları kapatılacak. Kültür-sanat etkinlikleri ile halk festivalleri kapsam dışı bırakıldı. 

Belçika 

Almanya'dan sonra Belçika'da da yaşanan enerji krizine ilişkin olarak kamu binalarının aydınlatmalarının kapatılması kararlaştırıldı.

Belçika Hükümeti, giderek yükselen enerji fiyatlarıyla mücadele edebilmek amacıyla hazırladığı önlem paketini kamuoyu ile paylaştı. Buna göre, kamu binalarındaki kalorifer termostatları kış aylarında 19 derecede sabitlenecek ve klima kullanımı sınırlandırılacak. Ofis ve binalardaki aydınlatmalar saat 19.00'da kapatılacak. 

Hükümet, doğal gaz ve elektriğe uygulanan yüzde 6'lık KDV indirimine devam edileceğini bildirdi. 2023 yılının ilk çeyreğine kadar yoksul vatandaşların yaşadığı konutlara enerji faturalarına ilişkin özel fiyatlar uygulanacak.

Fransa 

Fransa da enerji tasarrufuna ilişkin sert önlemler alan ülkeler arasında yer alıyor. Buna göre, klimalı mağazaların çalışma zamanlarında kapılarını açık bırakmaları yasaklandı. Ayrıca gece boyunca ışıklı reklamlar da kapatılacak. Kurallara uymayanlara para cezası kesilecek. Cezanın 750 euroya kadar yükselebileceği bildirildi. Tüm ülkede gece ışıklandırmaları 01.00-06.00 saatlerinde kapatılacak. Bu yasağa uymamanın cezası da bin 500 euro olarak belirlendi. Ülkede şu anda nüfusu 800 binin altındaki bölgelerde, havalimanları ve terminaller hariç, gece saatlerinde ışıklandırma yasağı uygulanıyor. 

İspanya 

İspanya'da 17 Ağustos'ta bir enerji tasarrufu kararnamesi yayımlandı. Yetkililer, kararnameden yalnızca bir hafta sonra, elektrik talebinin yüzde 3,7 oranında düştüğünü açıkladı. Kararnamede, sinemalar, tiyatrolar ve havaalanları veya tren istasyonları gibi ulaşım mekanlarında, klima çalıştırma sınırı 27 santigrad derece ile sınırlandırıldı. Konutlarda kış termostatları maksimum 19 santigrad derece yükseltilebilecek. Vitrin ışıkları ve kamu binalarındaki aydınlatmalar saat 22.00'den itibaren kapatıldı. 

Danimarka 

Danimarka Enerji Ajansı'ndan yapılan açıklamada, ülkenin gaz depolarının yüzde 90 oranında dolu olduğu bildirildi. Ajans, buna rağmen, bazı tedbirlerin planlandığını duyurdu. Enerji Ajansı Başkan Yardımcısı Martin Hansen, "gelecek kışı atlatmanın kolay olmayacağını" ifade ederek, vatandaşları "elektrik ve gaz tasarrufu yapmaya" çağırdı.

Polonya

Polonya'daki aşırı sağcı hükümet vatandaşa enerji tasarrufu çağrısı yapmadı. Hükümet, AB'nin öngördüğü şekliyle gaz tüketiminde zorunlu bir azaltmaya da karşı çıkıyor. Siyaset uzmanları bu kayıtsızlığın 2023 sonbaharında yapılacak genel seçimler ile ilgili olduğunu ifade etti. Uzmanlar, yaklaşan seçim nedeniyle hükümetin enerji tasarrufu ile vatandaşı bunaltmaktan kaçındığını söyledi. 

Öte yandan, AB üyesi ülkelerin enerji bakanları, bir türlü kontrol altına alınamayan enerji fiyatlarını görüşmek üzere, Prag'da 9 Eylül’de bir araya gelecekler. Toplantıda, Avrupa Komisyonu'nun, kıtadaki enerji pazarı kurallarını değiştirerek tüm üye ülkelerde yüzde 15 oranında gaz tasarrufu yapılmasını öngören iki ayrı plan sunması bekleniyor.