Otomotiv dünyası kadına minnettar

Türker Arıkan

Bertha Benz dünyada içten yanmalı motorla ilk uzun yol test sürüşünü yapan kadındı. 1888 yılının yaz ayında, Leydi Benz, sabah saatlerinde, ilk içten yanmalı otomobil olan Benz Patent Motor-Wagen ile birlikte uzun bir yolculuğa çıktı. Çocuklarını da yanına alan ve kendi yaşadığı Mannheim şehrinden, annesinin yaşadığı yer olan Pforzheim şehrine 104 kilometre katetti. Böylelikle Bertha, içten yanmalı motora sahip otomobillerin, uzun yolculuklarda ulaşım aracı olarak kullanılabileceğini kanıtladı.

Bertha Benz’in bu yolculuğa çıkmasının asıl sebebinin annesini ziyaret etmek olduğu söylense de esas amacı, eşi Carl’ın, kendi otomobilini pazarlamada başarısız olduğunu düşünmesiydi.

Yolculukta problemlerin ardı arkası kesilmedi

Benz, yoldayken yaşadığı yakıt sorununu, eczacılıkta petrol çözücü bir madde özelliğine sahip olan Ligroin’i bir eczaneden tedarik ederek çözdü. Bu yakıt ikmalini yaptığı eczane Wiesloch’daki Stadt-Apotheke (şehir eczanesi) ise dünyanın ilk akaryakıt istasyonu olarak kabul edildi. Tıkanmış olan yakıt deposunu ise şapkasının iğnesi yardımıyla temizledi ve kıyafetinden bir parça yırtarak onu yalıtım malzemesi olarak kullandı.

Problemlerden biri ise tahta frenlerin bozulmasıydı. Benz bu sorunu da frenlere deri kaplatarak dünyanın ilk fren balatası çiftini yapmış oldu. Çok geçmeden motorun hararet sorunu ortaya çıkmaya başladı. Benz, buharlaştırmalı soğutma sistemine sık sık su ekleyerek problemini bu şekilde çözdü.

Bir diğer problem ise yokuşlarda baş göstermişti. Araç, düşük gücü ve üstündeki ağırlık nedeniyle en ufak yokuşu bile çıkarmıyordu. Bertha’nın çocukları Richard ve Eugen’in yokuşlarda aracı itmesiyle ancak yollarına devam edebildiler. Bu yolcuğun dönüşünden sonra Leydi Benz, eşine, aktarım organına ek dişli ekleyerek yokuşlarda yaşadığı problemi çözebileceğini önerdi. Bu şekilde şanzıman/vites kavramı da bu yolculukta geliştirilmiş oldu.

Bertha Benz bu yolculukta, bir otomobilin uzun yolculuklar için kullanılabilecek bir araç olduğunu kanıtladı. Bunun yanı sıra, bu tür test sürüşlerinin, otomobilin teknik açıdan sorunlarının denetlenmesinde ve geliştirilmesinde önemli olduğunu da kanıtladı. Tüm bu yolculuk sonrası Bertha Benz, dünya literatürüne ilk kadın sürücü ve kısa test sürüşlerinin ötesine geçen ilk kişi olarak geçti. Tüm bu yolculuğun yapıldığı rota, “Bertha Benz Anı Rotası” olarak adlandırılır ve bu yolculuğun anısına gidilen resmi miras yolu olarak kabul edilir.