"Berlin'deki Zeus Sunağı nemden çürüyor"

Semra İğtaç

İZMİR- Almanya’nın başkenti Berlin'deki Pergamon (Bergama) Müzesi'nde sergilenen ve Türkiye'ye iadesi girişimleri devam eden Zeus Sunağı'nın, Berlin'de "yeteri kadar iyi korunamadığı" dile getirildi. Eski Bergama Belediye Başkanı Sefa Taşkın, Bergama'nın toprağı, havası için yapılmış sunağın Berlin’deki müzede yoğun neme maruz kaldığını ve zarar gördüğünü söyledi.

Bergama Antik Kenti’nde milattan önce 2. yüzyılda inşa edilen ve 19. yüzyıl sonlarında Berlin'e götürülen Zeus Sunağı, Türkiye'den kaçırılan tarihi eserlerin en önemlilerinden biri olma özelliğini taşıyor.

Eserin Türkiye’ye iadesi için birçok girişimde bulunan eski Bergama Belediye Başkanı Taşkın, sunağın gayri meşru bir biçimde Berlin’de gasp edildiğini dile getirerek, "Zeus Sunağı ve heykellerinin bulunduğu Berlin’deki 'müze/hapishane', 2014 yılında ziyaretçilere kapatılmış, 2019 yılında açılacağı ilan edilmişti. Daha sonra müzenin açılış 2023 yılına ertelendi" dedi. 

Taşkın, yeni yapılan açıklamayla müzenin 2025 yılına kadar “yenileme (innovation) çalışmaları nedeniyle” kapalı kalacağına dikkat çekerek, "Oysa müzede Mart 2017’de büyük bir soygun olduğu, Ekim 2020’de kimliği belirsiz kişilerin 60'tan fazla esere zarar verdiği biliniyor" diye konuştu. 

Sunağın Berlin’de iyi korunamadığını dile getiren Taşkın, müzede tarihi eserlere verilen zararların ilk olmadığını söyledi. Taşkın, 2. Dünya Savaşı'nda Bergama Sunağı'nın bombalar altında bırakıldığını, Almanya’nın saygın Tübingen Üniversitesi'nin bu süreçte birçok eserin zarar gördüğünü bildirdiğini anımsattı. 

"Büyük olasılıkla, zararı örtmek için çare aranıyor"

Taşkın, Berlin’de nehir ortasındaki bir ada üstünde bulunan müzenin yoğun neme maruz kaldığını, depolardaki eserlerin nemden yosun tuttuğunun ileri sürüldüğünü dile getirdi. Mermer plakaları birbirine bağlayan demirlerin de nemden çürüdüğünü kaydeden Taşkın, "Yapılan göz alıcı reklamlarla 'müze/hapishane'yi ziyaret edenlerin gözünü boyamaya kalkışan Alman yetkililer zorda. Bergama’nın toprağı, havası için yapılmış sunağın Berlin’de iyi korunamadığı ortada. Şimdi kapalı kapılar ardında, büyük olasılıkla, Bergama eserlerine verilen zararı örtmek için yenileşme bahanesiyle, çare aranıyor ve müze kapalı tutuluyor. Kuzey frizlerinde, Güzellik Tanrıçası Aphrodite’in iki oğlu Deimos (dehşet) ve Phobos’un (korku) devlerle savaşmasını gösteren parçalara sahip Zeus Sunağı'nı Berlin 'Müze/Hapishanesi'ne kapatmaya, onlara zarar vermeye kimsenin hakkı yok" diye konuştu.

Taşkın, eserlerin göz alıcı formatlarla sergilenip "sirkteymiş" gibi teşhir edilmesinin, “Bergama eserleri iyi korunuyor” anlamına gelmediğini vurguladı. 19. yüzyıl sonunda Alman şaibeyle Berlin’e götürdüğü Zeus Sunağı'nın böyle koşullarda tutulmasının doğru olmadığını ifade eden Taşkın, "Çağdaş Alman bilginlerin, karar vericilerin artık ellerini vicdanlarına koyma zamanı geldi. İnsanlık bunu gerektiriyor. Zeus Sunağı, soğuk, puslu Berlin'e değil; güzel Bergama ve Anadolu'ya ait. Mutlaka geri gelmeli evine dönmeli" dedi.

(Kaynak:http://www.smb-digital.de/eMuseum,Database-Antikensammlung):

https://www.nytimes.com/2020/10/21/arts/design/berlin-museums-vandalism.html--https://www.dw.com/en/artworks-vandalized-on-berlins-museum-island/a-55345923--https://artreview.com/berlin-museums-hit-by-oil-spraying-vandalism-rightwing-conspiracy-alleged--O'Sullivan, Donie (27 March 2017). "200-lb gold coin worth estimated $4 million is stolen from German museum". cnn.com. Retrieved 28 March 2017./Resim: Zeus sunağının Kuzey frizlerinden: Aphrodite’nin iki oğlu Deimos (dehşet) ve Phobos (korku) devlerle savaşıyor.)