Zeytinyağında "alarm" var

İlknur Yağumli

ANKARA- Zincir marketlerde bir litre zeytinyağı, markasına ve çeşidine göre 60-100 liraya kadar çıktı. Birçok markette, zeytinyağı reyonunda 5 litrelik teneke yağlar artık satılmıyor. Bazı marketlerde 3 litrelik zeytinyağının fiyatı en az 229 lira iken Türkiye’nin en yaygın zincir marketlerinde ise sadece 2 litrelik zeytinyağı satılıyor; fiyatı en az 99 liradan başlıyor. Cumhuriyet Halk Partisi Niğde Milletvekili Fethi Gürer, girdi maliyetlerindeki artıştan dolayı markaların talep doğrultusunda üretim yapacağını söyledi.

Zeytinyağı üretiminde dünyanın en önemli ülkelerinden biri olan Türkiye'de, zeytinyağı fiyatları geçen seneye oranla yüzde 50'den fazla artış gösterdi. Döviz kuru üretim maliyetlerini etkiledi. Zeytin toplarken kullanılan traktör ve benzeri mazotla çalışan makinelerin yakıt masrafı da üreticiyi zora soktu. Ambalajda da ciddi sıkıntılar yaşanıyor. Geçen yıl 5 litrelik bir teneke 10 lira iken şu an en az 20 lira. Girdi maliyetlerindeki bu artışlar beraberinde zeytinyağı fiyatlarının katlamasına sebep oldu.

5 litrelik zeytinyağları tarihe mi karışıyor?

Zincir marketlerde yağ reyonunda 5 litrelik teneke zeytinyağı artık raflarda yer almıyor. Güncel fiyatlara göre, 5 litrelik zeytinyağı markasına ve türüne göre sanal marketlerde 350- 450 lira arasında satılıyor. Fiyatlardaki bu artış, en yaygın zincir marketlerde 5 litrelik zeytinyağının satılmamasına hatta yalnızca 2 litrelik zeytinyağının satışta olmasına yol açtı. Bazı marketlerde 3 litrelik zeytinyağı bulmak da mümkün.

"Markalar, talep doğrultunda ürün veriyor"

Cumhuriyet Halk Partisi Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer zeytinyağı fiyatlarındaki son durumu Gazete Durum’a değerlendirdi. Gürer, ekonomik krizle birlikte çok farklı ürünlerde, gramajlarda daralma yaşandığını, fabrika ya da markaların talep doğrultusunda ürün verdiğini söyledi. Alım gücü daraldığı için, dar gelirli insanların alabileceği ambalajlı ürünlerin satıldığına dikkat çeken Gürer, “Bir markette 5 litrelik yağı 3 kişi alacaksa, firmalar kendi giderlerini arttırmamanın yoluna giderler. Ya da o ambalajın olup olmadığını fabrikalardan kontrol etmek lazım. Türkiye’de ambalajda da sıkıntı var” dedi.

Marketlerde 3 litrelik teneke yağlara alarm takılıyor:

"Her üründe kısmi daralma var"

Gürer sözlerini şu şekilde sürdürdü: “Her üründe kısmi daralma var. Zeytinyağında doğru bir planlama ile hem para kazanılır hem üretici memnun olur. Ama Türkiye’de tarımda planlama yok. Tarım ve Orman Bakanı ne dedi? ‘Arz açığını gidereceğiz’ dedi. Bakanlığın resmi verilerine göre, yıllık ay çiçek yağı tüketimi Türkiye’de 1 milyon ton. Peki Türkiye’nin yağlık ay çiçeği ekimi sonucu elde ettiği ay çiçek yağı ne kadar? 450 bin ton. Nisan ayında ekilir temmuzun sonunda da hasat edilir. Arz açığı olmayacak diyen Bakan, bu yıl Türkiye’de bir yıl önce kadar ekilen arazinin ikiye katlayıp, bu açığı kapatacak kadar üretim yapacağını söyleyebilir mi? Söyleyemez.”

Gürer, girdi maliyetleri düşmeden raflardaki ürünlerde fiyatların düşmeyeceğini de sözlerine ekledi.