İstanbul ve Ankara için tehlike çanları çalabilir!

Anadolu Ajansı

ANKARA- Sonbahar mevsiminde beklenen yağışın görülememesi sonucu Ankara ve İstanbul'daki barajlarda tehlike sinyalleri alınmaya başlandı. Bu yıl yağışın azalmasıyla Ankara'da barajlardaki doluluk oranı yüzde 32, Marmara Bölgesi'nde İstanbul'a su sağlayan barajlardaki su seviyesi de yüzde 38'lere kadar düştü. İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hüseyin Toros, beklenen yağışların gelmemesinin, tehlike çanlarının çalmasına neden olabileceğini dile getirerek, "Kuraklık devam ederse barajlarda su seviyeleri hızla aşağıya düşmeye devam edecek" dedi. Ankara Su ve Kanalizasyon İdaresi (ASKİ) Genel Müdürü Erdoğan Öztürk de bugün itibarıyla barajlardaki doluluk oranının yüzde 32 olduğunu ve bunun 505 milyon metreküp doluluk hacmine denk geldiğini ifade etti.

Meteoroloji Genel Müdürlüğü verilerine göre, Marmara Bölgesi'nde şubat ayında yağışlar normaline göre yüzde 60, haziranda yüzde 18, ağustosta yüzde 100 artarken, ocakta normaline göre yüzde 25, martta yüzde 44, nisanda yüzde 4, mayısta yüzde 61, temmuzda yüzde 25, eylülde yüzde 40, ekimde yüzde 71 azaldı.

Marmara Bölgesi'nde bu yıl yağışlar normaline göre azalma gösterdi. 2022 yılının 10 ayının sadece 3 ayında yağışlar normalin üzerinde gerçekleşti. İstanbul'a su sağlayan baraj ve göletler azami 868 milyon 683 bin metreküp biriktirme hacmine sahipken, su miktarı ise 335 milyon 53 bin metreküp seviyesinde bulunuyor. 

Ömerli Barajı yüzde 41,5'e düştü

İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi (İSKİ) verilerine göre, kente su sağlayan barajlardaki doluluk oranı yüzde 38,63 olarak ölçüldü.

Su miktarı Istrancalar'da yüzde 23,14, Terkos'ta yüzde 42,71, Sazlıdere'de yüzde 43,45, Alibey'de yüzde 21,73, Büyükçekmece'de yüzde 45,39, Ömerli'de yüzde 41,49, Darlık'ta yüzde 40,44, Elmalı'da yüzde 42,54, Pabuçdere'de yüzde 3,15 ve Kazandere'de yüzde 23,85 olarak kaydedildi.

Yeşilçay ve Melen'den su alındı

İstanbul'a su sağlayan baraj ve göletler azami 868 milyon 683 bin metreküp biriktirme hacmine sahipken, su miktarı ise 335 milyon 53 bin metreküp seviyesinde bulunuyor.

Barajlardaki doluluk oranı 8 Kasım baz alındığında 2012'de yüzde 48,03, 2013'de yüzde 42,6, 2014'te yüzde 36,44, 2015'te yüzde 68,01, 2016'da yüzde 36,91, 2017'de yüzde 56,03, 2018'de yüzde 48,55, 2019'da yüzde 40,62, 2020'da yüzde 28,88, 2021'de yüzde 44,15, bu yıl ise yüzde 38,63 seviyeleri görüldü.

Ayrıca İSKİ verilerine göre barajlar dışında İstanbul'a su sağlayan Yeşilçay ve Melen'den 2022'in ilk 10 ayında 273 milyon 56 bin metreküp su alındı.

Alibey Barajı'nda 8 Kasım baz alındığında geçen yıl su miktarı yüzde 16,16 iken, bu yıl yüzde 21,73 olarak kaydedildi.

Büyükçekmece'de su miktarı geçen sene 42,55, bu yıl yüzde 45,39, Darlık'da ise geçen yıl yüzde 41,1, bu yıl ise yüzde 40,44, Elmalı'da geçen yıl yüzde 53,65, bu yıl yüzde 42,54, Istrancalar'da geçen sene yüzde 39,65, bu yıl yüzde 23,14 hesaplandı.

Kazandere'de su miktarı geçen yıl yüzde 8,72, bu yıl yüzde 23,85, Ömerli'de geçen yıl yüzde 70,71, bu yıl yüzde 41,49, Pabuçdere'de geçen yıl yüzde 2,85, bu yıl yüzde 3,15, Sazlıdere'de geçen yıl yüzde 21,44, bu yıl yüzde 43,45, Terkos'ta geçen yıl yüzde 45,73, bu yıl yüzde 42,71 olarak kayıtlara geçti.

"Uzun zamandır yağış almıyoruz"

İTÜ Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hüseyin Toros yaptığı açıklamada, pastırma yazının devam ettiğini, uzun yıllardır ilk defa bu kadar uzun bir pastırma yazıyla karşı karşıya olunduğunu söyledi.

Pastırma yazı dönemlerinde atmosferik şartlardan dolayı genellikle yüksek basıncın hakim olduğunu belirten Toros, "Yüksek basıncın olduğu dönemlerde genellikle yağış meydana gelmez. Bu durum da bölgemizi etkiledi. İstanbul'da ve Marmara Bölgesi'nde uzun zamandır yağış alamıyoruz." dedi.

Yağışların azalmasının barajlarda ve göllerdeki su seviyesinin hızla düşmeye neden olduğunu ifade eden Prof. Dr. Toros, şöyle devam etti:

"Sonbaharda su seviyesinin düşmeye devam etmiş olması, yağışların başlamaması doğal olarak kamuoyunda 'Acaba suyumuz tükenir mi?' gibi bir tedirginlik oluşturuyor. Bu durum son derece önemli. Çünkü susuz kaldığımız zaman hayatın duracağını hepimiz biliyoruz. Yağışların azalmasıyla İstanbul'daki barajlarda doluluk oranı yüzde 38'lere düşmüş olması arzu ettiğimiz bir durum değil.

2020 yılında yüzde 28'lere, 2014 ve 2006 yılında kasım ayında barajlarda bugünün altındaydı. Dolayısıyla doluluğun barajlardaki kısıt seviyeye düşmüş olması beraberinde suyun ne kadar önemli olduğunu gösteriyor. Su kaynaklarını verimli kullanma ve suyu yerinde biriktirme, duyarlılığımızı arttırma anlamında hepimize büyük görev düşüyor. Yakın dönemde yağış beklenmediği için biraz daha dikkatli olmamız, suyu daha verimli kullanmamız gerekiyor."

"Tehlike çanları çalabilir"

İstanbul'a su sağlayan büyük barajlardaki su seviyesinin yüzde 40'larda olmasının güzel bir durum olduğunun altını çizen Toros, şu anda ciddi bir sıkıntıdan bahsedilemeyeceğini ancak buna rağmen su konusunda tedbir alınması gerektiğini dile getirdi.

Toros, beklenen yağışların gelmemesinin, tehlike çanlarının çalmasına neden olabileceğini dile getirerek, "Kuraklık devam ederse barajlarda su seviyeleri hızla aşağıya düşmeye devam edecek. Onun için önümüzdeki günlerde yeterli yağış almama ihtimaline karşı da şimdiden tedbirlerimizi almamız gerekiyor" dedi.

Başkent'in barajlarında ancak bir yıllık ihtiyacı karşılayacak su bulunuyor

ASKİ Genel Müdürü Erdoğan Öztürk, bugün itibarıyla barajlardaki doluluk oranının yüzde 32 olduğunu ve bunun 505 milyon metreküp doluluk hacmine denk geldiğini ifade etti. Ankara'ya günde yaklaşık 1 milyon 400 bin metreküp su verildiğini belirten Öztürk, "Ankara'ya içme ve kullanma suyu sağlayan 11 barajda, yıl bazlı düşündüğümüzde yaklaşık bir yıl yetecek kadar suyumuzun şu an olduğu görülüyor" dedi.

Bu yılın yağış açısından çok bereketli geçtiğini dile getiren Öztürk, yüzde 32'lik doluluk hacminin yüzde 22'sinin aktif kullanılabilir su olduğunu vurguladı.

Barajların doluluk oranlarının tespit edilmesinin çeşitli yolları olduğunu belirten Öztürk, "Daha önce zaman zaman uzaktan sensörler yardımıyla merkezden bir yazılım marifetiyle okuyabiliyorduk. Şimdi açık yazılıma geçeceğimiz için bir ihale süreci bekliyor bizi. O sebeple bu aralar yerinde gözlemleyerek rahatlıkla tespit edebiliyoruz." diye konuştu.

Öztürk, su tasarrufuna ilişkin sivil toplum kuruluşları, muhtarlar ve bulundukları muhitlerde söz sahibi insanlarla sürekli görüş alışverişi yaptıklarını vurgulayarak, broşür hazırlayıp ilgili yerlere astıklarını ve bilgilendirme amaçlı ilkokullara dağıttıklarını söyledi.

Su tasarrufu ve kayıp kaçakla ilgili yoğun çalışmaların olduğunu kaydeden Öztürk, böylece kayıp kaçak oranlarını çok ciddi oranda indirdiklerini anlattı.

Öztürk, Ankaralıların sağlıklı su içebilmesi için depolarda temizlik ve onarımlarının da yapıldığını aktardı.

Küresel ısınmadan kaynaklı dünya genelinde su kıtlığının olduğunu ve bunun Türkiye'ye de yansıdığını belirten Öztürk, şöyle devam etti:

"Suyumuzun her damlası çok kıymetli. Sabah kalktığımız yüzümüzü yıkadığımız andan, arabamızı yıkadığımız, bahçemizi suladığımız ana kadar kullandığımız her damla suya çok dikkat etmemiz gerekiyor. Suyun bir hikayesi var. Suya gerçekten şefkat göstermek gerekiyor. Ayağımızdaki ayakkabıdan üzerimizdeki cekete kadar üretimin her alanında suyun bir rolü var. Dolayısıyla bizim suya ciddi şefkat göstermemiz ve hor kullanmamamız gerekiyor. Bu amaçla oluşturduğumuz bir kademeli tarife var. Hor kullanmayalım. 'Fazla kullanan fazla ödesin' diye. Tasarruf bilincinin toplumda etkin her alanda, her kurumda özümsenmesi gereken bir konu olduğunu düşünüyorum."

Öztürk'ün verdiği bilgiye göre, Ankara'ya su sağlayan 1 milyar 586 milyon metreküp kapasiteli 11 barajdaki su, bu yılki yağışların ardından 505 milyon metreküp seviyesine ulaştı.