Dilekler için bir bahar şöleni

Haber Merkezi

Baharın gelişini simgeleyen geleneksel bir bayram olan Hıdırellez, ülke çapında her yıl 5-6 Mayıs’ta kutlanıyor. Bahar Bayramı, Kırklareli Lüleburgaz Belediyesi, iki yıl aradan sonra Lüleburgaz Kent Ormanı’nda Hıdırellez şenliği düzenledi. Yerel sanatçıların konserler düzenlediği şenlikte, vatandaşlar ateşten atladı, emekçi kadınlar stant açtı.

Edirne’nin Keşan ilçesinde de “1. Hıdırellez ve Dallık Şenlikleri” düzenlendi. İzmir’de Karşıyaka Belediyesi, Bayraklı Belediyesi ve Torbalı Belediyesi tarafından Hıdırellez etkinlikleri gerçekleştirildi. Etkinliklerde günün anlam ve önemini belirten konuşmalar yapılırken konserler ve gösterilerin ardından Hıdırellez ateşleri yakıldı. Marmaris Belediyesi, Hıdırellez’i halk plajında düzenlenen şenlikle kutladı. Dileklerini dilek ağacına asan, Hıdırellez ateşinin üzerinden atlayan vatandaşlar sağlık ve huzurun yanı sıra 'ormanlar bir daha yanmasın' dileğinde bulundu. Antalya’da Muratpaşa Belediyesi, Hıdırellez’de gül ağaçlarının altına gömülen dilekleri bu günün ilk ışıkları ile Kaleiçi Yat Limanı’ndan açılan teknelerle Akdeniz’in mavilikleriyle buluşturdu. 

Her inançta farklı ritüel

Anadolu, Orta Asya ve Orta Doğu gibi birçok coğrafyada kutlanan Hıdırellez’in ritüelleri ve gelenekleri her inançta farklı ritüellere sahip. Peki Hıdırellez nedir? Hıdırellez Günü, yaygın inanışa göre Hızır Peygamber ile İlyas Peygamber'in 5 Mayıs gecesinde bolluk, bereket, şifa ve uğur getirmek için yeryüzünde buluştuğu gün olarak kabul edilir. Hızır ve İlyas kelimeleri birleşerek Hıdırellez (Ruz-ı Hızır–Hızır günü) adını alır. Hıdırellez'in kökeni hakkında çeşitli teoriler vardır. Bunlardan bazıları Hıdırellez'in Mezopotamya ve Anadolu kültürlerinden geldiği bazıları ise İslam öncesi Orta Asya Türk inançlarına ait olduğudur. Hıdırellez Bayramı ilk çağlardan beri birçok farklı coğrafyada baharın gelişi nedeniyle çeşitli tören ve ayinlerle karşılanmıştır. Hıdırellez geleneği birçok ritüelle ilişkilendirilir.

Hıdırellez Türkiye’de 6 Mayıs’ta kutlanır. Hristiyanlarda baharın ve doğanın uyanmasının ilk günü olarak kabul edilen 6 Mayıs’ı Ortodokslar Aya Yorgi, Katolikler St. Georges Günü olarak kutlar. Hıdırellez Miladi takvimde 5-6 Mayıs'a, Rumi takvimi olarak bilinen Jülyen takvimine göre 23 Nisan'a denk gelir. 6 Mayıs’tan başlayıp 4 Kasım’a kadar olan süre Hızır Günleri adıyla yaz mevsimini, 8 Kasım’dan 5 Mayıs’a kadar olan süre ise Kasım Günleri adıyla kış mevsimini niteler. Bu sebeple 5 Mayıs gecesi kış mevsiminin bitip sıcak yaz günlerinin başladığı günü simgeler.

Hıdırellez günü ne yapılır?

Anadolu’da en çok uygulanan Hıdırellez geleneklerinden biri yenilenmenin ve canlanmanın sembolü olarak yakılan ateşlerin üzerinden atlamaktır. Hıdırellez arifesinde ateşten atlama ritüelinin nazardan koruduğuna ve hastalıklara iyi geldiğine inanılır. Hıdırellez kutlamaları doğada, yeşil ve açık alanlarda bir bakıma doğayla buluşarak gerçekleştirilir. Başka bir Hıdırellez geleneği, çoğu yörede uygulanan eve bereketi doldurma ritüelidir. Evlerin kapılarına yeşil ağaç dalları asılır. Camlar, kapılar, yemek dolapları, keseler, cüzdanlar sonuna kadar açılarak bereket ile dolması beklenir.

Hıdırellez dileği

Anadolu’nun bazı yörelerinde Hıdırellez’de yapılan dua ve dileklerin kabul olması için sadaka verme, oruç tutma ve kurban kesme gibi adetler yerine getirilir. Adanan adaklar ve kurban ‘Hızır hakkı’ için yapılmalıdır. Bu hazırlıkların tümü Hızır’a rastlamak ve bereketinden nasiplenmek için yapılır. Bolluk beklentisi ile ağaç dallarına kuru baklagiller asılır. Kapının önüne akşamdan konan sütün, sabah çiy taneleri ile mayalanacağına ve o yılın bereketli geçeceğine inanılır. Hayvanlar bir gün önce kopartılan yeşil dallarla otlatılır. Gelinlik kızların çeyiz sandıkları iyi dileklerle açılarak havalandırılır. Dilek tutanlar dileğini kırmızı kurdeleye bağlayıp gül dalına bağlar. Gül ağacının altına ya da duvarlara temsili dilekler çizilir. Bir yıl boyunca dileklerin kabul olması beklenir.