'Ucuz' çaya dikkat: Taklit veya atık çay olabilir!

İlknur Yağumli

ANKARA- Çay fiyatlarına gelen zam, tüketicileri 'çöp çay' diye bilinen çay atıklarından üretilen düşük fiyatlı çaylara veya taklit çaylara yönlendiriyor. Çay üreticisi Sedat Toprak, çay atıklarının karbonatla karıştırılıp piyasaya sürüldüğünü söyledi. Buna karşın yetkililer, çay atıklarının gübre ve yakıt olarak kullanıldığını, düşük fiyatlı çaylar için denetimlerin arttırıldığını kaydetti.

Yaş çaya yapılan zammın ardından kuru çaya yüzde 43,7 zam yapıldığı duyurulmuştu. Bir kilogram çayın en düşük fiyatı 62 liraya yükseldi. Zammın ardından tüketiciler market raflarındaki ‘ucuz’ çaylara yönelmeye başladı. Gazete Durum bu çayların neden düşük fiyatlı olduğunu araştırdı. 

"ÇAYKUR çayı taklit ediliyor"

Rize 1 No'lu Evsel Çay Üretim Kooperatifi Yönetim Kurulu Üyesi ve çay üreticisi Sedat Toprak, düşük fiyatla satılan çayların, çay çöpüne karbonat karıştırılarak üretilen çaylar olduğunu ifade etti. Toprak, bu üretim sürecini şu sözlerle anlattı: “Özel fabrikaların bir kısmı çay çöpünü diğer adıyla çay atıklarını alıyor. Aslında Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü (ÇAYKUR) çay atıklarını vermiyor ama özel firmalar bir şekilde bu çöpü alıyor. Aldıkları çöpü harç makinesinde kırıp karbonatı da suyla beraber katıyorlar içerisine.” Bu çayların siyah demli bir çay görüntüsü kazandığını kaydeden Toprak, sağlık açısından bir zararı olmadığını söyledi.

Çay atıklarının kullanılması dışında piyasada ‘taklit’ denilen çaylar da tüketiciler tarafından tercih ediliyor. Çay üreticisi Toprak, ÇAYKUR paketlerinin içine farklı çay koyulduğunu ve ÇAYKUR çayı gibi taklit edilip satıldığını söyledi. ÇAYKUR’un, Türkiye genelinde, taklit çay üretimi ile mücadele ettiğini de sözlerine ekledi.

"Çaya ikinci bir zam bekleniyor"

Ulusal Çay Konseyi Başkanı ve Rize Ticaret Borsası Başkanı Mehmet Erdoğan, piyasada düşük fiyatla satılan çayların, önceden tedarik edilen ürünler olduğunu söyledi. Erdoğan, 35 liranın altındaki ürünlerin incelenmesi ve denetiminin yapılması için Ticaret Bakanlığı’na çağrıda bulunduklarını kaydetti. Erdoğan, çöp atıklarından çay üretilmesi konusunu şu sözlerle açıkladı: “Piyasada çay atıklarının raflarda olduğu yok ama bazı marketlerde zaman zaman rastlanabilir. Firma ve piyasa denetimleri sık sık yapılıyor. Karbonatlı çayların satılmadığına şahidim.”

Çaya gelen zamlardan sonra tüketimde bir düşüş beklemediğini de söyleyen Erdoğan çayın, gıda ürünleri arasında en düşük fiyatlı ürünlerden biri olduğunu belirtti. Erdoğan, yıl sonuna kadar yeni bir zam olur mu sorusuna, “Olabilir. ÇAYKUR üretim tüketim dengesini kurmak için bir miktar zam yapabilir. Ancak sektörün böyle bir talebi yok, gerekli değil” diyerek sözlerini bitirdi.

ÇAYKUR'un çay atıklarına ne oluyor?

ÇAYKUR Basın ve Halkla İlişkiler Şube Müdürlüğünde görevli Mehmet Kaptan Erbaş, çay atıklarının özel şirketler tarafından kullanıldığı iddiasına “Biz vermiyoruz” dedi. Erbaş, çay atıklarını ıslatarak, gübre üreticisine verdiklerini söyledi. Erbaş, “Islatıyoruz, çünkü kötü maksatlarla kullananlar oluyordu. Islatıp verdiğimiz çay atıklarında kötü bir çürük kokusu var. Bunun kullanılması mümkün değil” ifadelerini kullandı. Erbaş, uzun süredir gübre olarak kullanılan çay atıklarının son bir yıldır Rize Belediyesi’nin mangal kömürü tesisinde yakıt olarak dönüştürüldüğünü belirtti.