"ABB planlamadan kaçıyor"

Ekin Uluğ

ANKARA- Ankara Büyükşehir Belediyesi'nin (ABB) pek çok yerde yeni yol ve toplu taşıma inşaatları yürütmesine rağmen bir Ulaşım Ana Planı bulunmadığı ortaya çıktı. Belediye'nin yeni yapılan yolları ve toplu taşıma projelerini neye göre kurguladığı, hangi bilimsel verilere dayandığı merak konusu oldu. Şehir Plancıları Odası Ankara Şubesi Başkanı Ceren İlter, Ulaşım Ana Planı olmadan yapılan her şeyin şüpheli olduğunu söyledi. Plan olursa Belediye'nin ona uymak zorunda kalacağını dile getiren İlter, "O yüzden planlamadan kaçıyorlar” dedi.

Bilgi edinme hakkı çerçevesinde Ankara Büyükşehir Belediyesi'ne gönderilen dilekçede, Ankara'nın bir Ulaşım Ana Planı olup olmadığı soruldu. Dilekçeye, ABB Ulaşım Planlama ve Koordinasyon Şube Müdürlüğü tarafından verilen cevapta, “Belediyemizde şu an yürürlükte olan bir Ulaşım Ana Planı bulunmamaktadır” ifadesi kullanıldı.

Ankara'da belediyenin yapımına devam ettiği Turan Güneş Bulvarı'ndaki alt geçitler, ODTÜ Yolu, Dikimevi-Nato Yolu Metro Hattı, Kızılay-Dikmen Raylı Sistemi, Kuğulu Park-Turan Güneş Finüküler Hattı, Koru-Yaşamkent ve Koru-Bağlıca hatları gibi pek çok yol ve toplu ulaşım projelerine, bütünlüklü bir ulaşım planı olmadan ve bilimsel yöntemler kullanılmadan başlandığı ortaya çıktı. Ankaralıların Melih Gökçek döneminden alışık olduğu planlama yapılmadan başlanan projeler, daha önce de kamuyu büyük zarara uğrattı. ANKA Park, YDA Center/Demir Kafes, Kanal Ankara gibi tartışmalı bazı projeler büyük kaynak israfına yol açtı.

Ulaşım Ana Planı nedir?

Ulaşım Ana Planı, bir kentin ulaşım ihtiyacına odaklanan temel plan olarak tanımlanıyor. Bu plan doğrultusunda kentin ulaşım sistemi, ulaşım ağları, toplu taşıma güzergahları, transfer noktaları, depolama-aktarma merkezleri, ticari yük koridorları, otoparklar, bisiklet yolları ve kaldırımları inşa ediliyor. Ulaşım Ana Planı, hem kentin hâlihazırdaki ulaşım taleplerine cevap verecek nitelikte hem de gelecekte doğacak ulaşım ihtiyaçları göz önüne alınarak yapılıyor.

Ulaşım Ana Planı'nı yapmak kimin işi?

2004'te kabul edilen 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu'na göre, “Büyükşehir Ulaşım Ana Plânını yapmak veya yaptırmak ve uygulamak; ulaşım ve toplu taşıma hizmetlerini plânlamak ve koordinasyonu sağlamak; kara, deniz, su ve demiryolu üzerinde işletilen her türlü servis ve toplu taşıma araçları ile taksi sayılarını, bilet ücret ve tarifelerini, zaman ve güzergâhlarını belirlemek; durak yerleri ile karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit etmek ve işletmek, işlettirmek veya kiraya vermek; kanunların belediyelere verdiği trafik düzenlemesinin gerektirdiği bütün işleri yürütmek” büyükşehir belediyesinin görevi ve sorumluluğunda bulunuyor.

“Ulaşım Ana Planı olmadan yapılan her şey şüphelidir”

GAZETE DURUM'a konuşan Şehir Plancıları Odası Ankara Şubesi Başkanı Ceren İlter, Ankara gibi bir kentin Ulaşım Ana Planı olmamasının anlaşılır olmadığını söyledi. Bu plan olmaksızın parçacıl projelerde ısrar edildiğini belirten İlter, "Ulaşım Ana Planı olmadan yapılan her şey şüphelidir” dedi. İlter, ODTÜ Yolu, Atatürk Orman Çiftliği arazisini bölen yollar gibi projelerin etki analizi yapılmadan inşa edildiğini ifade ederek, “Bu yolların bilimsel altyapısı yok. Ulaşım Ana Planı'nda en önemli şey veridir, bilgi toplamaktır. Ciddi anket çalışmaları yapılır. Bu yollar için de metrolar için de geçerlidir” diye konuştu.

Gökçek de Yavaş da planlamadan kaçıyor

Ankara Büyükşehir Belediyesi'nin Melih Gökçek döneminde de Mansur Yavaş döneminde de Ulaşım Ana Planı konusunda isteksiz olduğunu belirten İlter, “İsteksizlik var çünkü plan yapmak demek, istedikleri gibi parçacıl uygulamalar yapamamak anlamına gelecek. Plan olursa ona uymak zorunda kalacaklar ve kafalarına göre her değişikliği yapamayacaklar. O yüzden planlamadan kaçıyorlar” dedi.

Ankara'nın Cumhuriyet'in kuruluşundan beri planlı bir kent olduğunu hatırlatan İlter, “Ankara dünyada planlama açısından 'planlı başkentler' içinde sayılı örneklerdendi. Şu an geldiğimiz noktada Ankara'nın üst ölçekli bir planı bile yok. Yüzüncü yıla giriyoruz, planlama açısından ne büyük bir rezalet. Ankara açısından çok vahim bir durum söz konusu” sözleriyle sorunun büyüklüğüne dikkat çekti.