“Olmayan tarım ürünleri için 60 milyon lira harcandı”

Muhalefet vekilleri Türkiye ile Sudan arasında yapılan tarım projesindeki masrafların 60 milyon lira olduğunu açıklayarak, Yönetim Kurulu Başkan ve üyelerine 417 bin lira harcama yapıldığını belirtti. 

CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Sudan ve Nijer'de Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM) tarafından yapılması planlanan tarım projelerinin incelenmesine ilişkin Meclis Araştırması Önergesi'nin görüşmeleri sırasında söz alarak, Sayıştay raporlarında yer alan verileri gündeme getirdi.

Gürer, konuşmasında, “Sayıştay raporlarında, Yönetim Kurulu Başkan ve üyelerine 417 bin lira, 366 bin lira Yönetim Kurulu ücreti, 51 bin lira Yönetim Kurulu ikramiyesi, 50 bin lira müşavirlik hizmeti, 142 bin lira Sudan kira gideri, 11 bin lira Ticaret Odası aidatı ödendiği belirtilmiştir” bilgisini verdi.

Sudan ve Nijer'de TİGEM tarafından yapılması planlanan tarım projelerine ilişkin doğru bilgilere ulaşılabilmesi ve söz konusu projelerin incelenmesi amacıyla verilmiş olan Meclis Araştırması Önergesi iktidar ve muhalefet vekillerini karşı karşıya getirdi.

Genel Kurul’da, AK Parti Grubu adına söz alan Milletvekili Yunus Kılıç, Sudan ve Nijerya’da gerçekleştirilen tarımsal faaliyetler için “Türkiye Cumhuriyeti'nin 1 dönüm araziyi kiraladığı yoktur, 1 kuruş ödediği para yoktur; Türkiye'nin bir kaybı, herhangi bir kayıp parası da yoktur.” ifadesini kullandı.

Muhalefet vekilleri ise bu açıklamalar karşısında Sayıştay raporlarını kanıt göstererek, tarım projesi için yapılan masrafları gözler önüne serdi.

“Yönetim kurulu üyelerine ikramiye bile verilmiş”

CHP Grubu adına söz alan Gürer, Kılıç'ın ifadeleri üzerine Sayıştay raporlarını kanıt olarak gösterdi. Sayıştay raporuna göre 2020'de Yönetim Kurulu Başkan ve üyelerine 417 bin lira harcama yapıldığını kaydeden Gürer, 51 bin lira da yönetim kuruluna ikramiye verildiğini dile getirdi. Gürer, "ortada hiçbir üretim gerçekleşmemişken, yönetim kuruluna para ödenmesini, üstüne ikramiye verilmesini" nasıl açıklayacaklarını Genel Kurul'da iktidar milletvekillerine sordu. 

Gürer, 2021 yılında Tarım ve Orman Bakanlığı’nın Nijer ile bir anlaşma yapmadığına dikkat çekerek,  Nijer Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının pilot proje için tahsis ettiği 2 bin 500 hektar arazi için TİGEM'in proje hazırlama aşamasında olduğunu aktardı.

Antalya'dan İstanbul'a sebze, meyve nakliyesi fiyatları en az 4 kat artarken, Sudan ve Nijer’de çözüm aranmasının iktidarın yanlış politikaları olduğunu ifade eden CHP'li Gürer, sekiz yıldır Sudan’a ve dört yıldır Nijer’e yapılan harcamaların aslında Türkiye tarımı için kullanılması gerektiğini vurguladı.

Yirmi yıldır AKP’nin uyguladığı yanlış tarım politikaları yüzünden tarımın çok sorunlu bir süreç geçirdiğini kaydeden Gürer, çiftçi sayısının azaldığını, hayvanların hatta gebe ve süt ineklerinin dahi kesime gönderildiğini söyledi. Gürer, Cumhurbaşkanlığı verilerine göre, 2010 yılından beri 1 milyon 300 bin hektar tarım arazisi varlığının yok olduğunun altını çizdi.

“Pakdemirli, Tarım Bakanlığı’nı ailesinin çiftliği gibi yönetti”

Gürer’in ardından İyi Parti grubu adına söz alan Konya Milletvekili Fahrettin Yokuş ise 2014 yılında kurulan Türk Sudan Uluslararası Tarım ve Hayvancılık Anonim Şirketi’nin sekiz yıldır "sözde faaliyet" sürdürdüğünü belirtti. Yokuş, bugüne kadar bu şirketin yöneticilerine verilen ücretlerin ve Sudan seyahatlerine harcanan toplam paranın, 60 milyon lira olduğunu bildirdi. Ekilen 1 metre arazinin ve ürünün olmadığını vurgulayan Yokuş, bakanlığın internet sitesinde söz konusu şirketin yönetim kurulu listesini aradığını ama bununla ilgili hiçbir bilgiye ulaşamadığının altını çizdi. İktidara neyi gizlemeye çalıştıkları sorusunu yönelten Yokuş, "Yapılan yoksuzlukları mı saklıyorsunuz yoksa şirketin başına getirdiğiniz FETÖ iltisaklı şahsı mı gizliyorsunuz?" çıkışını yaptı. 

Eski Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’nin üç buçuk yılı aşkın bir süre Tarım Bakanlığı’nı "ailesinin çiftliği gibi yönettiğini, akraba, hısım hatta yakın arkadaşlarını bakanlık kadrosuna aldığını" ifade eden Yokuş, “Yolsuzluklar aldı başını gitti, israfta sınır tanımadı. Bakan efendi Türkiye'ye sığmadı, tutturdu bir Sudan da Sudan, ‘Sudan'da tarım yapacağım. Tam, üç buçuk yıl sonra kurtulduk derken, Türk çiftçisi bayram yaparken Vahit Kirişçi geldi. Bu beyefendinin de ilk beyanatı ‘Afrika'da tarım yapacağız’ oldu. Türkiye'nin suyu mu çıktı ya! Şu memleketin suyu mu çıktı, gözünüzü Afrika'ya diktiniz" diye konuştu. 

Sudan tarım anlaşması ne zaman yapıldı?

28 Nisan 2014 tarihinde Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü ile Sudan Tarım ve Ormancılık Bakanlığı'nın ortak bir şirket kurması kararı alındı. Şirketin, Sudan'da Türk Sudan Uluslararası Tarım ve Hayvancılık Anonim Şirketi olarak 12 bin 500 hektar arazi üzerine çiftlik kurması, özel sektör yatırımları için de 780 bin 500 hektar arazinin ortak şirkete tahsisi kararlaştırıldı.

2018 yılında Türk Sudan Uluslararası Tarım ve Hayvancılık Anonim Şirketi kuruldu. Şirket yönetim kurullarına atama yapıldı, ortak kuruluş şirketlerinden TİGEM yüzde 80, Sudan Tarım ve Orman Bakanlığı yüzde 20 paya sahip oldu. Sudan'da buğday, domates, biber, pamuk, soya, susam, mısır gibi ürünlerin üretileceği açıklanmıştı.