Üç haneli enflasyon uyarısı

ANKARA- Dünya gazetesi yazarı Alaattin Aktaş, “Mayıs ayında fiyatların yüzde 7.5 dolayında arttığı tahmin ediliyor. Buna göre beş aylık artış yüzde 42'ye ulaşıyor, yıllık artış da yüzde 81'i buluyor” diyerek dikkat çeken bir enflasyon tahmininde bulundu.

Bu durumun sonrasında üç haneli enflasyon rakamlarının görüleceğini söyleyen Aktaş, “Mayısla birlikte altıncı tahminim yaptığımı belirttim. Aylık enflasyon tahmini yapmaya da mayısla birlikte son veriyorum. Bundan sonra aylık enflasyon tahmini yapmayacağım” diyerek bu yazısının son tahmini olduğunu aktardı.

Alaattin Aktaş yazısında şu bilgileri verdi:

“İlk tahminim aralık ayı için yapmış ve yüzde 13.5-15.5 arasında ve ilk bakışta çoğu kişinin “O kadar da olmaz” diye yaklaştığı bir tahminde bulunmuştum. TÜİK’in açıkladığı oran da yüzde 13.58 oldu.

Ocak ayı için de başlangıçta yaptığım tahmin 2022’ye ilişkin madde ağırlıklarını dikkate alarak yüzde 12’ye revize ettim. Açıklanan oran yüzde 11.10 oldu.

Şubat ayını yüzde 5 olarak tahmin ettim, yüzde 4.81 ile bu tahminime çok yakın bir oran açıklandı.

Mart ayı tahminim yüzde 9.5-10 aralığında yazdım. Bu sefer açıklanan oran yüzde 5.46 ile benim tahminimin çok altındaydı.

Nisanda ise benim yüzde 6.0-6.5’lik tahminime karşılık gerçekleşen oran yüzde 7.25 oldu.

Mayıs için yaptığım yüzde 7.5’lik tahminle de bu tahmin serisine nokta koyuyorum...

Gelin şimdi mayıs tahminimin detaylarına bakalım...

Gıdada aylık yüzde 14, yıllık yüzde 115 artış!

Toplam endeksin dörtte birini oluşturan gıdayı temelde iki grupta düşünmek gerekiyor. Gıdanın beşte biri kadarı meyve sebzeden, kalanı diğer ürünlerden oluşuyor.

Mayısta meyve sebze fiyatlarında mevsimsel etkenlerle yüzde 5 dolayında bir ucuzlama var.

Gıda grubunun yüzde 80’ini oluşturan ürünlerde ise neredeyse yüzde 20’ye ulaşan bir fiyat artışı söz konusu.

Şu durumda gıda grubunun yüzde 80'ini oluşturan ürünlerdeki yüzde 18-20 dolayındaki fiyat artışı ve yüzde 20’yi oluşturan meyve sebzedeki yüzde 5’lik ucuzlamayla gıdadaki toplam artış yüzde 14 dolayında oluşuyor.

Gıdadaki yüzde 14 dolayındaki artıştan TÜFE’ye yansıma 3.5 puanı aşıyor. Bir başka ifadeyle TÜFE’deki diğer mal ve hizmetlerin fiyatı hiç artmasa bile mayıs ayı oranı yüzde 3.5 dolayında gerçekleşecek.

Yıllık artış yüzde 115’i bulacak

Gıda grubunda aylık artışın yüzde 14’e ulaşması, yıllık oranın yüzde 115’ bulması demek.

Zaten vatandaşın açıklanan genel orana inanmamasının altında yatan en büyük etken de bu.

Gelir yetmez oldukça toplam harcamada gıdanın payı zorunlu olarak artıyor ve insanlar yaptıkları harcamadaki artışı genel TÜFE oranıyla kıyasladıklarında haklı olarak söz konusu oranı gerçekçi bulmuyor.

Yapılan ücret artışlarında ölçü alınan genel oran. Girişte yazdım; mayıs sonundaki genel artış yüzde 81’i bulacak belki ama vatandaşın hissettiği gıda enflasyonu yüzde 115 olacak.