Sokaklarda "torbacılar" kol geziyor!

AZE Haber Ajansı

ANKARA- Türkiye'de uyuşturucu kullanımının arttığı yönündeki iddialar, siyasilerden vatandaşa her kesimin ana gündemini oluşturuyor. Akademisyen, sokak ekonomisti Dr. Osman Sirkeci, Türkiye'de yaklaşık 200 bin kişinin uyuşturucu ticareti yaptığını belirterek, "Sokaklarda en hızlı artan, en hızlı yükselen seyyar yapılan işlerin başında 'torbacılık' dediğimiz uyuşturucu satışı geliyor. 2020 yılı rakamlarına göre hapishanelerde bulunan 300 bin tutukludan 65 bininin uyuşturucu ticaretinden tutuklu bulunduğu yer alıyor raporlarda. Eğer 65 bin uyuşturucu ticareti yapan kişi hapisteyse ve bu ticaret dışarıda durmadıysa, daha küçük yaşlara kadar artarak genişlediyse bunu tüketenler, o zaman düşünün dışarıda bunun 2-3 katı büyüklükte bir insan sayısı bu ticareti hâlâ yapıyor ve sürdürüyor demektir" diye konuştu.

Türk ekonomisine bir yılda 3 trilyon TL katkı sağlayan sokaktaki iş dalları görmezden geliniyor. Resmi olmayan verilere göre her 4 çalışandan 1'i geçimini sokaktan sağlıyor. GAZETE DURUM'a özel açıklamalarda bulunan Sirkeci, genç işsizlerin de umudunu sokakta aradığına dikkat çekerek, "Pandemi öncesi 6 milyon civarı olan sokak emekçisi, tahminlere göre bugün 8 milyona ulaştı. Bu da neredeyse 4 çalışandan 1'inin geçimini sokaktan sağladığı anlamına geliyor" dedi.

Kayıtlarda yer almadıkları için adı, sanı, rakamları ve istatistiği tutulmayan milyonlarca vatandaş, geçimini sokaktan sağlamak zorunda kalıyor. Sokaklar hem dar gelirlinin geçim kaynağı hem de ihtiyaçlarını tedarik ettiği en önemli alan. Sirkeci'ye göre bu sektör ülkenin can damarı. Sokaktaki sektörlere ve çalışan sayısına dikkat çeken Sirkeci, ülke ekonomisinde sokak satışlarının önemini vurguladı.

TÜİK verileri ve sokak ekonomisi

Araştırmalara göre, sokakların çaresiz insanlar için bir liman olduğu ortaya çıkıyor. Artan nüfus ve çalışma oranlarına değinen Sirkeci, "Yaklaşık olarak 90 milyona yakın bir nüfus barınıyor bu ülkede. 70 milyonu da çalışma çağında ama Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) rakamlarına göre sadece 30 milyonu çalışıyor. Düşünün 90 milyonluk nüfus, sadece 30 milyon kişi çalışıyor. Diğer 60 milyon çalışmayan bunlardan geçiniyor. Dolayısıyla da işsiz kalan insanlar, işten atılanlar çareyi sokakta buluyor" diye konuştu. 

Her 4 çalışandan 1'i geçimini sokaktan sağlıyor

Sirkeci, istihdamda yaşanan sorunlardan da bahsetti. Pandemiden önce 2019'da TÜİK verilerine göre 30 milyon kişinin çalıştığını aktaran Sirkeci, 2022'de çalışma oranının hâlâ aynı olduğunu vurguladı. Genç işsizlerin de geçimini sokaklarda sağladığını anlatan Sirkeci, şunları söyledi: "Sokakların çareye dönüştürmesiyle birlikte, pandemi öncesi 6 milyon civarı olan sokak emekçisi, tahminlere göre bugün 8 milyona ulaştı. Bu da neredeyse 4 çalışandan 1'inin geçimini sokaktan sağladığı anlamına geliyor...

Sokakların başka bir boyutu: Uyuşturucu ticareti

Kolay yoldan yüksek miktarda para kazanmak isteyen kişilerin illegal olan bu işe risk alarak girdiklerini dile getiren Sirkeci, "Sokaklarda en hızlı artan, en hızlı yükselen seyyar yapılan işlerin başında 'torbacılık' dediğimiz uyuşturucu satışı geliyor" dedi. Sirkeci şunları aktardı: "Sokaklarda en hızlı artan, en hızlı yükselen seyyar yapılan işlerin başında 'torbacılık' dediğimiz uyuşturucu satışı geliyor. 2020 yılı rakamlarına göre hapishanelerde bulunan 300 bin tutukludan 65 bininin uyuşturucu ticaretinden tutuklu bulunduğu yer alıyor raporlarda. Eğer 65 bin uyuşturucu ticareti yapan kişi hapisteyse ve bu ticaret dışarıda durmadıysa, daha küçük yaşlara kadar artarak genişlediyse bunu tüketenler, o zaman düşünün dışarıda bunun 2-3 katı büyüklükte bir insan sayısı bu ticareti hâlâ yapıyor ve sürdürüyor demektir." 

Türkiye'de tahminlere göre yaklaşık 200 bin kişinin uyuşturucu ticareti yaptığını ifade eden Sirkeci, şöyle devam etti: "Bunların zaten aldıkları 8-9 yıl gibi cezalar var. İndirimli cezalar. 5 yıl hapiste yatıyor, indirimlerden faydalanarak 5 yıl sonra tekrar dışarı çıkıyor. Yapacağı başka bir iş de yok. Dolayısıyla bir yandan toplumsal bunalım, toplumsal çaresizlikler insanları bu tür ürünlerin tüketimine yönlendiriyor, teşvik ediyor veya mecbur ediyor. Dışarıda sokakta da bunu temin eden insanlar ortaya çıkıyor. Riskli de olsa, riski göze alıp yasak da olsa illegal de olsa bu işten geçimini sağlayan insanlar var. Başka yapacak işi olmayan insan, hani belki yüksek derken binlerce lira, yüz binlerce lira para kazanmıyor. Ama 100 lira bile kazansa 'Benim yapacağım iş budur' diyor, bunu tercih ediyor."